Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1900, Side 9

Rannsóknir
í Snæfellsnessýslu sumarið 1899.
Eftir
Brynjúlf Jónsson.
i. Boraardalur.
Svo segir Landnáma II. P. 13. kap.: »Umváritgaf Geirrauðr systur
sinni bústað í Borgardal .... Geirriðr sparði eigi mat við menn ok
lét gera skála einn um þjóðbraut þvera; hún sat á stóii ok laðaði úti
gesti, en borð stóðu inni jafnan ok matr á«. — Borgardalur ber enn það
naín. Hann er lítill og grösugur og er fyrir ofan veginn, þá er farið er
frá Narfeyri inn með Álftafirði. Bæjartóft Geirríðar sést enn og er nál.
9 faðma löng frá austri til vesturs, eða undan brekkunni, og rúml. 3
faðm. breið. Eigi sést, að henni sé skift í sundur með þvervegg; en svo
er víðar í rústum fornbæja, og má þá ætla, að herbergjunum hafi verið
skift sundur með þili. Dyr eru óglöggar, virðast þó hafa verið á austur-
hliðvegg. Bæjarstæðið hefir verið lítið, en það er þó bezta bæjarstæðið
sem til er í dalnum. Engar líkur eru til, að þjóðbraut hafi nokkurn tima
legið þar um; hún li'-gur nokkuru neðar og er það bæði beinna og hægara.
En þar liggur hún utan í halla, sem ekkert hæjarstæði gat verið á; enda
er hún fyrir neðan dalinn sjálfan. Það er því eigi bókstaflega rétt, að
Geirríður hafi látið gera skála sinn »um þjóðbraut þvera«. Þó hefir eigi
langt verið frá veginum upp að bænum, og gátu vegfarendur, þeir er
vildu, hæglega komið við hjá Geirríði. Og svo er að skilja, að hún hafi
gjarnan viljað, að sem flestir gestir kæmu, og hafi sýnt þeim svo
mikla rausn, að þar um hafi svo verið til orða tekið, að skáli hennar
stæði um þjóðbraut þvera og hún sæti úti og laðaði gesti. Það eru að
eins óeiginleg kjarnyrði um rausn henn, líkt og nú er sagt um gestrisni
2