Lögberg - 28.07.1955, Page 19
LöGBERG, FIMMTUDAGINN 28. JÚLI 1955
19
Séra Ragnar Óíeigsson í Fellsmúla —
Jólaskáldið úr Landsveif
Nú er höíundur þessarar yndiflegu ritgerðar nýlega
látinn; harmdauði heilli þjóð. —Ritstj.
„I Huldarhvammi, er horfin
sól, enn sést hún frammi, við
^agurhól, þar löngum er ég,
að lesa ber, og þangað fer ég,
°g flýti mér.“
Fyrir mörgum árum fór ég
Sam oftar að Þjórsártúni. Þar
Var þá ólafur læknir Isleifs-
son. Hann var nú blindur
°rðinn, og fagnaði hverjum
gesti, er við hann vildi ræða
um töfra náttúrunnar og
einkum litaskraut hinna reik-
ulu skýja, þegar morgunsólin
og hin hnígandi kvöldsól
varpar ljóma sínum á þau.
Nú sá blindi maðurinn þessa
dýrð aðeins í anda. Stundum
voru áhrif horfinnar dýrðar
svo sterk í sál hans, að tár
læddust í augnakrókana. Það
var í hinzta sinn heima í
Þjórsártúni áður en hann
flutti til Reykjavíkur, að ég
las honum þetta smáljóð
Guðmundar skólaskálds:
„I Huldarhvammi er horfin
sól“ o. s. frv. Blindi maður-
inn viknaði og sagði við mig:
„Lestu þetta aftur.“ Við elsk-
uðum báðir þetta skáld og
fundum hversu þetta stóð
heima: Hið andríka ljúfmenni
var horfið í skugga dauðans,
í Huldarhvamm, sem allir
gista, en skáldið mátti enn
finna og vikna við ljóð hans
á Fagurhól margra sígildra
kvæða. Ég segi fyrir mig, að
á þessum Fagurhól hef ég
löngum dvalið og tínt berin,
lesið berin, sem bezt hafa
geðjazt mér, svo sem Kirkju-
hvol, óðinn um Sæfinn, vatns-
berann, sem „öllum var svo
undurgóður," mörg jólaljóð
og náttúrulýsingar með trú-
arlegum hugblæ (Andante
religioso).
Eigi get ég hrósað því
happi, að hafa þekkt skáldið
persónulega. Aðeins einu
sinni sá ég hann. Var það á
heimili mínu vorið 1915.
Hafði Guðmundur þá komið
ríðandi úr Reykjavík með
föður mínum og frændkonu
og var í frásögur fært, að
hann þoldi illa reiðina. Þetta
var síðasta för hans á æsku-
stöðvarnar. Kom hann þá að
Hellum, Hvammi og Múla
(áður Látalæti). Litlu síðar
mætti ég honum, ásamt forn-
vini hans, Ólafi í Húsagarði.
Voru þeir á leiðinni heim að
Helli, á fornar helgistöðvar.
Er mér í minni moldrokið,
sem blés um þá félaga. Þá var
Landsveit að blása upp. Þarna
var þá á ferð maður, mjög
hljóður og hógvær, sem fyrir
„kraft frá hæðum“ myndi lifa,
þótt sveitin hans gamla færi
öll í sand. Það mun hafa verið
í þessari ferð, að Ólafur Is-
leifsson sagði um hann: „Mér
fannst hann ekkert vera nema
sál!“
Mig langar nú að lýsa ör-
lítið bernskukjörum þessa
ljóðsnillings, ætt hans og um-
hverfi í Landmannahreppi. í
þessu efni hef ég leitað til
Jóns Árnasonar á Lækjar-
botnum, sem einn núlifandi
manna man drenginn frá
Helli, er hann gekk fyrstu
sporin á braut náms og
menntunar. Er flest sem hér
+
fer á eftir, komið úr minn-
ingasjóði Jóns á Lækjar-
botnum.
Guðmundur skáld fæddist
í Hrólfstaðahelli 5. sept. 1874.
Foreldrar hans voru þau Guð-
rún Jónsdóttir frá Leðri í
Selvogi og Guðmundur Guð-
mundsson bóndi í Helli. Guð-
rún var talin meðal hinna
„kyrrlátu" í landinu, fór
sjaldan að heiman nema til
kirkju, sem þá var á Stóru-
Völlum. Eftir að sú kirkja var
lögð niður, sótti hún sjaldan
Framhald á bls. 20
-----------------------------+
A. S. Bardal Ltd.
Funeral Home
Established 1894
Phone 74-7474
843 Sherbrook Street WINNIPEG MAN.
City Hydro extends best wishes to the Icelandic Community of Winnipeg
on the occasion of its Annual Celebration.
The Source of Your ELECTRIC POWER
Above is a view of CITY HYDRO’S
Pointe du Bois power plant on the
Winnipeg River built in 1911. Since
that day CITY HYDRO has provided
dependable, low-cost electric service
to the citizens of Winnipeg.
OFFICES: 55 Princess Street
The Pointe du Bois plant combines
with the Slave Falls plant to produce
a total of over 200,000 horsepower for
home, office, store or factory in the
City of Winnipeg.
PHONE 96-8231