Tölvumál - 01.11.1995, Síða 32

Nóvember 1995
sýslu þar í landi, bæði samtengds
heildarkerfis og eins einstakra
þátta þess. íslensku Landskerfin
hafa verið fyrirmyndin svo og
heildarupplýsingakerfi íslenska
ríkisins, sjá mynd 1, en Lands-
kerfin hvert út af fyrir sig og eins
sem heild eru burðarás íslenskrar
stjómsýslu. Þessi lausn hefurfallið
Eistlendingum mjög vel og er unnið
að því að innleiða hana þar í landi.
BÁR til Eistlands
Fljótlega kom í ljós að Bók-
halds- og áætlanakerfi ríkisins,
BÁR-ET, féll mjög vel að því
tækniumhverfi sem Eistlendingar
höfðu byggt upp og lýst var að
ofan. Auk þess passaði kerfið vel
við bókhaldslykil eistneska ríkis-
ins, sem hafði íslenska lykilinn að
fyrirmynd. Því var ákveðið að setja
BÁR-ET upp í nokkrum ráðuneyt-
um, stofnunum og sveitarfélögum
í Eistlandi. Skýrr, Ríkisbókhaldið
og Tölvumiðstöð eistneska ríkisins
stóðu sameiginlega að því að
framleiða útgáfu kerfisins á eistn-
esku ásamt vandaðri handbók.
Ríkisbókhaldið og Skýrr sá um
þjálfun starfsmanna bæði í bók-
haldi og notkun BÁR-ET . Við-
brögð Eistlendinga voru mjög já-
kvæð, þeim fannst bæði auðvelt að
læra á kerfið og nota það. í fram-
haldi af þessu hefúr verið tekin sú
ákvörðun að BÁR-ET verði til að
byrja með tekið í notkun hjá öllum
sveitarfélögum og héraðsstjómum
í Eistlandi sem eru hátt í 300.
Ekkert bendir til annars en að
BÁR-ET geti þjónað einkafyrir-
tækjum í Eistlandi líka.
Hvað er verið að flytja
út?
Við fyrstu sýn virðist hér vera
um útflutning á hugbúnaði að
ræða. Við nánari athugun kemur í
ljós að hér er um miklu meira en
hugbúnað að ræða. í raun er verið
að flytja út hluta af íslenska upp-
lýsingasamfélaginu með öllu sem
því fylgir. Þar vegur þekking
þungt.
Þekking á opinberri
stjórnsýslu
Hér er átt við breiða og víðtæka
þekkingu á því hvemig opinberri
stjórnsýslu er háttað á Islandi.
Þessi þekking er einkum íyrir hendi
í ráðuneytum. Fjármálaráðuneytið
hefur lagt sitt fram hvað þetta
varðar.
Þekking á einstökum
þáttum opinberrar
stjórnsýslu
Þessa þekkingu er að fmna í
einstökum stofnunum ríkisins og
hjá sveitarfélögum. Hér er um
þekkingu á lögum og reglugerðum
að ræða, auk þekkingar á verkferl-
um og verklagsreglum sem notaðar
eru í opinberri stjórnsýslu. Sam-
starfið við Ríkisbókhaldið er dæmi
um þennan þátt.
Þekking á upplýsinga-
tækni og notkun
hennar í opinberri
stjórnsýslu
Þessi þekking er hjá Skýrr og
hjá einstökum stofnunum og sveit-
arfélögum, auk þess hjá hugbún-
aðar- ogtölvuþjónustufyrirtækjum
sem hafa sérhæft sig á þessu sviði.
Hugbúnaðarkerfi
Kerfin þurfa að vera til í erl-
endri útgáfu og helst á ensku ásamt
tilheyrandi kennsluefni.Sem dæmi
má nefna BÁR-ET, sem var greint
og hannað af Ríkisbókhaldi og
Skýrr í sameiningu en forritun
keypt að hjá undirverktaka.
Verkefnastjórnun
Lönd eins og Eistland þurfa á
næstu árum að taka heljarstökk
hvað notkun upplýsingatækni í
opinberri stjómsýslu varðar. Ferli
sem tekið hefur Vesturlönd um 20
ár eða lengur að þróa, þurfa þessi
lönd að þróa á miklu skemmri tíma.
Og vandamálin eru miklu frekar
stjómunarlegs eðlis en tæknilegs
eðlis. I þessum löndum er líka
verulegur skortur á fólki með
reynslu í stjórnunarstörfum al-
mennt og sérstaklega í stjórnun
stórra og flókinna verkefna. Skýrr
hefur tekið þátt í stjómun slíkra
verkefna í Eistlandi og tekið þátt í
stefnumótun fyrir heildarupplýs-
ingakerfi fyrir eistneska opinbera
stjómsýslu.
Hvað hefur reynslan í
Eistlandi kennt
okkur?
Reynsla undanfarinna tveggja
ára sýnir að erlend opinber fyrir-
tæki eða fyrirtæki í eigu hins opin-
bera njóta trausts í þessum löndum
af sögulegum ástæðum. Ennfremur
að sú þekking og reynsla sem þess-
ar þjóðir sækjast eftir er nátengd
starfsemi hins opinbera og einnig
starfsemi fyrirtækja eins og Skýrr
sem hefur sérhæft sig í þjónustu
við opinbera stjórnsýslu í meira en
40 ár. En ekki er sopið kálið þótt í
ausuna sé komið. Það tekur langan
tíma, miklaþolinmæði og verulega
ijármuni til að ná fótfestu í þessum
löndum. Nú eru rúmlega tvö ár
síðan Skýrr hóf að starfa í Eist-
landi. Og það er aðeins búið að
brjóta ísinn. Allt annað er eftir.
Ennfremur má ekki gleyma að
samkeppnin er afar hörð og kemur
víða að. Keppinautar Skýrr í
Eistlandi hafa einkum verið Svíar
og Finnar, auk annarra landa Efna-
hagsbandalagsins. ESB hefur reitt
fram mikið fé til stuðnings Eystra-
saltslöndunum og í PHARE verk-
efninu lætur ESB mikið til sín taka
32 - Tölvumál