Alþýðublaðið - 29.12.1966, Blaðsíða 7

MÍNNINGARORÐ:
VILHJÁLMUR ÁSGRlMSSON
fró GÍjúfri i Ölvusi
I dag er til moldar borinn Vil-
Ii.ióhnur Ásgrímsson verkamaður
hér í borg. Vilhjálmur heitinn
fæddist 13. marz 1879 að Starrabæ
í Grímsnesi. Foreldrar hans voru
hjónin Ásgrímur Sigurðsson og
Þuriður Guðmundsdóttir. Eignuð
ust þau 22 börn, og var Vilhjálm
ur hið nítjánda í röðinni. Af þess
um stóra hópi barna er nú aðeins
eitt eftirlifandi Grímur Ásgríms
son.
Vilhjálmur óíst upp í foreldra
húsum, fyrfet í Grímsnesi, en síð
ar að Stór-Hálsi í Grafningi og
Gljúfri í Ölfusi. í tvö ár dvaldist
hann lijá sr. ísleifi í Arnarbæli í
Qlfusi. Lærði hann þar að lesa og
draga til stafs og var hann fermd
ur þa'ðan. Þetta var eina skóla-
gangan sem hann hlaut um ævina
og minntist hann til síðasta dags
þessara ára með mikilli hlýju.
Árið 1903 kvæntist Vilhjálmur
Gíslínu Erlendsdóttur frá Eyrar
bakka, og settu þau saman bú á
Eyrarbakka. Bjuggu þau þar í 18
ár og stundaði Vilhjálmur sjó-
mennsku. Þau hjón eignuðust 6
börn, en misstu eitt þeirra ungt.
Elzta barn þeirra fékk lömunar
veikina á ungum aldri, og varð
það til þess að hjónin tóku sig upp
og fluttu til Reykjavíkur árið 1921
í því skyni að koma þessum syrxi
sínum til nokkurra mennta. Varð
Vilhjálmur verkamaður í Reykja
vík og fastur starfsmaður Reykja
víkurborgar.
Seinustu ár ævinnar dvaldist Vil
hjálmur ásamt konu sinni á elli
heimiiinu Grund. Var almælt, bæði
meðal starfsfólks og annarra, sem
til þekktu, hversu einstaklega væri
kært með þeim hjónum. En konu
Vilhjálmur Ásgrímsson.
sína missti Vilhjálmur 3. júlí 1964.
Geta má nærri, að líf Vilhjálms
hafi stundum verið erfitt. Þegar
hann var 15 eða 16 ára í vinnu
mennsku, varð hann fyrir því ó-
happi að hella féll á höfuðið á hon
um. Af völdum þessa slyss tapaði
hann smám saman heyrninni og
var orðinn heyrnarlaus um fimmt
ugt. Fimm árum fyrir andlát sitt
missti hann líka sjónina. Ekki er
að efa, að slíkt líf í myrkri og
þögn hafi reynt á þolrifin í honum.
Svo mikils var misst að við sem hjá
stóðum og áttum heilbrigð augu og
eyru höfðum aðeins óljósa hug-
mynd um, hvernig honum var inn
anbrjósts. En hitt vissum við að
Vilhjálmur bar byrði sína með fá-
dæma æðruleysi. Fyrir tveim árum
missti hann konu sína, bróður og
systur sama sumarið, en snemma
á þessu ári lézt elzta barn hans.
Þetta mótstreymi bar hann einn
ig með mikilli hugprýði.
Vilhjálmur missti aldrei sam-
band við umhverfi sitt þrátt fyrir
allt. Með fingramáli mátti tala
við hann, og hann fylgdist ótrú
lega vel með mönnum og málefn
um. Hann var ævinlega rólyndur
maður og ljúfur í viðmóti, ekki
sízt við börnin.
Börn Vilhjálms eru þessi: Erlend
ur, deildarstjóri hjá Trygginga-
stofnun ríkisins, Guðmunda, Iingi-
björg og Gíslína, húsfreyjur í
Reykjavík og Vilhjálmur rithöfund
ur sem lézt á þessu ári. En áður er
getið sjötta barnsins, sem dó ungt.
Þegar við kveðjum Vilhjálm afa
okkar í dag, minnumst við þess
einkum ,hve ljúfur hann var við
okkur og hve hetjulega hann brást
við þungbærum örlögum sínum.
Guð blessi minningu hans.
Barnabarn.
Áskriftarsími
ALÞÝÐUBLAÐSINS
er 14900
VANYAR BLAÐBURÐAR
FÓLK í
EFTIRTALIN HVERFI:
MIÐBÆ, I. OG II.
HVERFISGÖTU,
EFRI OG NEÐRI
LAUGARNESHVERFI
LAUFÁSVEG
LAUGARÁS
LAUGARTEIG
KLEPPSHOLT
SÖRLASKJÓL
LAUGAVEG, NEÐRI
SKJÓLIN
HRINGBRAUT
LAUGAVEG, EFRI
SÍIVil 14900.
og frummyndin fyrst líkingin er gömlu kalkmálverk kirkjunnar og
svona mikil.“
Það kemur ekki ósjaldan fyrir
að við lesum um falsanir á mál
verkum og listaverkum, sem síðan
eru seld fyrir offjár sem ekta verk.
Stundum hafa jafnvel listfræðing
ar lagt blessun sína yfir falsanirn
ar og talið þær ósviknar, svo vel
eru þær gerðar. Stundum komast
þessi svik upp síðar meir — stund
um ekki. Um tölu þeirra falsana,
sem ekki kemst upp um, vitum við
ekki, en sjálfsagt er hún hærri, en
margán grunar. Oft er það svo
að undir niðri finnst okkur, sem
lítið kunnum' fyrir okkur í list
fræðinni, svolítið gaman að því
þegar listfræðingarnir láta gabba
sig, telja e.t.v. þetta eða hitt mál
verkið ,,ekta“ í ár en falsað næsta
ár. Og ýmsir spyrja sjálfa sig:
„Hvaða skaði er skeður? Veitir
ekki eftirlíkingin sama augnayndi
Sjaldgæft má það teljast að
myndir af stórfölsunum á sviði
myndlistar birtist á frímerkjum,
en þó eru þess dæmi. Tökum til
dæmis þetta frímerki frá Líibeek
í Þýzkalandi frá árinu 1951. Það og
annað til voru gefin út í september
l það ár, til þess að afla f jár til við
jgerðar á hinni frægu Maríu-kirkju
þar í borg. Á árinu 1942 eða í
heimsstyrjöldinni síðari varð Lub
eck fýrir miklum loftárásum og
skemmdist þá kirkja þessi mikið af
eldi. Maríukirkjan er fræg fyrir
hin gömlu kalkmálverk sem prýddu
kirkjuna og voru þau elztu þeirra
frá 14. öld. Eftir st.yrjöldina, þeg
ar endurbygging borgarinnar hófst
var mikill áhugi hjá borgarbúum
fyrir því, að láta gera við hin
voru fengnir til þess verks tveir
menn, sem taldir voru mjög færir
á þessu sviði. Þegar þeir tóku til
starfa við verk þetta, varð þeim
fljótlega ljóst að málverkin gömlu
voru svo illa skemmd að ógjörning
ur var að gera við þau. En mikið
fé var í boði og urðu menn þessir
ásáttir um að gera málverkin upp
að nýju, en láta það heita svo, að
um viðgerð væri að ræða. Árangur
vinnu þessara manna varð stór-
glæsilegur. Allir dáðust að því hve
„viðgerðin hefði heppnast vel og
listfræðingar þeir, er skoðuðu mál
verkin voru á einú máli um það,
að viðgerð málverkanna væri ágæt.
Allir voru ánægðir og borgarstjór
nin varð glöð yfir því að frægð
gömlu Maríu-kirkjunnar hélst ó-
skert. Það sem raunverulega skeði
| var þó það, að þessir tveir viðgerð
| armenn höfðu nótt eina þegar eng
jinn var á ferli í kirkunni skafið
allt gamalt kalk af grunni hinna
gömlu málverka og slett á nýju
kalki, en málað síðan yfir svo vel
að allt leit út sem gamalt væri.
Þegar viðgerð málverkanna var
lokið, gaf póststjórnin þýzka út tvö
frímerki til fjáröflunar fyrir kirkj
|una. Á þessum merkjum voru
| myndir af aðalpersónum þeim, er
já kalkmálverkunum voru. Ilvernig
komst upp um þessa fölsun? Jú, oft
er það svo, að ekki þarf mikið til.
j Þessir tveir listamenn urðu saup-
sáttir einhverju sinni nokkrum ár
um síðar og töluðu þá af sér i
votta viðurvist. Málaferli úrðu út
af þessu i Vestur-Þýzkalandi 1953
sem vöktu mikla athygli almenn
ings, Upp komst þá um fleiri fals
anir þessara listamanna og þeir
voru fcáðir dæmdir til fángelsis
vistar. En þegar frímerkjAsafnar
inn rennir augunum yfir þyzku frí
merkin frá 1951, verður hónum á
að brosa — að listfræðin|>unum,
sem voru gabbaðir svona eftir
minnilega.
29. desember 1966 - ALÞÝÐUBLAÐíÐ ý