Morgunblaðið - 12.04.2000, Blaðsíða 8

8 MIÐVIKUDAGUR 12. APRÍL 2000
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Sterkir vindar valda ísreki í Norður-Ishafínu
Harald rak 4,7 kíló-
metra í fastasvefni
Ljósmynd/lngþór Bjamason
Vestlægir vindar valda ísreki í Norður-Ishafinu og hafa fært tjald Har-
aldar úr stað annað veifið si'ðan Iciðangurinn hófst en aldrei eins mikið
og í fyrrinótt.
HARALDUR Örn Ólafsson lætur
vel af för sinni á norðurpólinn en
hann gekk 12,2 km á mánudag og
hefur því alls
gengið 283 km af
770 km.
Sterkir vest-
lægir vindar
urðu til þess að
tjald Haraldar
rak 4,7 km í
austurátt á ísn-
um í fyrrinótt á meðan hann svaf,
en það hefur þó ekki fært hann
fjær pólnum svo nokkru nemi.
Haraldur lenti í erfiðu færi á
mánudag og tafðist mikið þegar
hann þurfti að krækja fyrir tor-
færa íshryggi.
„Strax í byijun dags lenti ég á
mjög slæmu og brotnu hryggja-
svæði þar sem hvergi var í sléttan
flöt að sjá svo langt sem augað
eygði," sagði Haraldur við bak-
varðasveitina í gær. „Ég reyndi að
fara um svæðið en sá að ég kæmist
aldrei yfír. Eg þurfti því að snúa
við til suðurs og gekk næst til aust-
urs þangað til ég komst í betri að-
stæður. Um miðbik dagsins lenti ég
síðan á öðru brotnu svæði sem tafði
mig töluvert en undir lok dags var
færið orðið sæmilegt. Að auki
þurfti ég að krækja fyrir tvær vak-
ir sem tafði mig einnig.“
Að sögn Haraldar fór vindur af
suðvestri mjög vaxandi í fyrrinótt
en hann taldi þó göngufært er hann
leit út úr tjaldinu klukkan 7 að
staðartima í gærmorgun. „Ég þarf
að klæða mig vel og huga vel að öll-
um búnaði og gæta að kali. Ég
reikna ekki með því að leggja að
baki eins langa dagleið í dag [í gær,
þriðjudag] og ég hef gert undan-
farna daga vegna vindkælingar."
Á miðvikudaginn í næstu viku,
19. apríl, verður 40 daga vistum
komið til Ilaraldar út á fsinn auk
nýs sleða sem á að Ieysa af hólmi
gamla sleðann sem er orðinn illa
farinn.
ÍU samdi við fréttamenn
STARFSMENN íslenska útvarps-
félagsins sem eru félagar í Blaða-
mannafélagi íslands hafa sam-
þykkt nýjan kjarasamning, sem
gildir fram til næstu áramóta.
Samningurinn er afturvirkur til 1.
mars, en eldri samningurinn rann
út í lok febrúar.
Að sögn Þórs Jónssonar, trúnað- •
armanns starfsmanna, náðist ekki
samkomulag um lengri samnings-
tíma, þar sem talsvert bar í milli
varðandi hækkun launaliðar.
Samningurinn var samþykktur
með 26 atkvæðum gegn 10 og segir
Þór að ástæðan fyrir samþykkinu
sé að starfsmenn hafi náð fram
nokkrum atriðum kröfugerðarinn-
ar sem þóttu skipta máli. Þar megi
nefna leiðréttingu á vinnufyrir-
komulagi sem feli í sér styttingu
vinnutímans og sé aðeins í áttina að
því sem eigi sér stað hjá keppi-
nautnum á RUV. Jafnframt því fá
starfsmenn nú þegar 4.000 króna
launahækkun ofan á grunnlaunin
og síðan reiknast 3,9% launahækk-
un ofan á það. Bónusgreiðslur, sem
reiknast sem hlutfall af grunnkaupi
og koma inn í júlí og desember,
hækka úr 27% í 50%.
„Við lítum svo á að við höfum fall-
ist á samninga um vopnahlé og nú
hefur fyrirtækið tækifæri til 1. nó-
vember samkvæmt samningnum til
að gera persónubundna samninga
við starfsmenn. Við í samninga-
nefnd BÍ höfum haldið því fram, að
sú regla hjá Stöð 2 sem gerði
mönnum kleift að sækja kjarabæt-
ur beint til sinna yfirmanna, hafi
verið fryst á síðasta samningstíma-
bili. Við erum því eiginlega að gefa
fyrirtækinu möguleika á því að
opna fyrir þessar leiðir aftur.“
I nýja samningnum er ákvæði
sem gefur starfsmönnum kost á að
fá 1% framlag frá vinnuveitanda á
móti 1% framlagi frá starfsmanni
sem aukaframlag í lífeyrissjóð.
Varðandi stuttan samningstíma
segir Þór það jafnframt skipta tals-
verðu máli, að starfsmenn í Blaða-
mannafélaginu hjá ÍÚ séu loksins
að stilla sig saman við samninga-
gerð á öðrum miðlum, og að það
verði væntanlega búið að ganga frá
samningum annars staðar þegar
samið verður á nýjan leik við Is-
lenska útvarpsfélagið.
Námsefni á nýrri öld
Forsjá
eða frelsi
Gísli Sigurðsson
NÁMSEFNI á nýrri
öld er viðfangsefni
málþings sem
Hagþenkir, félag höfunda
fræðirita og kennslugagna
heldur á föstudaginn nk.
klukkan 14 til 18 í Kenn-
araháskóla íslands, fyrir-
lestrarsal á annarri hæð,
stofu M 201. Gísli Sigurðs-
son, formaður Hagþenkis,
var spurður um markmið
þessa málþings:
„Málþingið er haldið í
kjölfar hinnar nýju nám-
skrár íyrir grunnskóla og
framhaldsskóla. Það blasir
við að það þarf að endur-
nýja og semja nýtt náms-
efni til þess að mæta kröf-
um námskrárinnar.
Hagþenkir er málsvari
höfunda fræðirita og
kennslugagna og innheimtir
greiðslur vegna ljósritunar í skól-
um og stofnunum og útdeilir
styrkjum og þóknunum til höf-
unda.“
- Er mikið ljósritað í skólum ?
„Já, það er geysilega mikið ljós-
ritað og fer vaxandi þrátt fyrir
aukna tölvunotkun. Við stöndum í
samningaviðræðum við ríkið
vegna þess að niðurstöður úr ný-
legri könnun um ljósritun í skól-
um sýna að miklu meira er ljósrit-
að en áður var talið.“
- Hvað gerið þið við þessa Ijós-
ritunarpeninga ?
„Við úthlutum þeim til höfunda
í formi styrkja og þóknana og
veitum einnig viðurkenningu einu
sinni á ári fyrir framlag til miðlun-
ar fræða og þekkingar. Þessa dag-
ana er einnig úthlutað í fyrsta sinn
úr Launasjóði fræðiritahöfunda
sem félagið kom til leiðar að nú-
verandi menntamálaráðherra,
Bjöm Bjamason setti á fót.“
- Hvað fer fram á málþinginu á
föstudaginn?
„Þá munum við velta fyrir okk-
ur spurningum um hvernig best
sé að nýta frumkvæði höfunda og
fá fram þeirra hugmyndir um
námsefnisgerð, hvernig styrkir
ríkisins eigi að koma fram - hvort
eigi að veita þeim beint til höf-
unda, forlaga eða jafnvel skólanna
til þess að kaupa bækumar. Eins
em margir sem hafa áhuga á
stöðu Námsgagnastofnunar, en
hún er eina ríkisútgáfa námsbóka
sem eftir er á Norðurlöndum.
„Ríkisstyrkir á samkeppnismark-
aði“ er yfirskrift erindis sem Sig-
urður Svavarsson verður með á
málþinginu. Einnig velta menn
fyrir sér hugsanlegu útboði á gerð
námsefnis, það hafa verið gerðar
tilraunir með það hjá
Námsgagnastofnun, en höfundar
hafa miklar efasemdir um að það
skili endilega besta námsefninu að
velja ódýmstu leiðina við gerð
þess. Við lítum svo á að námsefni
sé í samkeppni við aðra miðlun
upplýsinga í samfélaginu, svo sem
auglýsingar og dægurmenningu
ýmisskonar, og þurfi því að standa
jafnfætis því efni hvað varðar útlit
og aðlaðandi framsetn-
ingu.“
- Hvað með netvæð-
ingu?
„Netið opnar leið
fyrir marga höfunda og
kennara til að matbúa
sitt námsefni með nýj-
um hætti og þróa nýtt námsefni
og hentar sérstaklega vel til að
koma til móts við það fijálsræði
skóla og kennara sem nýja nám-
skráin veitir, t.d. í bókmennta-
kennslu gmnnskóla, þar sem skól-
ar og kennarar geta nú valið sér
fornsagnaefni til kennslu í efstu
bekkjunum. Lestur slíkra hérað-
► Gísli Sigurðsson fæddist 27.
september 1959 í Reykjavík.
Hann lauk stúdcntsprófi frá
Menntaskólanum við Sund 1978
og prófi i íslensku og almennri
bókmenntafræði 1983. Hann tók
einnig masterspróf í miðalda-
fræðum á Irlandi 1986. Að námi
loknu starfaði Gísli hjá bókafor-
laginu Svörtu á hvítu og kenndi
jafnframt í Ármúlaskóla. Einnig
stundaði hann kennslu við Há-
skóla íslands og í Kanada um
tíma og kom einnig við í rit-
stjórn Alfræðiorðabókar Arnar
og Örlygs áður en hann hóf
störf hjá Árnastofnun þar sem
hann starfar nú. Gísli er kvænt-
ur Guðrúnu Hólmgeirsdóttur
menntaskólakennara og eru þau
að ættleiða dóttur frá Indlandi.
ssagna í ólíkum skólum getur kall-
að á persónulega túlkun nemenda
og kennara á hverjum stað, sem
hentar mjög vel að setja fram á
vef skólanna, eins og t.d. Harpa
Hreinsdóttir á Akranesi hefiir
staðið fyrir í Fjölbrautaskólanum
þar og á Menntaskólanum á
Laugarvatni.“
- Hverjir tala á málþinginu auk
Sigurðar Svavarssonar formanns
Félags íslenskra bókaútgefenda?
„Þar tala fulltrúar menntamála-
ráðuneytisins, Hrólfur Kjartans-
son og Aðalsteinn Eiríksson um
þær kröfur sem námskráin gerir
til námsefnis og styrki til nám-
sefnisgerðar. Ingibjörg Ásgeirs-
dóttir forstjóri Námsgagnastofn-
unar mun fjalla um reynsluna af
útboðum á höfundavinnu þar.
Védís Skarphéðinsdóttir ritstjóri
kennslubóka hjá Máli og menn-
ingu ræðir um hvemig gengur að
svara spurn framhaldsskólanna
eftir námsefni og þrír fyrirlesarar
tala um netútgáfu og rafrænt
námsefni, kosti þess og hvemig
höfundar geta tryggt sér rétt-
mætar greiðslur fyrir það. Um
þetta tala þeir Tryggvi Jakobsson
útgáfustjóri hjá Námsgagnastofn-
un, Guðmundur Sæmundsson
fjamámskennari og námsefnis-
höfundur og Torfi
Hjartarson lektor í
kennslufræði og upp-
lýsingatækni. Eitt aðal-
vandamálið við Netið
hefur verið að koma
fólki í skilning um að
höfundalög og réttur
höfunda er alveg sambærilegur í
netútgáfu og prentuðum verkum.
Það hefur viljað brenna við að fólk
hefur tekið texta eftir aðra og Iát-
ið liggja á heimasíðum hjá sér og
talið að það væri í fullum rétti til
að gera slíkt en svo er ekki. Eftir
erindin verða umræður og er þátt-
taka í málþinginu öllum opin.“
Verið er að út-
hluta í fyrsta
sinn úr Launa-
sjóði fræði-
ritahöfunda