Morgunblaðið - 06.06.2000, Blaðsíða 22

-22 C ÞRIÐJUDAGUR 6. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
Hjá Fasteignaraiðstöðinni er nú til sölu jörðin Drangar í Skógarstrandarhreppi í Dalabyggð ásamt Gjarðeyjum og smáeyjum tilheyrandi Dröngum,
sem gefa af sér um 4 kg af hreinsuðum dún. íbúðarhúsið er á tveimur hæðum. Jörðin selst án bústofns og framleiðsluréttar. Ásett verð er 35 millj. kr.
Marga dreymir um
að setjast að í sveit
Framboð á jörðum er
nú töluvert en eftir-
spurn er líka góð og
verð á jörðum hefur
verið að hækka. Magnús
Sigurðsson fjallar hér
um markaðinn fyrir
jarðir og ræðir við
Magnús Leópoldsson,
fasteignasala í Fast-
eignamiðstöðinni, sem
er með nær 100 jarðir
á söluskrá.
ÞEIR eru margir sem
myndu vilja setjast að á
góðri jörð í fallegri sveit.
En búskapur nú á dögum
er ekki eins einfaldur og eitt sinn
var. Áður fyrr var það komið undir
þeim, sem bjuggu á viðkomandi
jörð, hvað framleiðslan var mikil.
Þeir gátu ákveðið það sjálfír. Nú á
dögum er öllu sölustýrt. Hver jörð
hefur sinn ákveðna framleiðslurétt
eða kvóta.
Jafnframt hefur það færzt í auk-
ana, að bændur selji framleiðslu-
réttinn af jörðunum og setji síðan
jarðirnar á markað. Þá hafa þær
^.gjarnan selzt til fólks, sem hefur
fyrst og fremst ánægju af þvf að
dveljast úti í sveit. Það er því allt
annað en sjálfgefið, að það megi
stunda búskap á jörð.
Alvöru bújörð, sem er sæmilega
uppbyggð og með framleiðslurétti,
kostar nú á bilinu 30-60 millj. kr.,
en jörð í afskekktari byggðum
kostar samt eitthvað minna. Það
'er því ljóst, að kaup á jörð fela í
Jörðin Otradalur í Amarfirði er til sölu hjá Fasteignamiðstöðinni. Á jörðinni er 146 ferm íbúðarhús með við-
byggðum bflskúr.„Þetta er mjög landmikil jörð og mikil útivistarparadís," segir Magnús Leópoldsson. Jörðin er
til sölu án framleiðsluréttar og verðhugmynd er 20 millj. kr.
Jörðin Borgareyrar í Vestur-Eyjafjallahreppi í Rangárvallasýslu er nú til sölu hjá Fasteignamiðstöðinni „Borg-
areyrar eru áhugaverður kostur fyrir þá, sem vilja góða jörð með miklum húsakosti," segir Magnús Leópold-
son. Ásett verð er 60 millj. kr.
sér mikla fjárfestingu, enda eru
jarðir nú á dögum fyrirtæki.
Fólk þarf því oftast að hafa til
ráðstöfunar talsvert eigið fé, ef
það vill fara að búa í sveit. Stund-
um hefur það komið sér upp húsi
eða íbúð á höfuðborgarsvæðinu,
sem hægt er að selja. Víst er, að
enginn bóndi fæst til þess að fara
frá jörð sinni, nema kaupandinn
greiði honum einhverja útborgun
og ólíklegt að jarðakaup gangi
öðruvísi. Rekstrargrundvöllur er
tæpast fyrir hendi, ef kaupandinn
skuldar allt kaupverðið.
Það er mjög mismunandi, hve
skuldsettar jarðir eru. Sumar eru
mjög skuldsettar en aðrar ekki.
Vel uppbyggðar jarðir með nýjum
húsum eru skuldsettari. Á öðrum
jörðum hefur kannski verið búið
lengi án þess að ráðizt hafi verið í
uppbyggingu á þeim og þá geta
þær verið skuldlitlar.
Ferðaþjónusta og
sumarhúsalóðir
En það er fleira gert í sveitum
landsins en að búa á bújörðum.
Ferðaþjónustan hefur margeflzt,
því að margir hafa keypt kvóta-
lausar jarðir með ferðaþjónustu í
huga. Eins hafa margir bændur
breytt jörðum sínum og lagað sig
að ferðaþjónustunni.
Sumir bændur hafa brugðið á
það ráð, eftir að hafa selt frá sér
kvótann, að stúka jarðir sínar nið-
ur í sumarhúsalóðir. Á þennan
hátt hafa risið upp miklar sumar-
húsabyggðir á síðustu árum, eink-
um þó í uppsveitum Árnessýslu og
í Borgarfirði.
Enn má nefna garðyrkjubýlin,
en þau hafa sprottið upp víða, þar
sem jarðhiti er til staðar. Sumum
jörðum fylgja mikil hlunnindi eins
og veiði í ám, skotveiði eða æðar-
varp með dúntekju og enn ein bú-
greinin er að taka borgarbörn til
sumardvalar gegn gjaldi.
Bættar samgöngur og betri fé-
lagsleg aðstaða til sveita hefur
orðið til þess að auka á eftirspurn
eftir jörðum og einangrunin er
ekki eins mikil og hún var áður
fyrr.
Með vaxandi tækni í fjarskiptum
og tölvusamskiptum sér fólk að
það getur jafnvel átt heima úti í
sveit og stundað atvinnu sína þar
og ekki ólíklegt, að slíkt fyrir-
komulag eigi eftir að aukast í
framtíðinni, eftir því sem tækninni
fleygir fram.
En oft fylgja ýmsar kvaðir jörð-
um, þó að hefðbundinn búskapur
sé ekki stundaður lengur. Þar má
nefna kvaðir um að viðhalda landa-
merkjagirðingum á milli jarða, við-
hald á framræsluskurðum og sums
staðar er fjallskilum jafnað á jarð-
ir. Þessar kvaðir falla ekki niður,
þó að búið sé að selja burt kvótann
og engar skepnur lengur á jörð-
inni, en stundum er misbrestur á
að núverandi eigendur sinni þess-
um skyldum sínum.
I heild eiga jarðirnar í vök að
verjast eins og landbúnaðurinn yf-
irleitt. Bújörðum hefur verið að
fækka, en um leið hafa þær verið
að stækka. Það er að kalla liðin tíð
að bændur séu með 100 kindur og
fáeinar kýr. Bújarðir nútímans eru
yfirleitt stórbú miðað við það sem
eitt sinn var.
Markaðurinn í jafnvægi
Magnús Leópoldsson, fasteigna-
sali í Fasteignamiðstöðinni, var
sjálfur bóndi í sveit um tíu ára
skeið og hefur vegna þessarar
reynslu sinnar orðið einn umsvifa-
mesti bújarðasali á landinu.
Um árabil hefur hann gefið út
bækling þar sem eingöngu er fjall-
að um bújarðir, landspildur, hest-
hús, sumarhús og eignir úti á
landi.
„Markaðurinn fyrir jarðir er
nokkurn veginn í jafnvægi núna,“
segir Magnús Leópoldsson.
„Framboðið er meira en stundum
áður en eftirspurnin er líka meiri.
Jarðii- seljast því ágætlega um
þessar mundir.
Verð hefur heldur verið að
hækka, sennilega eitthvað umfram
verðbólgu enda þótt það hafi
hvergi nærri hækkað jafnmikið og
íbúðarhúsnæði á höfuðborgar-
svæðinu. Hækkunin er líka mis-
mikil eftir svæðum en góðar jarðir
seljast yfirleitt vel.“