Morgunblaðið - 01.04.1999, Blaðsíða 2

2 D FIMMTUDAGUR 1. APRÍL 1999
MORGUNBLAÐIÐ
GAGNASAFN OG BLAÐ DAGSINS A MBL.IS
Gagnasafn opið
öllum netverjum
S
APRÍLMÁNUÐI verð-
ur gagnasafn Morgun-
blaðsins og blað dagsins
öllum opið sem aðgang
hafa að Netinu, án endur-
gjalds, eins og skýrt er nánar í
þessari grein. Þá leitaði Morg-
unblaðið til þriggja notenda
gagnasafnsins og spurði um
reynslu þeirra af safninu.
Fréttir og greinar frá 1987
Gagnasafn blaðsins inniheldur
fréttir og greinar úr Morgunblaðinu
frá árinu 1987 til dagsins í dag og
hægt er að leita í rúmlega 500 þús-
und greinum sem spanna hin ýmsu
svið þjóðlífsins. Einnig er hægt að
leita að minningargreinum frá sama
tíma.
A leitarsíðunni má lesa nákvæm-
ar upplýsingar um það hvemig
leita eigi innan safnsins. Niðurstaða
leitarinnar birtist síðan í lista á
miðri síðunni, en þar má sjá upphaf
hverrar greinar. Fyrir neðan upp-
hafið er hnappurinn Meira en þeg-
ar smellt er á hann er hægt að lesa
efnið í heild sinni.
I aprílmánuði verður sá háttur
hafður á að þegar smellt er á þenn-
an hnapp birtist skráningarform
sem tiivonandi notendur þurfa að
fylla út. Þar þurfa notendur m. a.
að ákveða notendanöfn og lykilorð.
Þegar því er lokið hefur viðkom-
andi aðgang að gagnasafninu og
blaði dagsins. Núverandi áskrifend-
ur og þeir sem búnir eru að skrá
sig nægir hins vegar að smella á
hnappinn Þegar skráðir og gefa
upp nafn og lykilorð til þess að fá
aðgang. Sama notendanafn og lykil-
orð gildir fyrir blað dagsins í apríl.
Blað dagsins
Blað dagsins er efni Morgun-
blaðsins í heild sinni án mynda og
auglýsinga. Hægt er að skoða blað-
ið í dag og einnig hefur lesandinn
aðgang að blöðum síðustu viku. Að-
alblaðinu er skipt upp í flokka sem
sjá má til hægri en þar fyrir neðan
eru síðan sérblöðin. Þegar smellt er
á hnappinn Liðin vika birtist listi
hægra megin þar sem velja má úr
sex síðustu útgáfudögum. Sérblöðin
má einnig finna til hægri á síðunni.
Smásala
Frá 1. maí nk. takmarkast að-
gangur að gagnasafni og blaði dags-
ins við áskrifendur. Frá sama tíma
mun Morgunblaðið einnig bjóða þá
þjónustu að hægt er að kaupa stak-
ar greinar úr gagnasafninu. Kaup-
endur geta keypt sér ákveðinn
fjölda gi'eina og greitt fyrir með
gi-eiðslukorti. I hvert sinn sem
kaupandi skoðar grein í heild sinni
með því að smella á hnappinn Meira
dregst frá einn punktur af inneign
hans. Morgunblaðið býður örugg
viðskipti með greiðslukortum á Net-
inu.
Til þess að tengjast gagnasafn-
inu eða blaði dagsins nægir að
smella á hnappana sem staðsettir
eru til hægri á forsíðu mbl.is undir
flokknum Nýtt á mbl.is.
Undanfarin fimm ár hefur fyrir-
tækið Strengur séð um þjónustu
fyrir áskrifendur, en frá og með 1.
apríl verður þessi þjónusta í hönd-
um Morgunblaðsins. Hönnuð hefui'
verið ný ásýnd á gagnasafnið og
blað dagsins sem auðvelda á not-
endum aðgang.
PÉTUR BLÖNDAL, ALÞINGISMAÐUR
Ekki eingöngu
breyting, held-
ur bylting
Morgunblaðið/Ásdís
GAGNASAFN Morgunblaðsins er hátt skrifað hjá
bókasafnsfræðingum, að sögn Sólveigar Þorsteins-
dóttur í Viðskiptaháskólanum.
SÓLVEIG ÞORSTEINSDÓTTIR,
VIÐSKIPTAHÁSKÓLANUM
Nýtist vel við
ritgerðasmíð
og fyrirlestra
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
„GAGNASAFN Morgunblaðsins kemur sér oft vel og
verðmæti þess eykst með hverjum deginum," segir
Pétur Blöndal alþingismaður.
GAGNASAFN Morgun-
blaðsins nýtist nem-
endum Viðskiptahá-
skólans mjög vel við ritgerða-
smíð og undirbúning fyrir-
lestra. Við kennum nemend-
um að nýta sér gagnagrunna
og þetta er einn af þeim sem
þeir nota mest. Ég veit líka
að í Verslunarskólanum er
gagnasafn Morgunblaðsins
mjög mikið notað og tölvan
er alltaf upptekin," segh- Sól-
veig Þorsteinsdóttir, sem
stýrir bókasafns- og upplýs-
ingamiðstöð Viðskiptaháskól-
ans og hefur umsjón með
námskeiðum fyrir nemendur
skólans um skipulagningu og
notkun upplýsinga.
Sólveig segir að henni finn-
ist gagnasafnið mjög þægi-
legt í notkun. „Leit í safninu
er hraðvirk og einföld og fæl-
ir fólk alls ekki frá því að
nýta sér gagnasafnið, eins og
stundum vill verða. Að vísu
gekk okkur stundum illa að
nýta okkur safnið síðasta
haust, en eftir að Morgun-
blaðið tók sjálft við rekstri
þess hefur það gjörbreyst og
nú gengur þetta án allra
vandamála."
Sólveig er formaður nefnd-
ar á vegum menntamálaráðu-
neytisins um val á gagna-
grunnum. Hún segir að
gagnasaíh Morgunblaðsins
nýtist skólum mjög vel.
„Nefndin kannaði notkun á
gagnagrunnum fyrir tveimur
árum og síðasta haust var
haldinn samráðsfundur með
bókasafnsfræðingum á alls
konar söfnum af öllu landinu.
Þar vorum við aðallega að
leita eftir ábendingum um er-
lenda granna, en allir bóka-
safnfi'æðingamir lögðu mikla
áherslu á að fá sem mestan og
bestan aðgang að gagnasafni
Morgunblaðsins. Það átti
jafnt við um grannskóla,
framhaldsskóla og almenn
bókasöfn og greinilegt að
gagnasafnið var mjög hátt
skiáfað hjá þessum hópi.“
Þarf að breyta
samningum
Sólveig segir að það eina
sem hún vilji breyta við
gagnagranninn sé fyi-irkomu-
lag á greiðslu fyrir notkun og
nefndin hafi lagt það til í
skýrslu sinni. „Verðlagning
ætti ekki að miðast við hverja
tölvu, heldur ættu skólai- að
geta samið um aðgang í eitt
skipti fyrir öll. Ég kenni
nemendum Viðskiptaháskól-
ans að leita í gagnagi’unnin-
um og okkur nægir alls ekki
að hafa eina tölvu. Við getum
keypt aðgang að erlendum
grunnum, þar sem greitt er
fyrir notkun miðað við fjölda
nemenda og skólastig og svo
er okkur í sjálfsvald sett hve
margar tölvur geta tengst
grunninum. Slíkt fyrirkomu-
lag er miklu einfaldara og
nýtist okkur mun betur.“
Sólveig segir að þróunin sé
á þann veg að semja í eitt
skipti fyrir öll um aðgang og
nefnir því til staðfestingar að
nú sé unnið að því, á vegum
menntamálaráðuneytisins, að
semja um aðgang lands-
manna allra að gagnagranni
alfræðiritsins Encyclopædia
Britannica.
S
G NOTA gagnasafn
Morgunblaðsins tölu-
vert mikið. Aður
klippti ég út greinar í Morg-
unblaðinu sem mér fannst
áhugaverðar, til dæmis þær
sem fjölluðu um kvótamál,
skattamál eða lífeyrismál og
kom mér upp úrklippusafni.
Núna nægir mér að skrifa
hjá mér höfund greinarinnar
og þá get ég alltaf fundið
hana í gagnasafninu. Ég
verð líka töluvert var við að
kollegar mínir á þingi nota
gagnasafnið, enda er miklu
þægilegi’a að nálgast fréttir
og greinar með þeim hætti
og prenta út í aðgengilegu
formi, í stað þess að þurfa að
halda óþjálum úrklippum til
haga,“ segir Pétur Blöndal
alþingismaður.
Pétur segir að hann nýti
sér oft gagnasafnið J)egar
hann semur ræður. „Eg hef
þann háttinn á þegar ég flyt
ræður að styðjast við
nokkra punkta á blaði, en ef
ég þarf að vitna beint í
fréttir eða greinar tek ég
það upp úr greinasafninu
og skeyti þvi inn í punktana
mína. Ég þarf því ekki að
halda heilu greinunum eða
blöðunum til haga. Gagna-
safn Morgunblaðsins kemur
sér oft vel og verðmæti
þess eykst með hverjum
deginum, svo hratt að það
er nánast ómögulegt að
gera sér grein fyrir því. I
svona grunni felst ekki ein-
göngu mikil breyting, held-
ur bylting í öflun og notkun
upplýsinga."
Inn á netið oft
á dag
Pétur segist fara inn á
netið oft á dag og sé reyndar
orðinn háður þeim aðgangi.
Hann sé til dæmis iðulega
búinn að lesa fréttavef
mbl.is á morgnana áður en
blaðið detti inn um lúguna.
„Það eina sem ég get gagn-
iýnt fréttavefinn fyrir er að
stundum tekur langan tíma
að fá síðuna upp, vegna
fjölda mynda og auglýsinga.
Það væri til bóta að geta að-
eins kallað upp texta.“
Pétur Blöndal segir að
netfjölmiðlar og gagnasöfn á
netinu hljóti þegar fram líði
stundir að draga úr pappírs-
notkun að einhverju leyti.
„íslendingar hafa verið fljót-
ir að tileinka sér þessa nýju
tækni og stór hluti lands-
manna hefur aðgang að net-
inu. Auðvitað era enn marg-
ir sem eiga ekki tölvu, sumir
eiga jafnvel ekki síma, en
netið er að verða almennur
miðill og ég er viss um að
það á eftir að gagnast ís-
lendingum vel til að fylgjast
með í framtíðinni."
SIGURVEIG JÓNSDÓTTIR, UPPLÝSINGAFULLTRÚI ÍSLANDSBANKA
Get alltaf
fengið mynd
af umræðunni
Morgunblaðið/Árni Sæberg
„ÞAÐ er þægilegt og fljótlegt að fletta upp í safn-
inu,“ segir Sigurveig Jónsdóttir, upplýsingafulltrúi
íslandsbanka.
/
G HEF notað gagna-
safn Morgunblaðsins
til að finna ýmsar
greinar og fréttir og held því
áreiðanlega áfram. Safnið
hefur ekki verið gallalaust,
en mér finnst mikið öryggi í
þessum gagnagrunni, enda
er Morgunblaðið mikill sam-
tímaannáll og flest það sem
er til umræðu í þjóðfélaginu
er að finna í blaðinu með ein-
um eða öðram hætti. Stund-
um reynist grein, sem ég
leita að í safninu, hafa birst
annars staðar, en ég get
alltaf fengið mynd af um-
ræðunni með því að skoða
aðra umfjöllun blaðsins,"
segir Sigurveig Jónsdóttir,
upplýsingafulltrúi íslands-
banka.
Sigurveig segir að oft
rárni menn í greinar um
ákveðið málefni, en muni
ekki nákvæmlega hvað í
þeim stóð eða hvenær þær
birtust. „Það er þægilegt og
fljótlegt að fletta upp í safn-
inu, en helsti gallinn hefur
raunar verið sá að ef leitar-
orðin eru ekki vel skilgreind
þá koma mjög margar
greinar upp. Stundum leita
ég líka eftir allri umfjöllun
um tiltekið mál.“
Sigurveig segir það hafa
komið fyrir að hún hafi ekki
fundið það sem hún leitaði
að, þótt hún væri viss um að
það hefði birst í blaðinu. „Ég
held að ástæðan sé fyrst og
fremst sú, að ég hef ekki
getað afmarkað leitarorð
nógu vel. Stundum hef ég
verið nokkuð viss um hvaða
dag grein hefur birst, en
ekki getað takmarkað leitina
við skemmri tíma en mánuð.
Mér þættí mjög til bóta ef ég
gæti leitað eftir ákveðinni
dagsetningu eða innan viku.
Mér finnst líka að reglan
ætti að vera sú að greitt
væri fyrir hvert skjal sem
opnað er, en ekki öll fundin
skjöl, því það er erfitt að
finna svo gott leitarorð að
ekki komi mun fleiri skjöl
fram en það sem leitað er
að.“
Þægilegt
og öruggt
Sigurveig segir að gagna-
safn Morgunblaðsins sé sá
íslenski gagnagrunnur sem
hún noti mest til upprifjun-
ar. „Þetta er mitt minni í
frétta- og greinaskrifum.
Það er mjög misjafnt eftir
mánuðum hvað ég nota
gagnasafnið mikið, en ég
held áreiðanlega áfram að
nota það. Þetta er þægilegt
og mikið öryggi í því að geta
flett upp í fréttum og grein-
um með þessum hætti.“