Tölvumál - 01.11.1995, Blaðsíða 27

Nóvember 1995
ingatækni eins og Námsgagna-
stofnun og fleiri aðilar eru að
vinna að. Fyrirtæki eins og
Fjarhönnun hf. selur viðhalds-
kerfi með því að búa til staðl-
aðan hugbúnað til að þróa
sérhæfðar lausnir íyrir hverja
og eina atvinnugrein. Fjölmiðl-
ar eins og Morgunblaðið og DV
nýta upplýsingatækni til að
miðla upplýsingum um allan
heim á veraldarvefnum. Prent-
smiðjan Oddi vinnur að heild-
arútgáfu hæstaréttardóma á
geisladisk. Það mun veita greið-
an aðgang að þessum dómum.
Fjölnir og Concord, hvorir
tveggja danskur viðskipta-
hugbúnaður aðlagaður að
íslenskum aðstæðum, eru að
verða allsráðandi hér á landi.
Séríslenskur hugbúnaður hefur
minni möguleika að ná sterkri
stöðu þar sem íslenski mark-
aðurinn er einn og sér of lítill
til að standa undir þróun og
viðhaldi flókins viðskiptahug-
búnaðar.
• Upplýsingatækni
verður drifkraftur
breytinga
En það er hvergi nærri því að
þróunin hafi stöðvast. Færa
má rök fyrir því að nú sé að
renna upp nýtt tímaskeið.
Tímabil samtengdra neta og
öflugri tölva. Intemetið, marg-
miðlunartæknin, geisladiskar
og öflugri tölvubúnaður mun
leiða okkur inn í nýja öld. Hóp-
vinnukerfi og annar einfaldur
hugbúnaður mun leiða til rót-
tækra breytinga á rekstri fyrir-
tækja, auðvelda það sem kallað
hefur verið „reengineering“ eða
endurgerð vinnuferla og síðan
brjóta niður hefðbundið píra-
mídaskipulag. Breytingarnar
munu verði meiri en nokkru
sinni fyrr, því tæknin verður
almenningseign og mun nú fyrst
leiða til umtalsverðrar fram-
leiðniaukningar og breytinga á
viðskiptaháttum. Nú getur
þjónustufyrirtæki náð verulegu
samkeppnisforskoti með því að
nýta upplýsingatæknina til að
gera hlutina allt öðruvísi.
Fyrirtæki verða að fara að
horfa á upplýsingatæknina
sem drifkraft breytinga, en
ekki eingöngu tæki til að
hjálpa við breytingar.
Því miður hefur upplýsinga-
tæknin ekki aukið framleiðni í
íslensku atvinnulífi nægilega
mikið. Astæðan er sú, að of margir
telja upplýsingatækni viðbót við
það sem íyrir er í stað þess að hún
vinni að breytingum. Þessu má
líkja við það, að þegar síminn kom
til sögunnar hefðu fyrirtæki eftir
sem áður haft sérstaka sendiboða
til að flytja skilaboð á milli fyrir-
tækja. Enn eru gjaldkerastúkur í
bönkum og víðar með gamla lag-
inu. Enn eru gjaldkerar að sinna
sérhæfðum störfum og viðskipta-
vinir þurfa jafnvel að fara á milli
staða innan banka til að fá mis-
munandi þjónustu. Upplýsinga-
tæknin er ekki nýtt nægilega hratt
til þess að breyta þessu fyrirkomu-
lagi.
Hugbúnaðarþróun í
sjálfstæðum
fýrirtækjum
Sú þróun þarf að halda áfram
að fyrirtæki og opinberar stofnanir
dragi úr umsvifum sinna eigin
tölvudeilda og bjóði verkefni út eða
vinni að verkefnum í sjálfstæðum
fyrirtækjum. Það er ekki eingöngu
hagkvæmt fyrir sjálf fyrirtækin,
heldur styrkir það jafnframt hug-
búnaðariðnaðinn sem atvinnu-
grein. Mjög víða eru tölvudeildir
staðnaðar og getur það hamlað
framþróun í upplýsingavinnslu. Er
vitað um dæmi þess að tölvudeildir
hafi vaxið um of og orðið að bákni
sem erfitt hefur reynst að ráða við.
Ástæðuna má rekja til þess að
tækniþróunin hefur verið gífurlega
hröð og fyrirtæki hafa vanrækt að
leggja næga áherslu á stefnumótun
og skipulagsbreytingar í upplýs-
ingatækni. Nú mun verða lögð
aukin áhersla á að láta upplýsinga-
tæknina breyta íyrirtækjum.
Ekki hefur verið litið á hugbún-
aðariðnað sem sjálfstæða atvinnu-
grein fyrr en á allra síðustu árum.
Ríkisvaldið og ýmis fyrirtæki t.d.
ijármálastofnanir hafa séð sér hag
í þvi að byggja upp eigin tölvu-
deildir þar sem virðisaukaskattur
er ekki reiknaður af eigin vinnu.
Einnig er auðvelt að fela kostnað
við rekstur tölvudeilda inn í heild-
arkostnaði fyrirtækis.
Sölu íslensks hugbúnaðar má
auka umtalsvert erlendis. Ein leið
til að stuðla að því er að flytja verk-
efni í auknum mæli yfir til einka-
íyrirtækja og efla þau á þann hátt.
Ríkisvaldið og ríkisstofnanir þurfa
jafnframt að framfylgja útboðs-
reglum á sviði hugbúnaðar. Hug-
búnaðariðnaðurinn er orðin mikil-
væg atvinnugrein og fyrirtækin í
landinu ásamt stjómvöldum þurfa
að veita greininni stuðning. íslensk
fyrirtæki þurfa að sýna málinu
skilning, sem best er gert með því
að fýlgjast vel með, efla starfandi
fyrirtæki og taka upp samstarf við
þau. Breyta þarf tölvudeildum
fyrirtækja í upplýsingavinnslu-
deildir, og fyrirtæki þurfa að að-
laga sig sem best að stöðlum og
því sem til er á markaðinum. Það
er hagsmunamál allra fyrirtækja og
þjóðfélagsins í heild að hér séu til
öflug hugbúnaðarfýrirtæki meðal
annars til að aðstoða við að auka
framleiðni í íslensku atvinnulífí.
Það er þarft verk sem miklu varðar
að unnið verði að í náinni framtíð.
Þorkell Sigurlaugsson
er framkvœmdastjóri
þróunarsviðs Eimskips
Tölvumál - 27