Dagblaðið Vísir - DV - 18.12.1981, Blaðsíða 14

DAGBLAÐIÐ & VÍSIR. FÖSTUDAGUR 18. DESEMBER 1981.
hjúlst, áháð dagblað
Útgáfufélag: Fijáh fjöhnlðlun hf.
Stjófnarformoöur og útgáfustjóri: Svslnn R. EyJóHsson.
Framkvœmdastjóri og útgáfuatjóH:Höröur Einarsson.
Ritstjórar: Jónas Kristjánsson og Elísrt B. Schram.
Aöstoöarritstjóri: Hsukur Hsigsson.
Fréttastjóri: Sœmundur Guövinsson.
Augiýsingastjórar: Páil Stsfánsson og IngóHur P. Steinsson. ^
Ritstjóm: Siðumúia 12—14. Augtýsingan Stðumúia 8. Áfgrsiðsía, áskriftír, smáaugiýsingar, skrHstofa:'
Þvorhoiti 11. Sfmi 27022.
SimiHtstjómar 86611.
Sstning, umbrot, mynda- og plötugsrð: Hilmir hf., Siðumúla 12.
Prsntun: Arvakur hf., SksHunni 10.
Áskriftarverð á mánuði 100 kr. Verð f lausasöiu 7 kr. Helgarhiað 10 kr.
Leitað að kanínu í hatti
Ríkisstjórnin hefur hartnær náð fullkomnun í árátt-
unni að gera ekkert að varanlegu gagni, ef minnsti
kostur er á tímabundnum sjónhverfingum. Þær hafa
verið alfa og ómega efnahagsstefnu hennar frá upphafí
til þessa dags.
Ráðherrar eru farnir að draga úr hattinum hug-
myndir um efni áramótaskaupsins eða svokallaðra
ráðstafana um áramótin. Mest er þar um gamalkunnar
kanínur misjafnlega meinlausar, en þó skín í nokkrar
alvarlegri.
Svavar Gestsson hefur lagt til, að olíugjald á fisk-
verði falli niður til að greiða fyrir samningum við sjó-
menn og sneiða hjá gengislækkun. Með þessu megi
einnig komast hjá því að hrófla við forsendum
nýgerðra kjarasamninga.
Ráðherrann nefndi hins vegar ekki, að kanína hans
felur í sér 65 milljón nýkróna árlegt tekjutap útgerðar,
sem þegar er rekin með tapi. Hugmynd ráðherrans er
að taka vandann af einum stað og færa yfir á annan.
Tómas Árnason hefur hins vegar lagt til, að vextir
verði lækkaðir til að létta greiðslubyrði fyrirtækja og
einstaklinga og auðvelda þeim að bera aðrar byrðar í
staðinn. Hann veit, að allir bölva vöxtunum.
Ráðherrann nefndi hins vegar ekki, að kanína hans
mun minnka framboð sparifjár og auka eftirspurn
lánsfjár. Er slíks þó sízt þörf í fjármagnshungrinu og
útlánahömlunum, sem einkennt hafa síðustu mánuði.
Hugmynd Tómasaj er að því leyti verri en hugmynd
Svavars, að hún ræðst að hinu eina, sem ríkisstjórnin
hefur vel gert, verðtryggingunni á hluta sparifjár-
markaðsins. Hún er ekki bara rugl, heldur hættulegt
rugl.
Þessir ráðherrar hafa gamnað sér við hugmyndir
um að útvega sárlega eftirsótt fjármagn með því að
auka svokallaða bindisskyldu banka og lífeyrissjóða í
45%. Þar feta þeir sömu braut og fyrirrennarar þeirra í
átt til 100% bindisskyldu.
Aldrei nefna þessir eða fyrri ráðherrar, að engir nýir
peningar eru búnir til með sjónhverfingu af þessu tagi..
Þeir eru bara teknir frá aðilum, sem geta hugsanlega
gert þá arðbæra, og færðir til örugglega óarðbærra
nota.
Þetta gera ráðherrar í skjóli hins virðulega Seðla-
banka, sem um langan aldur hefur haft forgöngu í
sjónhverfingum með því að annast hina svonefndu
bindiskyldu, sem í raun réttri ætti að heita brennslu-
skylda.
Öll stjórnmál í landinu eru rekin undir merki sjón-
hverfínga. Borgarstjórn Reykjavíkur þykist búa til
húsnæði með því að kaupa það og leigja húsnæðis-
lausum. Miklu fé er varið til að auka ekki húsnæði í
borginni um einn einasta fermetra.
Krukk borgarinnar á fasteignamarkaðinum leiddi
hins vegar til hækkunar á verði fasteigna. Menn sáu sér
leik á borði, þegar til sögunnar kom kaupandi með
fullar hendur fjár. Þetta er skólabókardæmi um nei-
kvæð áhrif sjónhverfinga.
Stjórnmálamenn okkar virðast aldrei sjá nema mjög
afmarkaðan hluta dæmisins hverju sinni. Þeir taka
þann vanda, sem mest sker í augu hverju sinni, og leysa
hann með því að búa til vanda, sem í bili er utan sjón-
deildarhrings þeirra.
Núverandi ríkisstjórn hefur markvissar en flestar
aðrar notað bráðabirgðalausnir og sjónhverfingar til
að forðast sársauka varanlegra lækninga. Þess vegna
er ekki ástæða til að hlakka til áramótaaðgerða
hennar.
Jónas Kristjánsson
Baráttan
gegn skrefa-
talningunni
Hver er reynslan?
—Hvað hef ur áunnisf?
Eðlileg viðbrögð sím-
notenda
Nú er liðinn einn og hálfur mán-
uður siðan skrefatalning innanbæjar-
símtala hófst og er því tímabært að
hugleiða hvaða áhrif hún hefur haft
á símanotkun á höfuðborgarsvæð-
inu, þaðan sem meginhluti þeirra
aukatekna á að koma, sem nota á til
lækkunar langlínutaxta. Áhrifin eru
að mati undirritaðs í stórum dráttum
eftirfarandi:
1. Heimilissímar hafa svo til þagnað
að degi til.
2. Álag hefur aukist verulega eftir
kl. 7 á kvöldin og þar til sjón-
varpsfréttir byrja kl. 8.
3. Gamla fólkið, sjúklingar og aðrir,
sem eiga ekki heimangengt, hafa
orðið fyrir verulega skertum
möguleikum á notkun síma að
degi til, þegar þörf þeirra er mest á
tengslum við umhverfið.
Af eðlilegum ástæðum hafa margir
rætt um skrefatalninguna við undir-
ritaðann og hefur komið fram hjá
megin þorranum, að síminn sé ekki
notaður, þegar skrefatalningin er á,
nema af ýtrustu nauðsyn. Ennfremur
virðast flestir vera sammála um, að
varla heyrist í símanum á daginn.
Síminn virðist vera orðinn munaður,
sem fólk telur of dýran til þess að það
vilji láta peningana sína í að njóta.
Þessi þróun er mjög óæskileg. Af
þeim fréttum, sem fólk fær um öll
umferðarslysin og allt tjónið, sem
verður í umferðinni, á að stuðla að
aukinni notkun símakerfisins, sem
búið er að koma upp með ærnum til-
kostnaði, en ekki minnkandi, og með
því móti stuðla að minnkandi um-
ferð.
Þau viðbrögð hins almenna sím-
notanda, að nota ekki simann, þegar
skrefatalningin er i, nema af ýtrustu
nauðsyn, eru afar eðlileg og sýna, að
svo langt má ganga á vilja símnot-
enda, að þeim ofbjóði. Vonandi
verða þessi eðlilegu viðbrögð varan-
leg.
Bent hefur verið á, að simanotkun
minnki ekkert hjá fyrirtækjum og
opinberum stofnunum með tilkomu
skrefatalningarinnar og mun það
vera von Pósts og síma, að þau haldi
uppi óbreyttum fjölda heildarskrefa
þrátt fyrir minnkandi notkun
heimilissíma og fækkun langlinu-
skrefa. Sú von virðist þó ekki ætla að
alveg að rætast, því heildarskrefa-
notkun mun hafa lækkað um tæp
4% frá því skrefatalningin hófst
þann 1. nóvémber s.l. Það skyldi
ekki vera að Póstur og sími hafi
skotið yfir markið og fari með tapi út
úr breytingunni til viðbótar þeim
ærnum tilkostnaði, sem hefur verið
skrefatalningunni samfara.
Sú leið, sem andstæðingar skrefa-
íalningarinnar hafa lagt til að farin
yrði til að greiða niður langlínusím-
töl, er hækkun skrefgjalds samfara
lengingu langlínuskrefa. Sú leið
mundi koma mun réttlátar niður á
notendum og gefa Pósti og síma mun
öruggari tekjur. Verður nánar fjallað
um mismuninn á þessum tveimur
Ieiðum síðar í greininni.
Raunverulegur mismunur
símakostnaðar í dreifbýli
og á höfuðborgarsvæðinu
Símakostnaður hefur nú verið
jafnaður, þ.e. flest langlinugjöld
lækkuð og innanbæjarsímakostn-
aður hækkaður. Um þetta virðast
flestir vera orðnir sammála og þá
einkum eftir að bent hafði verið á
það með rökum, að langlínugjöld
hafi verið óeðlilega há, miðað við til-
kostnað, í hlutfalli við bæjarsíma-
gjöld. Að vísu hafa talsmenn skrefa-
talningar ýkt muninn á símakostnaði
í dreifbýli og þéttbýli stórlega.
Iðulega hefur verið talað um, að
hann væri margfaldur.
GísliJönsson
í greinargerð, sem undirrituðum
hefur nýlega borist frá Þorvarði
Jónssyni, yfirverkfræðingi hjá Pósti
og síma, er að finna eftirfarandi upp-
lýsingar um heildarsímakostnað
meðal símnotenda fyrir skrefataln-
inguna:
kr/ársfjórðung
Dreifbýlið 1243
Höfuðborgarsvæðið 930
kr./ársfjórðung
Mismunur: 313-
Kostnaður meðalsímnotanda í
dreifbýlinu hefur þannig verið um
33,6% hærri en á höfuðborgarsvæð-
inu. Af þessum tölum er ljóst, hve
fjarri lagi það hefur verið, að telja
umræddan mismun margfaldan,
sem iðulega hefur verið gert.
Hjá yfirverkfræðingnum hefur
undirritaður fengið þær upplýsingar,
að 22% símnotenda i dreifbýli hafí
engin umframsímtöl og 25% á
höfuðborgarsvæðinu. Þessar upplýs-
ingar vekja upp þá spurningu, hvort
þeir, sem kvarta undan margföldum
símakostnaði miðað við Reykvík-
inga, misnoti ekki símann sinn úr því
röskum fimmta hluta símnotenda
dugar 600 skref á ársfjórðungi. Það
hefur heyrst af vörum þingmanna að
Reykvíkingar tali of mikið í sima.
Það skyldi ekki vera, að þeirra eigin
umbjóðendur tali of mikið i síma.
Tvær leiðir til
jöfnunar
símkostnaðar
Bent hefur verið á af andstæðing-
um skrefatalningar, að ná megi sömu
tekjum til lækkunar langlínugjalda
með hækkun skrefgjalds og sam-
tímis lengingu langlínuskrefa. Svo
hatrammur hefur málflutningur
Pósts og síma og samgönguráðherra
verið fyrir skrefatalningunni, að þeir
þrættu fyrir, alveg þar til síðla sum-
ars, að hægt væri að fara þessa leið.
er þar skemmst að minnast svara
samgönguráðherra við fyrirspurnum
Jóns Ögmundar Þormóðssonar í
Morgunblaðinu þann 21. júní s.l.
Með skrifum sinum í Dagblaðinu
þann 28. ágúst sl. viðurkenndu póst-
og símamálastjóri og yfirverkfræö-
ingurinn loksins, að hægt væri að ná
sama jöfnuði með hækkun skref-
gjalds og með skrefatalningu bæjar-
simtala.
Nú liggur fyrir á Alþingi tillaga til
þingsályktunar um, að kannaður
verði vilji simnotenda um það, hvora
leiðina þeir kjósi heldur að fara í
niðurgreiðslu langlínutaxta. Tals-
menn skrefatalningarinnar hafa
brugðist furðulega við þessari tillögu.
í fyrsta lagi hefur tillagan verið
talin allt of seint fram komin m.a. af
þeim, sem þrættu fram í rauðan
dauöann fyrir það, að hægt væri að
ná sama jöfnuði með hækkun skref-
gjalds og komu á þann hátt í veg
fyrir, að tillagan gæti komið fram.
í öðru lagi hafa flutningsmenn til-
lögunnar og þá einkum fyrsti fiutn-
ignsmaður hennar, Jóhanna Sigurð-
ardóttir, alþingismaður, verið ásak-
aðir fyrir að vera á móti jöfnun sím-
gjalda. Slikur málfiutningur er með
öllu óskiljanlegur. Maður verðu að
ætla, að þingmenn séu læsir og lesi
þau gögn, sem þeir ræða um. Tillag-
an hljóðar svo:
„Alþingi ályktar að skora á sam-
gönguráðherra að láta fara fram nú
þegar könnun á afstöðu símnotenda
til þess, hvor leiðin verði farin til að
jafna símkostnað landsmanna: 1)
skrefatalning innanbæjarsímtala eða
2) hækkun á gjaldskrártaxta um-
^ „Meö góðum stuðningi þeirra sím-
notenda, sem andvígir eru skrefatalning-
unni, aukast líkurnar á lokasigri,” segir Gísli
Jónsson í grein sinni og rekur reynsluna af
skrefatalningunni.