Dagblaðið Vísir - DV - 16.11.1982, Blaðsíða 10

10
_^l
DV. ÞRIÐJUDAGUR16. NOVEMBER1982.
Útlönd
Útlönd
Útlönd
Útlönd
HRIKALEGAR HORM-
UNGAR YFIRVOFANDI
—Biblíuskýringar í bandarísku tímariti á dökkri f ramtíð Islendinga
The Plain Truth (sem útlagst gæti
á íslensku Sannleikurinn óþveginn)
heitir tímarit nokkurt sem gefiö er út
í Kaliforriíu á vegum félagsskapar
sem kallar sig Heimskirkju Guös. 1
tímaritshefti sem kom út í septem-
bermánuði sl. er grein um Island
eftir John Halford þar sem hann
rekur sögu lands og þjóðar. Ber hann
okkur söguna vel og hrósar óspart
dugnaöi okkar viö aö komast af í svo
haröbýlu landi. Endar greinin á
framtíðarspá Johns og Biblíunnar
okkur til handa, en samkvæmt henni
þúrfum viö ekki að búast viö neinu
sæluríki á næstunni. Fer hér á eftir í
lauslegri þýöingu niöurlag greinar
hans, sem hann kallar einmitt:
Framtiðarsýn
Islendingar elska landiö sitt heitt
og eru fremur innhverfir. Þeir hafa
bjargfasta trú á sjálfum sér og hæfi-
leikum sínum til aö yfirvinna allar
hindranir. Náttúruhamfarir sem
kæmu öörum þjóöum til að gefast
upp gefa Islendingum bara meiri
kraft til að halda lífinu áfram. En ef
skorið væri á verslun og viöskipti —
ef loftslagið versnaöi enn og aukning
yrði á jaröskjálftum og eldgosum —
ef fiskstofninn dsi út — tækist Is-
lendingum samt sem áöur að komast
af? Eöa eru slíkar hörmungar
óhugsanlegar?
Nei, þetta er því miður sönn mynd
af framtíöinni. Island, eins og önnur
lönd í heiminum, stendur á heljar-
þröm atburða sem eiga eftir að setja
allt siömenntaö líf úr skorðum.
Engin þjóö getur búist viö aö sleppa
heil á húfi frá þvi.
Islendingar hafa kosiö aö kynna
sér fomsögur sínar betur en Biblí-
una, sem þó var þýdd á íslensku á 14.
öld. Þaö má kannski segja aö fom-
sögurnar séu lykillinn aö fortíö
þeirra en Biblían er vissulega lykill-
inn að framtíö þeirra.
The Plain Truth hefur í nær hálfa
öld reynt aö vara menn viö og út-
skýrt sanna þýöingu biblíuspádóma
sem eiga eftir aö rætast innan
skamms. Hörmulegir atburöir eiga
enn eftir aö setja sín spor á Islands-
söguna. Spádómar bibliunnar lýsa
auknum jarðskjálftum og eldgosum
um heim allan, plágum sem enn einu
sinni eiga eftir aö hrjá mannkyniö
meö hungursneyð í kjölfari sínu.
Þeir segja okkur aö þjóð muni rísa
upp gegn þjóö og lýsa hruni heims-
viöskiptanna í þeirri mynd sem við
þekkjum þau nú (Matt. 24.7). Saga
Islands sýnir ljóslega vamarleysi
landsins gegn svona hörmungum.
ísland kemst af
Og þetta er bara byrjunin. Lok
þessarar aldar markast af ólýsan-
legum hörmungum sem herja á sjó
og vötn jaröarinnar (Opinberunar-
bók, 8,9) með þeim afleiöingum aö
ekkert kvikt finnst í sjónum lengur
(Op.bók, 16,3). Já — fiskurinn á eftir
aðdeyjaút.
Það er því fýllilega tímabært fýrir
Islendinga að taka þessa spádóma
Biblíunnar alvarlega. Lesendur geta
svo fengiö nánarí skýringar í bækl-
ingi okkar Are We Living in the Last
Days? (Er síöasta stundin upprunn-
in?) Séu þessar hörmungar yfirvof-
andi eru Islendingar — og heimurinn
allur — í meiri hættu nú en nokkm
sinni áður. Og í þetta skipti nægir
hvorki kjarkur né dugur til að bægja
hörmungunum f rá.
„Og ef dagar þessir yrðu ekki
styttir kæmist enginn maður af.. .”
(Matt. 24.22). Dagar þessir veröa
styttir. Guöi sé lof er til Guö sem vill
grípa inn í og bjarga mönnum (líka
Islendingum) og koma á friöi milli
þjóöanna á ný. Spádómar Bibliunnar
enda ekki á dmnga, dómsdegi og
eyðileggingu en boöa sigur hins góða
yfirhinu illa.
Guð sendir Krist til stjórnar á jörö-
unni, hann mun neyða þjóðir til aö
vinna saman í sátt og samlyndi í 1000
ár.
Island kemst af. Næsta árþúsundiö
í sögu landsins verður meira aö
segja áhrifameira en þaö fyrra.
Þær svelta sig til bana
—Tískan krefst þess að stúlkur séu sem allra grennstar. Til að ná því marki fara þær í svo stranga
megrun að hún leiðir til sjúkdómsins anorexía nervosa
Hún stóö sig best allra norskra I
þátttakénda á ólympíuleikunum i
Mexíkó 1968. Hún vann til gullverð-
launa í Noröuriandakeppni 1969,
silfurverðlauna í sömu keppni 1971.
1973 stóð hún sig ekki nógu vel af því
aö hún haföi fitnaö of mikið. Fyrir
nokkmm vikum lést fimleikakonan
Helga Braathen, 29 ára gömul, úr
sulti.
Fyrir dauöa sinn líktist hún helst
fanga í útrýmingarbúöum nasista.
Hún var 165 cm á hæð en aöeins 25
kíló aö þyngd. Læknirinn hennar,
Sigurd Fiane, deilir hart á norsku
íþróttahreyfinguna. Hann fullyrðir
að þjálfari Helgu hafi lagt svo fast aö
henni aö megrast að álagið hafi
valdiö henni sálrænum sultarsjúk-
dómi sem kallast anorexia nervosa.
Helga var 15 ára er hún tók þátt í
ólympíuleikunum í Mexíkó og var
hún þá 55 kíló. Þjálfari hennar hvatti
hana til að megra sig og frá og með
Helga Braathen: Dó úrsuttí.
árinu 1973 boröaði hún sífellt minna
og minna. Samtímis hélt hún áfram
aöþjálfa sig af mikillihörku.
I byrjun kvartaði hún undan sulti.
Smám saman hvarf sú tilfinning og
hún gat næstum ekki komiö niður
matarbita. Síöustu árin var hún
stööugur gestur á norskum sjúkra-
húsum. Þar var hún neydd til aö taka
viö fæöu. En aö lokum þoldi líkami
hennar ekki meira og hún lést af
næringarskorti.
Fyrírsætur
og íþróttakonur
Anorexia nervosa er sjúkdómur
sem er í stöðugri sókn í iönríkjunum.
I Danmörku er talið aö hans veröi
vart í hverjum 7—8 stúlkum af 1000 á
aldrinum 12—20 ára. Hann herjar
sérstaklega á stúlkur sem vilja
veröa fyrirsætur þar sem þaö starf
krefst aö þær séu sem grennstar.
En á síðari árum hefur hann einnig
aukist meöal stúlkna sem stunda
íþróttir. Viö þaö bætist aö þær láta
sér megrunarkúrana ekki nægja en
taka jafnframt inn hættuleg lyf.
Sem betur fer eru þær stúlkur þó
færri sem fara í svo stranga megrun
aö hún endi meö anorexia nervosa.
En eitt dæmi um slíka er sænska
stúlkan Pia Dagermark sem hreppti
titilhlutverkið í kvikmyndinni Elvira
Madigan.
Hún fékk verölaun fyrir leik sinn í
myndinni en þegar hún kom til aö
taka á móti verðlaununum brá
mönnum heldur í brún. Þessi fallega
stúlka sem þeir þekktu úr myndinni
var orðin sjúklega horuö og svo
undarlega sljó að þaö var eins og hún
fylgdist ekki almennilega með því
sem gerðist í kringum hana.
Það tók hana langan tíma aö ná sér
og hún sagöi síöar í viðtali aö hún
hefði veikst af því aö hún hóf svo
strangra megrun að hún missti
algjörlega stjórn á henni.
Skyndilega haföi hún enga matar-
lyst og hún hélt áfram aö léttast
langt fram yfir þaö sem hún haföi
hugsað sér. Hún missti líka alla lífs-
löngun, þaö var eins og ekkert vekti
áhuga hennar framar. Hún sat bara
og horföi út í bláinn.
Hún vó 35 kíló þegar foreldrar
sendu hana til læknis og sálfræöings.
Hún varþál8ára.
Erfítt að eiga
við sjúkdóminn
Af einhverjum óþekktum ástæöum
fá konur sem aliö hafa börn ekki
þennan sjúkdóm. Orsakirnar eru
margar en sjúklingurinn hefur
venjulega innbyggöa tilhneigingu
tU hans og auk þess gegnir sálar-
ástandið þar miklu hlutverki.
Oft á sjúkdómurinn rætur sínar aö
rekja tU megrunarkúra. Þótt
undarlegt sé er hér oft um aö ræöa
stúlkur sem eru alls ekki of feitar.
Þær eru bara hræddar um aö verða
þaö.
I fyrstu neitar sjúklingurinn sér
um mat, svo kemur aö því aö hann
getur ekki boröað. Næringarefna-
skorturinn vinnur alveg á matarlyst-
inni eins og við þekkjum svo vel frá
Pia Dagermark: Fólk þekktí hana ekki aftur, hún var ekkert nema skinn
ogbein.
útrýmingarbúöum nasista. Efna-
skiptin verða hæg og vegna hægari
starfsemi hormónakirtlanna hættir
stúlkan aö hafa á klæðum.
Lengi vel lítur sjúklingurinn á
sjálfan sig sem heilbrigöan og heldur
áfram venjulegum störfum. En
mörg tilfelli af anorexía nervosa
enda meö dauöa. Það er mjög erfitt
aö eiga viö þennan sjúkdóm. Þeir
sem þyngst eru haldnir eru lagðir inn
á sjúkrahús. Það gagnar þeim bæði
sálarlega og líkamlega. Þeir hverfa
úr venjulegu umhverfi sínu sem
e.t.v. hefur átt sinn þátt í aö fram-
kalla sjúkdóminn og á sjúkrahúsinu
neyðast þeir til aö borða.
Oft má vekja matarlystina á ný ef
vel tekst að bæta úr sárasta
næringarskortinum. Sérstaklega er
mikilvægt aö fá sjúklinginn til aö
skilja að honum er lífsnauðsyn aö
boröa. Einnig getur geölæknir eöa
sálfræðingur aöstoöaö sjúklinginn
viö aö greiöa úr vandamálum sem
stuöla aö sjúkdómnum. En venju-
lega eru þessir sjúklingar lítt
móttækilegir fyrir slíkri samtals-
meöferö og beita oft öllum ráöum til
aö komast hjá hennL