Dagur - 20.01.2001, Blaðsíða 11

„Sístir eru súrir
hrútspungar"
u' ^ ' A Súrt og sviðið. Reykt og hert. Þorrinn er genginn í garð
, I með öllum þeim undrum og ævintýrum í mat sem bjóð-
ast. En hvernig smakkast maturinn. Við fengum nokkra
Akureyringa til að kíkja á þorrabakkann.
'Z.
Sævarsson
skrifar
Þorrinn er genginn í gard. Tími sem helgast af mikilli fjölbreytni
í mat og enginn er maður með mönnum nema hann blóti þorrann
með því að borða bringukolla, hrútspunga, harðfisk, svið, hangi-
kjöt og annað slíkt góðgæti, sumt súrsað. Byrjað var að halda
þorrablót á fyrri hluta 20. tuttugustu aldarinnar, en algeng urðu hlótin ekki
fyrr en um miðbik hennar. Síðan hefur siðurinn breiðst út um Iandið og í dag
má ætla að blót séu haldin í hverri sveit. Víða er hefðin fy'rir þorrablótum líka
býsna sterk og sterkar menningarlegar hefðir tengjast þeim. Og hver hefur ekki
sungið Borðsálm Jónasar og Þorraþræl Kristjáns Fjallaskálds á þorrablóti? En
hvernig smakkast maturinn. Kjarnafæði á Akureyri lagði Degi til bakka með
þorramat og svo fengum við nokkra góðborgara á Akureyri til þess að segja
okkur sína skoðun á umfjöllunarefni Matargatsins að þessu sinni; þorramat.
Bringukollarnir bestir
„A mínum æskuslóðum fyrir vestan var
þorramatur það sem var daglega á horð-
um, alveg frá því á haustin og fram á
vorið. Eg er því vön þessum mat og
„Feitir bitar i iagi í hófi, “ segir Asta Hrönn.
finnast bringukollarnir bestir," segir
Asta Hrönn Björgvinsdóttir, eigandi iík-
amsræktarstöðvarinnar World Class á
Akureyri. „Þó sumir bitarnir á þorra-
bakkanum séu feitir er
allt í lagi að borða
þá. Allur matur er
raunverulega í
lagi ef hans er
neytt í hófi. En ég
vil þó minna á að
meginmáli skiptir
að fólk neyti alls í
hófi og láti fjöl-
breytnina ráða,“
segir Asta og
bætir við að há-
karl, kæst skata
og siginn fiskur
séu mikið ágæti;
slái á ólgu í
maga sem marg-
ir þjást af nú
þegar bakflæði
er orðið viður-
kennt heilbrigð-
isvandamál.
Hangikjötið er
„Skemmti/egur þáttur í matarmenningu, “ segir Surekha.

eftirlæti
„Það er helst að strákarnir mín-
ir hafi viljað þorramatinn. Þeirn
fannst þetta spennandi matur
og góður, til dæmis súrmetið og
slátrið. Og ekki síður sviðin.
Það var kannski helst að þeir
sneiddu hjá hrútspungunum,“
segir Surekha Signý Datye.
Hún er frá Indlandi, en hefur
búið hér á landi síðustu tuttugu
árin eða svo og rak um skeið
veisluþjónustu á Akureyri. „Ég
keypti stundum bakka með
þorramat, en svo datt það upp
fyrir einhverra hluta vegna. Það
er alls ekki að við höfum misst
áhugann á þorramatnum, sem
mér finnst skemmtilegur þáttur
í matarmenningu Islendinga -
og allar þjóðir eiga eitthvað
sambærilegt. lndverjar
matreiða til dæmis úr
grænmeti, korni og baun-
um þegar þeir vilja vel við
sig gera í mat,“ segir
Surekha, sem segir hangi-
kjötið vera eftirlæti sitt á
íslenska þorrabakkanum.
Þorrabakkinn i ár. Súrmeti og
annaö lostæti - þjóðlegur matur
sem margir kalla svo. Eitthvað
sem a/lir vilja i sig láta á útmán-
uðum. myndir: brink.
Nema með
íslensku brennivíni.
■ ■
„Ég er íslendingur og því borða ég
íslenskan mat,“ segir Tony
Mellado, sölustjóri í Kristjánsbak-
aríi. Hann er spænskur en hefur
verið búsettur á Islandi síðustu tólf
árin og kveðst strax hafa komist
upp á lagið með að borða þorra-
mat. Gerði sér raunar far um að
borða þennan þjóðlega mat. „Af þ-ví
sem er á þorrabakkanum þá finnst
mér rúllupylsan og bringukollarnir
vera sístu bitarnir og hákarlinn
borða ég ekki, nema þá að ég fái ís-
lenskt brennivín með. Og svo reyni
ég að sneiða fram hjá allra súrustu
bitunum," segir Tony sem á næstu
dögum kveðst ætla á árlegt þorra-
blót með félögum í stjórn hand-
knattleiksdeildar KA. Það segir
Tony vera sér kærkomið, enda finn-
ist sér þorrinn ekki mega líða nema
hann sé blótaður með þeim hætti
sent íslendinga er siður.
„Borða ég íslenskan mat, “ segir Tony.
Nautatunga, sperðlar
og laufabrauð
„A mínu heimili er sterk hefð fyrir þorra-
mat og blótin sem eru haldin í Stóru-
tjarnaskóla eru fjölsóttustu og vinsælustu
samkomur sveitarinnar," segir Hannes
Ardal frá Dæli í Fnjóskadal, sem er
nemi við Menntaskólann á Akur-
eyri. „Ég er ekki hrifinn af þessu
súra dóti og sístir finnást mér súrir
hrútspungar. Margt annað er hins
vegar afar gott, svo sem reykta
nautatungan, sperðlarnir og laufa-
brauðið. Hákarlinn er síðan nánast
skylda að borða, en ég er ekki eins
og sumir að þurfa að skola honum
niður með íslensku brennivíni. Mér
dugar kókglas," segir Hannes. Hann
segir ánægjulegt að Islendingar
haldi í þá hefð að borða súrmeti og
„Eg er ekki hrifinn afþessu súra dóti, “ segir
Hannes.
annan þann mat sem kallast má þjóðleg-
ur - og telur að uppvaxandi pissukynslóð
vilji viðhalda þessum sið í mutarmcnn-
ingu þjóðarinnar, frekar en hitt.
.’/J'AU