Dagur - 13.10.2000, Blaðsíða 7

FÖSTUDAGUR 13. OKTÓBER 2000 - 7

ÞJÓÐMÁL
Gott mál í giilum
umbúðiun
„T.d. er banani gott mál ígulum umbúðum. Eina leiðin til þess að koma skilaboðum um ágætl þess að neyta
grænmetis og ávaxta til barna okkar er að við foreldrar leggjum okkur fram við að halda að þeim þessum holla
fæðukosti, “ segir Gaui litli m.a. í grein sinni..

GUÐJON
s SIGMUNDS
SON
VAMBARBANI

L ÆTÆ skrifar
Það gleður mitt litla hjarta að
mér gefst nú tækifæri að skrifa
um grænmeti og ávexti í tilefni af
Evrópuviku gegn krabbameini.
Við sem störfum að heilbrigðis-
málum erum öll sammála um að
forvarnir íyrir börn og unglinga
sé grunnurinn sem við þurfum
að leggja svo ekki illa fari í kom-
andi framtíð. Hvernig geta
grænmeti og ávextir tengst
krabbameini? Rannsóknir hafa
sýnt að þeir einstaklingar sem
neyta grænmetis og ávaxta eru í
minni áhættu um að fá krabba-
mein, meira að segja hafa rann-
sóknir sýnt að hvítlaukur minnki
töluvert Iíkur á ristil- og maga-
krabba.
Eplalyktin
Þann 20. desember 1965, sat ég
ungur drengur á skólabekk. Það
Ieið að jólum og við höfðum litla
jólastund. A hverju borði var lít-
ið kerti og stórt rautt epli.
Anganin af cplunum ilmaði um
allan skólann frá því að kassinn
kom eins og þjóðhöfðingi frá er-
lendri grund. Ávextir og græn-
meti á þessum tíma voru ekki al-
geng sjón í búðum. Eg man þá
stund þegar ég sá kálhaus í borð-
inu hjá kaupmanninum á born-
inu heima. Hvað mér þótti þetta
stórmerkilegur hlutur. Ekki það
að ég hafi ekki þá, á þeim tíma,
umgengist margan kálhausinn!
Ég man að amma mín talaði um
svipaða upplifun í hennar ung-
dómi þegar hún fyrst meðhönd-
aði appelsínu. Eg man það eins
og gerst hafi í gær, glampa í aug-
um Guðrúnar ömmu minnar
þegar hún talaði um þessa appel-
sínu. Fjölskyldan hafði fengið
eina slíka, henni var skipt í
nokkra hluta og horðuð með
hýðinu og öllu.
Höldiun ávöxtum að böraun-
um
Við eigum að vera meðvituð og
þakklát fyrir hversu vel við búum
í dag af ávöxtum og grænmeti og
þann góða aðgang sem við höf-
um að þeim. I mínum huga eru
ávextir og grænmeti sá albesti
skyndibiti sem hægt er að hugsa
sér. T.d. er banani gott mál í gul-
um umbúðum. Eina leiðin til
þess að koma skilaboðum um
ágæti þess að nevta grænmetis
og ávaxta tii harna okkar er að
við foreldrar leggjum okkur fram
við að halda að þeim þessum
holla fæðukosti. Því það er oft
þannig að við foreldrar gleymum
hollustu og heilbrigði í þessu
stressþjóðfélagi þar sem er
ofgnótt af óhollum skyndibitum.
Með því að velja hollt lengjum
við lífið og fáum því fleiri tæki-
færi til þess að vera hamingju-
söm og gleðjast. Alveg eins og
dýrin í Hálsaskógi, og takið nú
öll undir með mér og syngið:
„Þeir sem bara borða kjöt og
bjúgu alla daga
þeir feitir verða, flón af því og
fá svo illt í maga.
En gott er að borða gulrótina,
grófa brauðið, steinseljuna,
krækiber og kartöflur og kál-
blöð og hrámeti.
Þá fá allir mettan rnaga, menn
þá verða alla daga
eins og lömbin út í haga, laus
við slen og Ieti.“
Til hamingju með daginn, og
það er nú það.... Gaui litli
Breytum skattakerfínu
Agúst Einarsson, varaþingmaður
Samfylkingarinnar, fjallar um
nauðsyniegar breytingar á skatt-
kerfinu á vefsíðu sinni og segir
þar meðal annars: Á síðustu
árum hafa fjölmörg verkefni ver-
ið færð frá ríki til sveitarfélaga og
ber þar grunnskólana hæst.
Sveitarfélögin fengu auknar tekj-
ur við þá breytingu en þau hafa
tekið við fleiri verkefnum og því
er sanngjarnt að þau fái fleiri
tekjustofna.
I stað þess að auka skatt-
heimtu ætti ríkisvaldið að láta
stærri hlut af tekjuskatti renna
til sveitarfélaga. Slíka tilfærslu
ætti að framkvæma þannig að
sameinist sveitarfélög og stækki
fái þau til sín enn stærri hlut af
tekjuskattinum. Það er nauðsyn-
legt að smærri sveitarfélög sam-
einist enn frekar og það er skyn-
samlegt að tengja það Ijárhags-
legum ávinningi.
Eignaskattar eru háir hérlend-
is miðað við önnur lönd, m.a.
vegna þess að vaxtatekjur voru
skattfrjálsar á árum áður. Eftir
að fjármagnstekjuskattur var tek-
inn upp kemur fyllilega til greina
að Iækka eignaskatt. Best er að
lækka fyrst eignaskatt á eldri
borgurum, t.d. með því að tvö-
falda frítekjumarkið fyrir ellilíf-
eyrisþcga. Tekjuskatt einstak-
linga á að lækka með auðlinda-
gjaldi og með umhverfis- og
mengunargjöldum.
Hagkvæmari skatta
Hagkvæmir skattar eiga að koma
í stað hinna óhagkvæmari. Olfu-
gjald ætti að koma í staö þunga-
skatts. Skattkerfið á að nýta til
að örva tiltckna starfsemi, t.d.
með því að heimila fyrirtækjum
sérstakan frádrátt vegna fram-
laga til ménningar og vísinda.
Einnig er tillaga Samfvlkingar-
innar skynsamleg að fyrirtæki
sem hefja starfsemi í upplýsinga-
iðnaði á landsbyggðinni njóti
tímbundinna skattaívilnana.
Þótt opinber umsvif
tilltölulega lítil hér-
lendis miðað við ná-
grannalöndin þá á
ekki að tala almennt
lyrir skattahækkun-
um. Við veröum þó
að auka framlög til
menntamála og ým-
issa sviða velferðar-
mála.
Við skattlagningu
þarf að hafa skýrt í
huga að eltki er alltaf
sami aðilinn sem
greiðir skatt og sem
ber hann þegar upp
er staðið. Þannig
lendir margs konar skattheimta á
launþegum þótt það hafi ekki
verið ætlunin.
Meginstefna okkar í skatta-
málum á að vcra að fylgjast vel
með því sem nágrannalöndin
gera og laga okkur að því. Það
sem við höfum tekið upp frá ná-
grannaþjóðunum í tæknilegum
atriðum hefur vfirleitt reynst
okkur mjög vel. Það er óþarfi að
l’inna sífellt upp hjólið og fá-
menn þjóð á ekki aö eyða orku
sinni í slikt."
Jólagjafalisti i október
Maddaman, vefrit ungra fram-
sóknarmanna fjallar um óska-
lista sem „frjálslingarnir á
Frelsi.is" hafa sett saman og seg-
ir þar meðal annars:
Þar er ekkert nýtt og því spyr
Maddaman: Afhverju hafíð þið
ekki náð þessu fram nú þegar?
Stjórnartíð Davíðs hefur staðið í
9 ár og ekkert af þessum málum
er nýtt af nálinni.
Jólagjafa-Iisti Frelsisengla er
annars svona.
Einkavæða:
- Landssíminn
- RÚV
- Búnaðarbankinn
- Landsbankinn
- Þjóðleikhús Islands
Leggja niður:
- Samkeppnisstofnun
- Byggðastofnun
- /Vf\ R
- Sinfóníuhljómsveit Islands
- Kvikmvndaeftirlit ríkisins
Heimila:
- Olympíska hnefaleika
- Fjárhættuspil
- Sölu léttvíns í matvöruversl-
unum
Maddaman saknar þess að á
listanum eru ekki baráttumál
sjálfstæðismanna eins og:
- Lögleiðing fíkniefna.
- Banna forsetanum að senda
heillaskeyti og óska fólki til ham-
ingju frá íslensku þjóðinni.
- Já eða leggja embættið alveg
niður.
- Banna að birta álagningar-
skrár.
Sjálfsagt eru fleiri skemmtileg
baráttumál Sjálfstæðismanna
sem ekki fá að vera á listanum.
Þau verða kannski á næsta lista.
Oskalistinn hefur verið nánast
óbreyttur í 9 ár enda hefur Sjálf-
stæðisflokkurinn ekki verið
flokkur breytinga hin síðari ár.
Við óskum Frelsismönnum til
hamingju með listann og gangi
þeim vel að framfylgja honum í
Ihaldsflokki Islands.
Rothögg
Jóhanna Sigurðardóttir fjallar
um leiguíbúðamálin á vefsíðu
sinni og segir meðal annars:
Frá og með næstu áramótum
hækka vextir á leiguíbúðum í
markaðsvexti. Þetta gerist á
sama tíma og biðlisti eftir leiguí-
búðum hefur aldrei verið lengri
einkurn vegna lokunar á félags-
lega íbúðakerfinu. Neyðarástand
ríkir hjá mörgum láglaunafjöl-
skyldum sem bíða eftir leiguí-
búðum. Nú er margra ára bið
eftir leiguibúðum, en um 2000
láglaunafjölskyldur eru á biðlist-
um og margar þeirra í sárri neyð.
Með því að ríkisstjórnin hækkar
nú vexti á leiguíbúðum í mark-
aðsvexti mun annað tveggja ger-
ast að uppbygging á leiguíbúðum
mun stöðvast eða húsalciga hjá
láglaunafólki stórhækka. Dúsa
ríkisstjórnarinnar sem koma á til
sveitarfélaga og félagasamtaka
vegna hækkunar vaxta á leiguí-
búðum er hlægileg.
Um það var ávallt samkomulag
þegar núverandi stjórnarflokkar
voru í ríkisstjórn að hækka ekki
vexti á leiguíbúöum, sem um
áratuga skeið hafa verið I %. Það
var liður í því að bæta kjör lág-
launahópa og að það fengi þak
yfir höfuðið með viðráðanlegri
leigu. I kjölfar lokunar á félags-
lega húsnæðiskerfinu fyrir 2-3
árum síðan rauk leiguverð upp
og er nú orðið varla hægt að fá
litla tveggja herbergja leiguíbúð
á almenna markaðnum undir
50-60 þús. krónum á mánuði.
Það sem einnig gerðist að þrátt
fy'rir loforð ríkisstjórnarinnar og
félagsmálaráðherra um að bæta
aðstæður Ieigjenda þá voru vext-
ir af lánum hækkaöir í allt að
3.2% Og nú kemur rothöggið
Vextir af leiguíbúðum sveitarfé-
laga og félagasamtaka rjúka upp
í markaðsverði frá og með næstu
áramótum.
Það ber að vara alvarlega við
þessari aðgerð ríkisstjórnarinnar,
sem enn ntun auka fátækt hjá
láglaunafólki og draga niður lífs-
kjör þess.
seu
„Óskalistinn hefur verið nánast óbreyttur í 9 ár
enda hefur Sjálfstæðisflokkurinn ekki verið flokk-
ur breytinga hin síðari ár.“.