Morgunblaðið - 24.10.1999, Side 22

22 B SUNNUDAGUR 24. OKTÓBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
5
r
ann vel. í Muskegon hafði verið
mikið skógarhögg og þarna höfðu
staðið miklar sögunarmyllur. Það
má segja að hluti strandlengjunnar
hafi verið sag úr myllunum. Þarna
vorum við nánast í eina viku. Þann
12. júlí fór ég upp í flugtum í Mu-
skegon og gerði flugáætlun þvert
yfír Michigan-vatnið til Miiwaukee,
sem er mikil bjórborg, enda bjó þar
mikið af þýskum innflytjendum.
Flugtuminn neitaði að taka við
flugáætluninni. Eins hreyfils flugvél
var ekki leyft að fljúga yfir vatnið
samkvæmt flugáætlun. Þegar mað-
urinn sem var á vakt heyrði að ég
færi þá án flugáætlunar sagði hann:
„Eg treysti því, Karl, að þú hringir í
mig um leið og þú lendir í
Milwaukee! - Ef þú hefur ekki
hringt eftir þann tíma sem það tek-
ur þig að fljúga þessa leið þá gef ég
út leitarskipun!“ - Eg var þakklátur
þessum elskulega manni og það
fyrsta sem ég gerði þegar ég lenti í
Milwaukee var að láta vita af mér.
Þessi leið sparaði okkur a. m. k.
tveggja og hálfs tíma flug, og fjár-
munir til bensínkaupa vom tak-
markaðir eins og áður er getið.“
Með Vestur-íslendingum
í Norður-Dakóta
„Við Hinrik stoppuðum stutt í
Milwaukee og lögðum mikla leið að
baki þann 12. júlí. Við fóram frá
Muskegon til Milwaukee, svo til
Ricland Center í Wisconsin, þaðan
til Mid City í Minnesota og enduð-
v um í Minneapolis, Saint Paul í
Minnesota að kvöldi þessa dags. Við
flugum samtals í fímm klukkutíma
og þrjátíu og fimm mínútur og mið-
aði vel áfram. I Saint Paul í
Minnesota stoppuðum við í tvo daga
eða fram eftir degi þann 14. júlí og
notuðum tímann til að líta í kringum
okkur. Þarna var mikið af Norður-
landabúum og bjuggu margir Vest-
ur-íslendingar þar. Við fórum frá
Minneapolis Saint Paul til Alex-
andria í Minnesota og þaðan til
Fargo í Norður-Dakóta. Þar spurð-
\ ist ég fyrir um hvar byggðir Vestur-
Islendinganna væra helstar í fylk-
inu. Norður-Dakóta er mikið slétt-
lendi, landbúnaðarhérað, og þar var
mikið af bóndabýlum. Frá Grand
Forks var um klukkutíma flug til
Garðar í Norður-Dakóta. Þar vora
Vestur-íslendingabyggðir og okkur
langaði að stoppa, en ekki var að sjá
nokkurn flugvöll, tún eða annan
stað þar sem ég gæti sett flugvélina
niður. Það var lítil umferð á vegun-
um þama í kring. Við veg sem lá inn
að Garðar var bensínstöð. Eg flaug
vélinni lágt yfír Pick up bifreið sem
þar var á veginum og bílstjórinn
hægði á sér til að kéyra ekki á mig.
Eg lenti flugvélinni á móts við bens-
^ ínstöðina og bílstjórinn elti okkur
þangað. Það vora tveir menn í bfln-
um. Eg gekk yfir til þeirra og
spurði: „Era ekki Islendingabyggð-
h- hér?“ Þá var spurt á móti: „Ertu
landi?!“.“ - Þetta voru ungir menn
og örugglega Vestur-íslendingar.
Þetta atvik varð til þess að í stað
þess að heilsa upp á fólkið þann 14.
júlí og halda síðan áfram ferð okk-
ar, þá voram við þarna til 17. júlí,
það streymdu að okkur boðin um
kvöldverði og hádegisverði."
Er það eitthvað sem þér er öðra
fremur minnisstætt frá dvöl ykkar
þarna?
„í Garðar í Norður-Dakóta bjó
Hall-fjölskyldan sem þá var talin
vera stærsti karftöfluframleiðand-
inn í Bandaríkjunum. Hall sá sem
hóf búskapinn þar var af íslenskum
ættum. Okkur var boðin gisting hjá
þeim á búgarðinum. Það vora mikil
umsvif hjá þessu fólki. Traktoramir
skiptu tugum og þarna voru margar
jarðýtur og vélar til að setja niður
og taka upp karftöflur. Á búgarðin-
um vora tvær flugvélar, sem ein-
göngu vora notaðar til að dreifa
áburði og skordýraeitri. Þessi fjöl-
skylda tók okkur eins og týndu son-
unum. Við gistum hjá þeim eina
nótt og borðuðum þar. Þau höfðu
^miklar áhyggjur af því að ég færi í
loftið á þjóðveginum þegar ég héldi
fluginu áfram, töldu hann of mjóan,
sem var nú ekki rétt. Þetta elsku-
lega fólk sló stóra spildu af korni,
miklu stærri en ég þurfti til þess að
geta farið í loftið af komakrinum og
þau eyðilögðu komið fyrir sér til að
vera viss um að við kæmumst leiðar
Karl að stíga um borð í listflugvélina PT 23 Fairchild.
Hinrik og Karl á einum viðkomustaðnum.
Flogið yfir Arizona nálægt Grand Canyon.
okkar. Þegar við kvöddum þetta
ágæta fólk þá var búið að smyrja
handa okkur dýrindis brauð og út-
búa mat sem dugði okkur í þrjá
daga. Meiri gestrisni var ekki hægt
að hugsa sér, en þá er þau sýndu
okkur.
Eg vil gjarnan geta þess að þarna
talaði hver einasti maður íslensku.
Þá var þarna breskur bifvélavirki
og hann talaði málið sæmilega. -
„Það er ekki verandi hérna nema að
tala íslensku, það tala allir ís-
lensku!“ Nú hef ég heyrt að þetta sé
liðin tíð.
Mér er það minnisstætt að eitt
sinn fóram við með ungu fólki á
blæjubíl á skemmtun og dansleik í
Mountain í Norður-Dakóta. Það vai'
byijað að syngja íslenska ættjarð-
arsöngva í bflnum. Munurinn á okk-
ur og stúlkunum og piltunum frá
Garðar var sá að við kunnum í flest-
um tilfellum fyrstu vísuna í hverjum
söng, en þau kunnu þær allar og
sungu við raust! Það var mjög eftir-
minnilegt að koma til Garðar.
Einstök gestrisni í
Miles City í Montana
Hver var þá næsti áfangastaður?
„Við fóram aftur í loftið 17. júlí og
þá til Minot í Norður-Dakóta, þaðan
síðan áfram til Watford og fluginu
lauk um kvöldið í Miles City í Mont-
ana. I Miles City vorum við farnir
að nálgast þröskuldinn sem við
þurftum að komast yfir, sem era
vatnaskilin sem liggja á milli Li-
vingstone og Helena í Montana.
Einmitt þegar við voram að binda
vélina kom til okkar maður og
spurði hvort við vissum ekki að það
væri verið að spá slæmu veðri um
kvöldið. Við höfðum ekki heyrt veð-
urspána.
„Eg er héma með tvær vélar í
flugskýli, önnur er í burtu og verður
ekki hér í nótt,“ sagði hann. „Viljið
þið ekki setja vélina inn?“ Við þáð-
um það og þegar hann var búinn að
hjálpa okkur við að ganga frá vél-
inni þá spurði hann: „Hvar ætlið þið
að gista í nótt?“ - „Við ætlum að
finna eitthvert ódýrt hótel,“ sagði
ég. „Það er nú ekki auðvelt, dreng-
ur minn. Það er alþjóðlegur Lions-
fundur hér og öll hótel yfirfull."
Þama var margt öðravísi en í þeim
bandarísku borgum sem við höfðum
komið til áður. Margir vora með
skammbyssu við belti og með stóra
kúrekahatta á höfði. Þessi maður
sagði okkur að ekki væri auðvelt að
útvega hótelherbergi. Hann hvarf á
braut og fór í síma, kom svo aftur
og kvaðst vera búinn að finna her-
bergi á hóteli.
Hann keyrði okkur niður í mið-
borgina að stóra, glæsilegu hóteli,
Mulligan- hótelinu. Þar var tekið á
móti okkur af borðalögðum þjóni.
Maðurinn skildi okkur eftir á stétt-
inni og skýrði okkur frá því að hann
væri búinn að ganga frá málum.
Síðan hvarf þessi velgjörðarmaður
okkar á brott og kvaðst þurfa að
sinna ýmsum erindum. Okkur var
vísað að svítu hótelsins með tveimur
litlum svefnherbergjum og setu-
stofu.“
Var þetta þá ekki dýrt hótel og
fremur ætlað fólki sem hafði góð
fjárráð? „Jú, og nóttin var skráð á
40-50 dollara. Það var ekki á áætlun
okkar að gista á svo dýra hóteli, en
úr því sem komið var, var ekki ann-
að að gera en að taka því. Daginn
eftir voram við snemma á ferli og
ákváðum að fara í loftið og fljúga yf-
ir hæsta punktinn á Klettafjöllun-
um. Þegar við komum niður á jarð-
hæð hótelsins og ætluðum að fara
að gera upp herbergin þá var okkur
sagt að hóteleigandinn vildi hitta
okkur. Hann bauð okkur inn á stóra
og glæsilega skrifstofu. Þá sat þar
velgjörðarmaður okkar frá deginum
áður og sagði: „Eg vona strákar
mínir að það hafi farið vel um ykk-
ur. Eg sé að þið getið þolað að fá
góðan morgunverð!11 Hann bauð
okkur síðan í morgunmat. Það var
borin inn stór steik og annar frábær
matur og vel tekið til við hann.
Þessi velgjörðarmaður gaf okkur
sitthvort leðurveskið og okkur báð-
um kúlapenna. Kúlupennar vora þá
nýkomnir á markaðinn og kostuðu
stórfé og þessa gripi átti ég í mörg
ár. Síðan gerði hann ekki enda-
sleppt við okkur og keyrði okkur út
á flugvöllinn. Hann bað okkur um
að fara varlega, snúa heldur við og
vildi gjaman aðstoða okkur við að
láta taka vængina af vélinni og setja
hana á járnbraut yfir á næsta
áfangastað, ef svo færi að við kæm-
umst ekki yfir vatnaskilin, en við
vorum ákveðnir í halda okkar áætl-
un og halda ferðinni áfram á flug-
vélinni."
Óhapp á hóteli í San
Francisco - farangri stolið
„Snemma dags þann 18. júlí kom-
um við til Livingston, Montana.
Þaðan fóram við svo um eftirmið-
daginn með járnbraut til þjóðgarðs-
ins í Yellowstone. Þar gengu bimir
villtir um og þar var margt athyglis-
vert að sjá. Þann 20. júlí héldum við
ferð okkar áfram frá Livingston
áleiðis til Helena í sama fylki. Eins
og áður segir, þá liggur Elk Pass,
sem er í 6.372 fetum yfir sjávarmáli,
milli Livingston og Helena í Mont-
ana. Það þykir ekki mikil hæð á nú-
tíma flugvélum, en fyrir 65 hestafla
vél í miklum sumarhita var þetta á
mörkum þess gerlega. Þegar við
flugum inn dalverpið sem lá að að
fjallaskarðinu, þar sem Yellowston-
áin rennur til austurs, kom yfir mig
undarleg tilfinning. Mér fannst áður
en við flugum inn í dalinn eins og ég
þekkti landslagið sem framundan
var, og viti menn. - Framundan
birtist dalur sem ég hafði séð fyrir
mér áður en við beygðum inn eftir
honum. Konan mín var með skýr-
ingu á þessari upplifun, sem mér
stendur ennþá, 52 árum síðar, skýr
fyrir hugskotssjónum. Hún grínað-
ist með það að ég hefði verið indíáni
í fyrra lífi, enda notaði ég gjarnan
frístundirnar til að veiða. Þegar við
voram að nálgast Elk-skarðið vant-
aði enn töluvert upp á að við hefðum
náð hæð til að komast yfir. Þá
komumst við í uppstreymi sem
hjálpaði okkur að ná því sem upp á
vantaði. Það var þægileg tilfinning
að fara yfir skarðið, stinga nefinu
niður og sjá hraðamælinn stíga á
ný. Síðan héldum við áfram frá Hel-
ena til Missoula, yfir Coeur d’Alene
í Idaho og enduðum svo í Spokain í
Washington.“
Var ekki víða fagurt landslag á
þessum slóðum?
„Jú, það var víða fagurt á þessari
leið, en þegar ég rifja upp þessa
löngu liðnu daga þá held ég að áin
Columbía River í Idaho og leiðin til
Spokain í Washington sé eitthvert
fegursta landsvæði sem ég hef aug-
um litið. Við flugum niður með Col-
umbía fljótinu til Spokain og lentum
þar að kvöldi tfl 20. júlí. Flugvöllur-
inn var fyrir norðan Columbía-fljót-
ið og tókum við ferju yfir það. Árla
morguns 21. júlí stóð til að komast
frá Spokain, sem næst San
Francisco og fljúga þangað á tveim-
ur dögum. Þegar við voram að aka
vélinni til flugtaks fór í sundur stél-
hjólið á henni og við voram í miklum
vanda. Við fóram inn á flugvélaverk-
stæði, en viðgerðarkostnaður var
áætlaður svo hár að okkur leist ekki
svo á að við gætum greitt hann. Þá
kom til okkar ungur piltur, jafnaldri
okkar, og skýrði okkur frá því að
hann vildi gjaman hjálpa okkur við
að koma þessu í lag. Þessi piltur
kom með afburðagóð verkfæri eftir
að hafa fengið fjaðrablað í bfla-
kirkjugarði, og tók viðgerðin ekki
langan tíma. Hann bauð okkur síðan
með sér í kvöldverð á heimili sitt.
Morguninn eftir fóram við frá
Spokain til Yakima í Washington
fylki. Frá Yakima fóram við svo til
Dalles í Oregon og við lentum þar
að kvöldi 22. júlí. Við héldum síðan
áfram ferðinni frá Dalles til Red-
mond í Oregon, Reding í Kaliforníu
og enduðum svo í Oakland í Kali-
fomíu, sem er flugvöllur San
Francisco-borgar og þangað kom-
um við 24. júlí. Þar flaug ég talsvert
með íslenska námsmenn og kunn-
ingja á milli staða í nágrenninu.
Þarna var fjölmennur hópur ís-
lenskra námsmanna.
I San Francisco var eldri kona,
ekkja sem átti Ray Oilburnerswerk-
smiðjuna og stjórnaði henni. Ég fór
á námskeið varðandi olíubrennara
hjá þeim og var á þessu námskeiði
frá 27. júlí til 19. ágúst. Konan var af
gamalli San Franciseo-ætt og vUdi
allt fyrir mig gera. Hún ákvað að ég
skyldi dvelja á hóteli, sem var ekki
af verri endanum, hét St. Francis og
var á Nob HUl, á kostnað Ray OU-
bumers. Viku eða tíu dögum áður
en ég lauk þessu námskeiði kom ég
heim á hótelið. Þá var allur farangur
minn horfinn úr herberginu. Ég
spurði hvort þeir hefðu flutt hann
þaðan. Þá sagði starfsmaður hótels-
ins: „Guð minn góður. Hefur þú lent
í þessu líka?!“ Þá hafði verið þama
einhver stór fundur og rétt á meðan
hátíðarfundurinn stóð yfir höfðu
þjófar farið inn á hótelið og hreinsað
allt út úr mörgum herbergjum. Það
var auðvitað mjög slæmt að missa
flugdagbókina, flugskírteinið, föt,
fallega raktösku, sem ég hafði feng-
ið í fermingargjöf og aðra persónu-
lega muni. Ég flutti af hótelinu til
vinar míns, Sveins Olafssonar, sem
var að nema arkitektúr í University
of California í San Francisco. Þegar
ég fór frá Ray Oilbumers sagði kon-
an, ekkjan, eigandi verksmiðjunnar:
„Ég ætla að keyra þig niður á hót-
el.“ - „Það er óþarfi, ég er með allt
sem ég hef,“ sagði ég. Ég hafði
mætt dónaskap á þessu hóteli. Þeg-
ar hún heyrði það að brotist hefði
verið inn í herbergið og allt tekið
sem ég átti þar, sagði hún: „Það er
ekki hægt að láta þetta enda svona.
Ég er fædd og uppalin í San
Francisco. Þú ferð ekki með þessar
minningar héðan.“ Ferðinni var
seinkað um einn eða tvo daga. Hún
hringdi og það kom stór og myndar-
legur maður á dýrastu gerð af Ca-
dillac bifreið. Hann keyrði mig niður
á hótel. Hann spurði mig hvers virði
þetta hefði verið. Ég sagði honum að
úr herberginu hefðu horfið fot,
sparifót og persónulegir munir. Ég
giskaði á þetta gæti verið um tvö
hundruð dollara virði og tók jafn-
framt fram að það væri ómetanlegt
að tapa bæði loftbókinni, flugskír-
teininu og öðra því sem þyrfti að
endurnýja. Hann pantaði þegar í
stað viðtal við hótelstjórann, sem