Alþýðublaðið - 24.12.1961, Qupperneq 7

(
ÞEGAR skólunum lýkur á
vorin, er fjöldi unglinga at-
vinnulaus. Sumir hirSa
ekki um að fá sér vinnu, —
en hjá hinum hefst erfið
ganga milli atvinnurekenda
í bón um sumarvinnu. Oft er
hið á því, að bænir þessar
séu heyrðar, og þá er helzt
að reyna að komast í fisk,
því að þar er stundum að fá
vinnu í nokkra daga, meðan
beðið er eftir svari,
Það er kannski ekki beint
„ævintýralegt“ að vinna í
fiski; enda er raunveruleik-
inn sjaldnast ævintýralegur
til lengdar né sérlega
„GAMAN í vinnunni“. En
það getur verið lærdómsríkt
að vinna í fiski eins og ann-
ars staðar — og kannski lær-
dómsríkara en víða annars-
staðar.
Þetta er ígripavinna
flestra, sem þar vinna, og
þeir hugsa mest um kaupið
og að tíminn Hði. En þarna
eru undantekningar eins og
alls staðar. Sumt fólk hefur
þann aðdáunarverða hæfi-
leika að vinna öll sín verk af
kostgæfni og trúmennsku. —
Einu sinnj var ég í harð-
fiski úti við flugvöll. —
Það var að vori til og við
unglingarnir LÉKUM okkur
meira að fiskinum en við
«nnum að honum og hlupum
í mat strax „á mínútunni.“
Við gátum alls ekki bundið
hugann við starfið, og okkur
fannst það ekki heldur bein-
línis merkilegt að raða harð-
fisk upp í stafla. Þegar svo
það við bættist, að harðfisk-
urinn var harður og reif á
okkur fótleggina! En þarna
var gamall maður, sem hét
JÓN. Eg veit ekkert annað
um hann, — en ég gleymi
bonum aldrei. Hann hafði
unnið í fiski í tuttugu ár, og
fiskinn þekkti liann út og
inn. Fyrirtækið var hans fyr-
irtæki, — og þótt hann fcngi
ekki eyri meira en honum
bar, samkvæmt samningum,
hve dyggðugur þjónn, sem
hann var, bar hann hag fyr-
irtækisins meir fyrir brjósti
en forstjorinn, sem rigsaði
um staðinn einu sinni á dag.
Jón flýtti sér ekki í mat, —
ef hann átti eftir að raða
upp dálítilli hrúgu. Hann
horfði ekki í mínúturnar, sem
liðu fram yfir fimm. Þótt
seint sé, vildi ég þakka hon-
um, að hann kenndi okkur að
bera virðingu fyrir vinn-
unni og fyrirgaf okkur, þótt
við sætum á fiskstöflunum
og dingluðum fótunum, með-
an hann var að vinna.
í frystihúsinu í Kópavogi
var eitt vorið margt um mann
inn. Þar voru strákar á há-
um bússum, töffgæjar fram
í fingurgóma og fjöldinn all-
ur af stelpum með kappana
aftur á hnakka, sem vissu
ekki, hvernig þær áttu að
Iáta tímann líða, þangað til
klukkan yrði fimm. Slorið
var út um allt gólf og fiski-
lykt af öllum og öllu. — En
tvær konur stóðu eins og
drottningar í ríki sínu yfir
slorinu. Önnur er nú komin
til Ameríku, — en hin hefur
skipt um vinnu. — Við
þekktumst ekkert meira —
en þetta yfir slorið, — en
við dáðumst allar að því,
hvað þessar konur voru
glæsilegar og báru sig höfð-
inglega að því að „skera
úr.“
Það var ekki talað um
einkamál í kaffi- og matar-
tímum. í mesta lagi, að við
hinar yngri hvísluðumst á
um draumaprinsa, — og læs-
um skáldsögur, — en hinar
eldri töluðu um það, sem
hæst bar þá dagana, og
hvernig bezt yrði unnið úr
því, sem fyrir lá.
En kvöld nokkurt í nóvem-
bermánuði árið 1961 sat önn-
ur þessara kvenna, Salóme
Olafsdóttir, andspænis mér
við kaffiborð. Og hún féllst
á að segja í fáum dráttum frá
því, sem var okkur, sem stóð
um hinum megin við slor-
borðið í frystihúsiriu, hulinn
leyndardómur, — ævi henri-
ar.
— Hvar eigum við að
byrja?
— Hvar fæddistu?
— Ég fæddist á Alftár-
tungu á Mýrum.
— Hvenær?
—■ Þarf það nauðsynlega
að vera með? — En mér er
engin launung á því, að það
var árið 1895.
— Viltu nú ekki segja mér
ævisöguna, — í stórum drátt-
um, frá árinu 1895 til ársins
1961 ? Ég veit, að margt hefur
gerzt á þeirri leið?
— Foreldrar mínir voru Jens
ína Bjarnadóttir og Björn
Björnsson, (Salome var systir
Bjarna Björnssonar gaman-
vísnasöngvara). 'Við fædd-
umst 8 systkinin, en aðe:
þrjú okkar eru alin upp h
lendis, því foreldrar míi
fluttust til Ameríku um alc
rottnin
verka-

mótin og sneru eftir það aldr-
ei heim til íslands. Þar dóu
þau bæði.
— Þegar ég var V/2 árs kom
móðursystir mín að Álftár-
tungu. Hún bjó með manni
sínum, Ólafi Jónssyni, acl'
Stapadal í Amarfirði. Þau
hjónin Þorbjörg og Ölafur,
sem ég a'lltaf kallaði mömmu
og pabba, áttu ekkert bam
sjálf, — og það varð að sam-
komulagi milli þeirra og for-
eldra minna, að þau tækjn
mig trl sín, — en barnmargar
fjölskyldur áttu erfitt ppp-
dráttar á þessum árum, -j- og
ævintýralandið Ameríka; var
hinn gullni draumur hinrja fá-
tæku Það varð þá einnig ac>
samkomulagi milli fþður
míns og fóstra, að ég .Væri
skrifuð Ölaísdóttir, — þaA
geri ég enn, — þótt ég ^kriíi
mig stundum Björnsdóttiþ Ól-
afsdóttir núorðið. En mjaður
skildi þetta allt öðruvísi jeinu
sinni og var sár út í pablja og
mömmu, sem höfðu ^arií^
burt en skilið mig eftir. \
— Auðvitað man ég ýekki
eftir þessum „héraðsflutijing-
um“, en veit, að farið \&r á
Jólabók Alþýðublaðsi^s ,1961 JT