Tölvumál - 01.10.1988, Blaðsíða 14

STOFNKOSTNAÐUR VIÐ TÖLVUVÆÐINGU
Dr. Oddur Benediktsson prófessor er sagður hafa varpað
fram pí-reglunni. Samkvæmt henni mátti margfalda upphaf-
legar kostnaðaráætlanir við tölvuvæðingu með pí til að fá
raunhœfa niðurstöðu. Pí er 3,14 eins og kunnugt er. Þó að
pí-reglan sé ef til vill sett fram meira í gamni en alvöru
endurspeglar hún þá staðreynd að mönnum hefur gengið
afar illa að áœtla stofnkostnað tölvukerfa með viðunandi
nákvœmni. Þó að gerð kostnaðaráœtlana hafi batnað undanfarin
ár er enn víða pottur brotinn. Algengt er að kostnaðarliðum
sé sleppt við áætlanagerð og aðrir liðir vanáœtlaðir. Það á
einkum við um hönnun og uppsetningu hugbúnaðar. í þessari
grein er fjallað um nokkra liði sem algengt er áð gleymist
að taka tillit til þegar stofnkostnaður upplýsingakerfa er
áœtlaður.
Kaup á búnaði
Stofnkostnaður vegna tölvuvinnslu felst að miklu leyti í kaupum á
tölvubúnaði og tölvukerfum. Þennan kostnað tína flestir til að einhverju
leyti í áætlunum sínum við tölvuvæðingu. Á hinn bóginn er oft mis-
brestur á því að menn sjái fyrir ýmsan annan stofnkostnað, sem fylgir
tölvuvæðingu. Sumt af honum má flokka undir fjárfestingu í víðum
skilningi þó erfitt geti reynst að bókfæra hana sem slíka. Mörgum
hættir til að líta tölvuvæðingu sömu augum og venjuleg tækjakaup.
Tölvur og tölvukerfi eru í grundvallaratriðum frábrugðin öðrum tækjum,
sem menn nota í rekstri fyrirtækja. Með tölvuvæðingu er tekið fyrsta
skrefið í átt til breyttra starfshátta. Sumir forystumenn fyrirtækja
og stofnana gera sér þetta ljóst en aðrir ekki.
Þjálf unarkostnaður
Við tölvuvæðingu þarf starfsfólk, sem á að nota tölvukerfin, að læra
nýjar starfsaðferðir. Það krefst þjálfunar. Þjálfun starfsfólks kostar oft
umtalsvert fé þegar tölvuvinnsla er tekin upp eða eldri kerfum breytt.
Venjulega er ákveðnum starfsmanni falin umsjón með rekstri upplýsinga-
kerfis. Hann þarf að þjálfa í notkun tækja og hugbúnaðar. Sú þjálfun
tekur stundum nokkra mánuði. Þann tíma er starfsmaðurinn að sjálfsögðu
á fullum launum. Jafnvel þó minni tími fari í þjálfunina dregur hún
tíma frá öðrum störfum og kostar fé. Almennir starfsmenn sem nota
14 TÖLVUMÁL