Fjölnir - 01.01.1839, Blaðsíða 17

17
óuitjúiigar, ráðleísíngjar, óreglúnieiin, tetimagar, flisjúngar,
og jieír sjeu nú gjörðir að bændum, sem einginn gat
tjónkað í vist, og látnir í fullu sjálfræði, sem eíngum
tókst að stjórna, meðan þeír áttu að vera öðrum undir-
gjefnir, eða allir leíddu bjá sjer, til þess að kafna ekki
undir barnahrúgunni, sem slíkum mönuum er tamt að
llafa dreígið saman til búsins. Enn fiegar búið er að
hefja búskapinn, fer so lauugum, að bændur þessir flosna
upp eptir fáeín ár, og sveítin, sem var so óhcppin að
liafa slíka gjesti í tölu biienda sinna, tekur nú við allri
ómegðinni. j>egar nú slíkur búandi er þannig kominn,
er gripið til lausamcnnskn, hússmennsku eða að hafa kú
í lieíum eínhvursstaðar, og jiikir að so komnu ekki meiga
að finna, er ]>að er látið í veðri vaka, að með þeím
hætti takist að leggja með fleírum af börnunum, eður
halda eínhvurju frá sveít; og af þessum rökum hefir
máskje fleírum fleíttst af að vera árinu Ieíngur lausum,
enn almennt er eptir tekið. Enn það gjefur nú að skilja,
að þá verði vinníngur að koma upp lausafólki, þegar
beinasta ráðið til þess er, að eíga eítt eður fleíri börn í
lausaleík, eða að búa þannig, að menn flosni upp; og
því er það óskaráð, eíns og eínstöku síslumenn hafa upp
tekið í þessu óefni, að bjóða slíka menn á þíngum, eíns
og lög eru til, og fá þá þeím, sem mest bíður, eða með
öðrum hætti setja þá þar niður, sem með þarf; því þegar
ómegð þeírra er orðin eínhvurri sveít til þíngsla, er þeím
reíndar ekki leíngur frjálst að ráða vist sinni, og með
því sveítin á að taka hlut í þvi', sem þeír taka í kaup,
er eínsætt, að sú meðferð sje höfð á vistarráðum þeírra,
að það gjeti orðið sem drjúgast, eða sveítinni með eín-
hvurju móti til þess hagnaðar, er mest má verða. Enn
þegar hinir, sem komnir eru á líkan rekspöl, sjá slíka
ritreíð þessarra, leggja þeír heldur allar árar út að vcrjast
uppflosnun — enda fikjast öreígar því síður í búskapinn,
sem þeír hafa fleíri slík dæmi til viðvörunar; og verða
ávegstir þessarrar ráðstöfunar ekki fjarlægir þvi, eíns og
2