Ný félagsrit - 01.01.1850, Blaðsíða 92

02
um Þjodmegunahfrædi.
og einkmn Feneyjar Ufíni Hka mjög blómlegar, og
verzlan þeirra jókst ákaflega uni krossferbirnar, þegar
vegurinn var aptur ruddur til Austurlanda og Mikla-
gar&s, sem þá inátti heldur telja nieb þeim en ine&
Evrópu: Feneyjanienn höfbu verzlunarhús vi& strend-
ur Svartahafsins, og fluttii silki frá.Kínlandi og dvr-
indisdúka og aíirar gerseinar frá Indialandi til Nor&ur-
álfunnar, þar sem rnenn varla höf&u séb slíþt síban
á dögum Rómverja. þeir drottnuöu brábuni yfir öllu
Mibjar&arhafinu, og herskipafloti þeirra var miklu
meiri en nokkurrar annarar þjóbar. Vísindi og listir
blóinguímst í borg þeirra, og aubur hennar var afar-
inikill. Hinn frægi ferbamabur Marco Polo, fráFen-
eyjiim, fór fyrstur Evrópumanna til Jndíalands og
Kínlands seinast á 13du öld, og hefir látib eptir sig
ferbabók, setn öll þekkíng manna um Asíu á ini&öld-
unum er dregin úr, og menn eru nú alltaf betur og
betur ab sjá, hve sannlega og réttilega hann hefir lýst
flestu. Hann gaf mönnum fyrst Ijósari hugmynd mn
aublegö hinna ókendu landa, sem hann fór ígegnum,
og eflbi mef) því móti verzlanina vife Austurheim. Af
öllu þessu nutu þó Feneyíngar einkum góbs, því
næstum því öll verzlanin var í þeirra höndum, og
enginn öfundabi þá heldur af henni ineban þeir létu
hana vera öidúngis frjálsa, og vörnu&u ei öbrum ab ná
til hennar sem þeir gátu. En þaf) stób ekki lengi —
og þegar au&ur þeirra og vald var orfiib svo inikib,
ab engir gátu reist rönd vif) þeim á sjó, vildu þeir
ei þola nokkurn annan vifi hlif) sér, og vörnubu öbruin
verzlunarinnar vif) Austurlönd. þetta egndi fyrst á
um gjal<lþrot<imaim (kúnkarut) kemur af prí, að bekkur hrers
jrjaldkaupmanns >ar krotinn þegar kann gat ei lengur korgað.