Morgunblaðið - 24.10.1999, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
Friðrik Jóelsson og Karl í Buffalo en Friðrik flaug með Karli
fyrsta legginn en síðan tók Hinrik við.
Til þess að ég kæmist þangað fékk
ég senda farseðla fram og til baka
frá Buffalo til San Francisco og tvö
hundruð og fimmtíu dollara í dag-
peninga. Jafnframt sé ég á bréfi
sem ég á enn að Hannes Kjartans-
son skrifaði mér og tjáði mér að það
væri búið að ganga frá því að ég
ætti að vera mættur í lok júlí hjá
Ray Oilbumers."
Áhyggjur af fyrir-
liugaðri flugferð
„Ég fór að fá áhuga á því að
fljúga þessari vél sem ég hafði að-
gang að, vestur til San Francisco,
selja ílugseðlana mína og nota
þessa tvö hundruð og fimmtíu doll-
ara í ferðakostnað. Ég átti þama
bílskrjóð sem ég seldi á þrjú hund-
mð dollara og með þessa peninga
taldi ég að ég hefði nóg fyrir gist-
ingu og bensíni á vélina alla leiðina
vestur. Það voru mörg ljón í vegin-
um. Flugkennamir mínir, sem voru
ágætis menn, töldu af og frá að ég
kæmist á sextíu og fimm hestafla
hreyfli yfir Klettafjöllin. Ég hafði
prófað hvað ég kæmist upp á þess-
ari vél og taldi að með hjálp hag-
stæðra vinda væri hægt að klára
það.“
Var þér þá beinlínis ráðlagt að
fara ekki í þessa ferð þar sem flug-
vélin var ekki talin nógu ömggur
farkostur?
„Hannes Kjartansson og fjöl-
skylda mín höfðu komist að því að
ekki væri nú öruggt að ég kæmist
alla leið á þetta lítilli flugvél og það
var barist hart á móti því að ég færi
þessa ferð. Það var af hreinni um-
hyggju sem foreldrar mínir og
frændfólk gerðu það sem þau gátu
til að stoppa mig. Ég var nú samt
ákveðinn í að fara og var með það í
huga að sú reynsla sem ég fengi af
því að fljúga vélinni kynni að auð-
velda mér að komast í störf síðar.
Við höfðum búið í sama húsi og að
nokkru leyti í sama herbergi sem
ungir og fátækir námsmenn, ég og
Friðrik Jóelsson prentari frá Hafn-
arfirði. Ég hafði ákveðið að fara í
loftið á þjóðhátíðardaginn 4. júlí og
Friðrik átti frí frá vinnu sinni sem
verkstjóri hjá Kodak við prentun
auglýsingamynda. Það varð úr að
ákveðið var að hann flygi með mér
til Cleveland í Ohio og tæki síðan
næturlestina til baka daginn eftir
og kæmist þá til vinnu á réttum
tíma. Ég hafði fengið herbergi hjá
hjónum sem bjuggu stutt frá skól-
anum, afbragðsfólki, herra og frú
Meyer. Var þetta sama herbergi og
Jón Pálsson vinur minn hafði haft á
meðan hann var í skólanum. Þau
hjón voru kaþólskrar trúar og tóku
mikinn þátt í kirkjustarfinu. Kvöld-
ið áður en við Friðrik lögðum af
stað kom frú Meyer og hengdi um
háls mér festi með mynd af Maríu
mey með jesúbarnið og lagði svo
fyrir að ég tæki hana aldrei af mér.
Er hún enn á sínum stað.
Við Friðrik lögðum af stað að
morgni 4. júlí frá húsinu, þar sem
við bjuggum, með sporvagni út að
hraðbrautinni sem liggur frá
Buffalo til Niagara Falls. Við stopp-
uðum þar við vegkantinn og bentum
í norðurátt. Fljótlega stoppaði bíll
og ég sá að bílstjórinn var einn af
æðstu mönnum hjá Bell flugvéla-
verksmiðjunum, en þær stóðu
einmitt við Niagara flugvöllinn. Ég
hafði horft með aðdáun á ýmsa af
reynsluflugmönnum verksmiðjanna
fljúga hinum ýmsu flugvélum og oft
var þessi maður einhversstaðar ná-
lægur. Það kom í ljós að bflstjóri
þessa bíls hét Robert M. Stanley og
hann var yfirverkfræðingur hjá
Bell. Hann var svo vingjarnlegur að
bjóða okkur far. Áætluð flugferð
okkar barst í tal og þegar honum
vai- ljóst hvað til stóð og við að fara í
loftið á sextíu og fimm hestafla Cub
Coupe sagði hann: „Það skuluð þið
ekki gera strákar!" Hann var bæði
flugvélaverkfræðingur og reynslu-
flugmaður hjá Bell. Hann sagði:
„Ég hef ekki trú á því að að þið
komist yfir vatnaskilin á milli Mis-
souri og Montana!" Ég sagðist hafa
verið í svifflugi og gerði nú kannski
meira úr því en rétt var. Ég sagðist
vera viss um að að ég gæti fundið
aðstæður til að hjálpa okkur yfir og
skýrði honum frá því að ég hefði
komið flugvélinni upp í átta þúsund
feta hæð. Þegar Robert M. Stanley
var ljóst að ég var ákveðinn í fai-a í
þessa flugferð og að mér var full al-
vara þá bauð hann okkur á skrif-
stofu sína. Þar tók hann upp og gaf
okkur heildarkort af Bandaríkjun-
um þar sem ég gat dregið inn lín-
umar þar sem ég ætlaði að fara.
Einnig gaf hann mér deilikort með
aðflugi að öllum flugvöllum landsins
og flugkort yfir alla leiðina. Þetta
setti ég í farangur minn og var
ómetanlegt að hafa í flugferðinni.
Þessi kort voru þau bestu sem völ
var á.“
Lagt upp í flugferð 4. júlí
Og þá hefur ekkert staðið í vegi
fyrir þér lengur að hefja flugferð-
ina?
„Nei, og eftir að Robert M. St-
anley hafði gefið okkur þessa miklu
gjöf sem voru kortin yfir leiðina,
bók um flugvelli í Bandaríkjunum
og ráðleggingar sem komu sér vel
síðar þá keyrði hann okkur yfir
brautina að flugvélinni. Hófst þá
flugið að morgni 4. júli 1947, á þjóð-
hátíðardegi Bandaríkjanna. Veðrið
var eins og það best gat verið, sól-
skin og fagurt veður. Framundan
var ævintýri og við Friðrik hlökkuð-
um mikið til. Þegar við flugum vest-
ur með suðurströnd Lake Eire
vatnsins, sem er eitt af stóru vötn-
unum, þá var þar bæði fólk á sundi í
vatninu og lá þar á ströndinni. Við
flugum þarna í kringum fólkið, ekki
alltof hátt, en allt í einu veitti ég því
athygli að það þótti ekki öllum eins
gaman að þessu flugi og okkur. Ég
tók eftir því að það voru einhverjir
sem steyttu hnefanna í áttina til
okkar. Það hefði auðvitað verið
heldur leitt að byrja ferðina á því að
missa flugprófið sem ég hafði ný-
lega lokið. Sem betur fer komu
aldrei fram nein klögumál á okkur
vegna þessa.
Ég flaug flugvélinni beint til
norðurs í lágflugi út á vatn. Flugvél-
in var komin úr augsýn þegar ég
beygði rólega til vesturs og við flug-
um svo í einni lotu til Erie í Penn-
sylvaníu-fylki. Þar höfðum við stutt
stopp og fylltum vélina af bensíni.
Við fórum strax í loftið aftur og
flugum til Cleveland í Ohio og þang-
að komum við upp úr miðjum degi
eftir þriggja tíma flug frá Buffalo.
Friðrik Jóelsson flaug með mér
fyrsta spölin til Cleveland, en þang-
að ætlaði félagi minn úr Svifflugfé-
laginu, Hinrik Thorarensen, sem
var að læra viðskiptafræði í Univer-
sety of Califomia, Berkeley, við San
Francisco-flóann, að koma. Hann
kom á puttanum frá San Francisco
alla leið til Cleveland til móts við
okkur, og tók á móti okkur á flug-
vellinum. Við notuðum daginn eins
vel og við gátum og skoðuðum borg-
ina.
Morguninn eftir þann, 5. júlí, var
Friðrik fai'inn, en við Hinrik lögð-
um af stað á flugvélinni tii Detroit í
Michigan og eftir stutt stopp þar
enduðum við daginn í Muskegon í
Michigan. Þar fór ég á námskeið til
að læra að gera við nýja tegund af
kæliskápum, sem farið var að flytja
til íslands. Það var einmuna veður-
blíða og hitinn fór oft yfir þrjátíu
stig.
Ég var á námskeiðinu nokkra
tíma á dag, og svo syntum við í
Michigan-vatninu og notuðum tím-
SUNNUDAGUR 24. OKTOBER 1999
I vetur verða
um 60 verslanir
og veitingastaðir meó
a sunn
VERSLANIR
frá kl. 13.00
STJORNUTORG
frá kl. 11.00
VEITINGASTAÐIR OG KRINGLUBIO
eru með opiö fram eftir kvöldi.
Sími skriftstofu: 568 - 9200
Upplýsingasími: 588 - 7788
4