Breiðablik - 01.11.1911, Blaðsíða 4

84
BREIÐABLÍK
sjaldan hafa þau orðið honum áður
óleysandi ráðgáta. Honum hefir
verið líkt farið og þeim, sem er að
grafa göngr gegn um tja.ll. Hann
hefir komist með lesendur . sína
langa leið inn í hugans myrku
göng. En þeir hafa orðið hrædd-
ir og hörfað aftur.
En nú finna þeir að farið er að
birta og þeir hafa hugboð um að
hinum megin muni útsýnið frá-
munalega dýrlegt.
Jafnvel Ofurefli endar fremur
dapurlega, og hefir þó stöðugt
miðað áfram. Hugsjónirnar bíða
ósigur. Síra Þorvaldur verður að
lúta í lægra haldi. Þorbjörn og
ribbaldahátturinn sigra í hólm-
göngunni.
En sá sigur er að eins í bili.
Þeir eru aftur aðalpersónurnar í
þessarri sögu, Þorbjörn og síra
Þorvaldur. Guðræknisfélag svo-
nefnt hefir myndast og heldur fram
guðfræðilegri lífsskoðan álíka að-
gengilegri og lífsskoðan Þorbjarn-
ar, að svo miklu leyti sem um
hana er að tala. Sú lífsskoðan er
vitaskuld jafnöfug lífsstefnu hans.
Hins vegar er söfnuður síra Þor-
valdar.
Guðræknisfélagið varekkistofn-
að eingöngu til guðræknisiðkana.
,,Það er stofnað til að halda fram
ákveðinni stefnu í trúmálum og
vinna gegn öðrum stefnum. Þar
er sumt fullyrt, sem vitanlega er
rangt. Þar er mönnum hallmælt
fyrir að fara með það, sem er á-
reiðanlega rétt. Þar er jafnvel
guð beðinn að vernda menn frá
því sem er áreiðanlega sannleikur.
Þó þetta sé vanþekkingar synd,þá
er það vafalaust synd, ef nokkur
synd er til (84)”.
Þorbjörn hafði orðið fyrir þeirri
hepni að tá til kaups botnvörpung
fyrir fáeinar þúsundir. Reyndar
er skipið ónýtt, manndrápsbolli.
En hann lætur gera við hann—til
málamynda. Er viðgerðinni var
nærri lokið, er hugsunum hans
lýst svo:
,,Hvað honum íundust vegir
forsjónarinnar undarlegir. Mörg
ár hafði hann lítið um það hugsað.
En ræðurnar í Guðræknisfélaginu
höfðu rifjað upp fyrir honum
barnalærdóminn. Það hafði svo
oft verið á það minst, hve mikil-
væg trúin væri þeim, sem komast
vilja áfram í lífinu, hvernig trúuð-
um mönnum væri umbunað, ekki
eingöngu með alsælu í öðru lífi,
heldur líka með gæðum þessa
heims (127—8)”.
Aðal-einkennin á stefnu Guð-
rækisfélagsins eru: Dómsýki,
geðríki, umburðarlyndisskortur.
,,Mikið af umönnun mannanna,
fyrir sálarheill annarra er sprottið
ið af ráðríki. Þeir una því ekki
að aðrir hugsi öðruvísi, fari aðrar
leiðir en þeir sjálfir. Þeir verða
einhvern tíma að reka sig á það,
að þröngsýnið er framar öilu öðru
ofbeldi við aðra menn. Þú trúir
fastlega að til sé annað líf. Ertu
sannfærð um, að nokkuð sé nota-
legra að læra þ a r það, sem van-
rækt hefir verið að læra í þessu
lífi —r- eins og til dæmis umburðar-
lyndið við aðra?” (78).