Tölvumál - 01.10.1988, Blaðsíða 4

FJÁRFEST í ÞEKKINGU
Þjóðir sem verið hafa að hasla sér völl á sviði nýjustu tækni hafa eytt
miklu fjármagni í að efla þekkingu og hæfni landsmanna. Auður hverrar
þjóðar felst að mestu í fólkinu sjálfu. Hæfni þess, þekking, dugnaður
og starfsþjálfun skiptir sköpum um hvernig henni farnast í hátækni-
framleiðslu nútímans. Þetta á ekki síst við um okkur íslendinga.
Fámenn þjóð sem býr í harðbýlu landi á framtíð sína undir dugnaði
og framsýni þegnanna. Það fer eftir stjórnarfari, menningu og sögu
hverrar þjóðar hvernig hún hagar menntunarmálum sínum. Flestar
þjóðir hafa lagt höfuðáherslu á að auka háskólamenntun. Víða um
lönd er einnig lögð mikil áhersla á gildi endurmenntunar. í sumum
grannlöndum okkar hafa verið skipulagðar námsbrautir í endurmenntun
sem gera fólki kleift að ljúka námsáföngum án þess að þurfa að taka
frí frá vinnu og setjast að nýju á skólabekk. Flest fyrirtæki sem
einhvers mega sín leggja mikla áherslu á að mennta starfsmenn sína.
Japönsk fyrirtæki standa sennilega einna fremst hvað það varðar.
Hver þjóð hefur valið þá leið til að auka þekkingu sína sem henni
hefur litist vænlegust til árangurs. Þessi mál eru enn í mótun hér á
landi. Við íslendingar eigum enn eftir að finna þær leiðir sem henta
best okkar atvinnulífi og menningu. Við mótun menntunarstefnu eigum
við að læra af reynslu annarra þjóða.
íslensk fyrirtæki eru flest lítil og fjárvana. Það á ekki síður við um
tölvufyrirtæki en önnur. Þau eru illa í stakk búin til að byggja upp
eigin menntunaráætlanir hliðstætt því sem stór erlend fyrirtæki hafa
gert. í upplýsingatækni eru þó mörg fyrirtæki sem standa vel að
endurmenntun starfsmanna sinna. Stærstu fyrirtækin sem flytja inn
tölubúnað kosta öll miklu til endurmenntunar og starfsþjálfunar.
Sama máli gegnir um stóru opinberu töluvumiðstöðvarnar. Minni fyrir-
tækjum eru hins vegar þrengri skorður settar. Verktakar í hugbúnaðar-
framleiðslu eru illa staddir hvað möguleika á eftirmenntun varðar.
Þeir verða flestir að selja þjónustu sína á svo lágum töxtum að tekjurnar
gera lítið betur en duga fyrir helstu kostnaðarliðum. Sum fyrirtæki
eru vel sett en flest eru þau lítil og fjárvana. Mörg tölvufyrirtæki
verða að hafa sig öll við til að lifa af þrengingar eins og þær sem þau
þurfa nú að þola.
Ef til vill getum við lært meira af reynslu Austur Evrópuríkja en
margan grunar. Þá aðallega því sem miður hefur farið. Sum af ríkjum
Austur Evrópu státa af því að þau útskrifi fleiri stúdenta en þekkist
í öðrum heimshlutum og háskólamenntun er óvíða algengari. Fræðileg
4 TÖLVUMÁL