Dagblaðið Vísir - DV - 16.11.1982, Síða 15

DV. ÞRIÐJUDAGUR16. NÓVEMBER1982.
15
„Bót á götuga ffík"
En nú lítur út fyrir aö loks eigi að
taka til hendi, kannski þó bara
annarri hendi. Loksins á sem sagt aö
byrja aö ræða hvaö um skólann á aö
verða eftir aö núverandi leigusamn-
ingur rennur út. Ahugi ráðamanna
mun helst beinast að því aö halda
skólanum hér svo sem 10—15 ár í
viðbót. En slíkt má aldrei verða. Enn
einn bráðabirgöaleigusamningurinn
getur aldrei orðið annað en enn ein
bótin á götuga flík verk- og tækni-
menntunarinnar. Aldrei getur Tækni-
skóh Islands þróast og starfað á eðli-
legan hátt nema hann fái undir starf-
semi sína hæfilegt hús. Þaö er einnig
frumforsenda þess að hægt verði að
færa tæknifræðinám að fuilu inn í
landiö en ennþá er aðeins hægt að
nema byggingartæknifræði algjörlega
hérlendis. Búa þó nemar i bygginga-
tæknif ræði við f rumstæða aðstöðu.
Nú styttist í kosningar. Minna má
pólitíkusa á að hér rölta um gang meir
en 300 atkvæði. Nokkrir hafa raunar
heimsótt okkur í vetur og talað f jálg-
lega um nauðsyn öflugrar tæknimennt-
unar.
Ingvari Gíslasyni menntamálaráð-
herra býður nemendaráð í heimsókn
til okkar hvenær sem honum þóknast,
ef ske kynni að hann vildi fræða okkur
um ástæður hins dæmalausa sinnu-
leysis sem okkur hefur verið sýnt.
Við lifum á miklum byltingartímum
í tæknilegum efnum. Ef ekki á að verða
hér stöðnun og doði ríkjandi á flestum
sviðum verður þjóðin að tíma að reisa
almennileg hús yfir verknáms- og
tækniskóla sína. Hús sem ekki er með
traktora i kjallaranum og plastgums á
efri hæðinni. Við nemendur heitum á
alla, sem hugsa til lengri tíma en fram
að næstu kosningum að styðja við
bakið á okkur i húsnæðisorrahríöinni
sem f ramundan er.
F.h. nemendaráðs
Tækniskóla íslands,
Karl Benediktsson.
Menning
Menning
Menning
Menning
Kjallarinn
Ragnar A. Þórsson
Atlantshafið og landhelgi okkar er
meðal athafnasvæða þeirra. Þessu
fylgir mikil hætta fyrir okkur og bilun
eða slys nægja til að útrýma fiskstofn-
um okkar. Hernaðarbrölt í land- og
lofthelgi okkar og herstöðvar NATO á
okkar grund eru bein ógnun við ís-
lensku þjóðina.
Sumir telja að bandaríski herinn
færi okkur miklar tekjur og þar af leið-
andi borgi sig að hafa herstöðvar á Is-
landi. Vissulega hafa sumir grætt á
hernum en „hlutleysi” myndi einnig
færa okkur gjaldeyri og tekjur. Flestar
alþjóðastofnanir eru staðsettar í hlut-
lausum löndum og veita þúsundum
manna örugga vinnu og velferð. Við
gætum vel hýst alþjóðastofnanir og
verið gestgjafar fyrir ráðstefnur o.fl.
Slíkt myndi auka samgöngur við út-
lönd og skapa mikla atvinnu af ýmsu
tagi. Þeir sem hafa komiö til hlut-
lausra ríkja vita að þetta eru raunhæf-
ar hugmyndir. Efnahagsástandið í
þessum löndum er með því betra sem
gerist í heiminum í dag.
En það hlýtur að vega þyngst þegar
talað er um „hlutlaust Island” er
friður og afvopnun. Það hæfir ekki frið-
elskandi þjóð að taka þátt í hernaðar-
brölti og stríðsrekstri. Ef við viljum
leggja fram okkar skerf til friðarbar-
áttunnar í heiminum er úrsögn Islands
úr NATO stórt skref í rétta átt.
Hlutleysi tryggir framtíö okkar og
komandi kynslóða betur en allar kjarn-
orkusprengjur samanlagðar. Island úr
NATO, herinn burt.
Ragnar A. Þórsson.
-
Helgi Þorgils Friöjónsson:
Nokkrar teikningar, 1979
Uppábúinn stóll og sögumaður, 1980
Sögur, 1980
Klóri, 1981
Dagbók, 1981
Um þessar mundir heldur Helgi
Þorgils Friðjónsson sýningu á mál-
verkum, teikningum og bókum í
Skipulagsstofu höfuðborgarsvæðis-
ins í Kópavogi. Helgi er löngu kunnur
að myndlist sinni en heldur hljótt
hefur verið um allumfangsmikla
bókaútgáfu sem hann hefur stundað
seinustu árin. Telst mér til að hann
hafi gefiö út alls sjö bækur auk nokk-
urra örsmárra kvera. I ritum þess-
um birtir hann efni af ýmsu tagi,
málverkaeftirprent, teikningar — og
sögur, sem ætlunin er að fjalla litil-
legaumhér.
Sögumar hans Helga eru sjaldnast
„sögur” í venjulegum skilningi þess
orðs heldur skissur og textabrot sem
höfundur fellir að teikningum og
rissum. Með því móti reynir híuui að
tvinna texta og teikningu í eitt,
virkja lesskilning og sjónskynjun í
senn.
Þetta er í sjálfu sér athyglisverð
tjáningaraðferð því takist vel til má
ætla að hún skili einhverju því sem
Ein af bókum Helga Þorgils Friðjónssonar: A hsgri síðu hefst sagan Klóri.
Þar sem segir frá endurfsðingu Mjallhvítar og dverganna sjö (Dvergarnir
hafa þjappaö sér saman á mannsöxUnni neðst á síðunni).
DV-mynd: GVA.
honum ætluð en ekki prinsinum sem
ryöja verður úr vegi!
Auðvitað gefur svona tilvitnun.
ekki rétta hugmynd um söguna því
myndir skipta ekki minna máh en ég
læt hana samt flakka.
Viðamesta bók Helga er Dagbók
sem nær yfir timann frá janúar 1979
til ágúst 1981. Mestur hluti hennar er
teikningar og riss sem urðu tU á
þessu tímabUi, einkum á feröalögum
heima og erlendis. Margt af þessu
efni er athyglisvert sérstaklega fyrir
þá sem hafa áhuga á myndlist Helga
Þorgils en mér sýnist ýmis stærri
verk hans eiga rót að rekja í þessar
skissur og rissur. Víða bregður fyrir
skemmtdegum töktum í texta, s.s. í
GamaUi sögu sem endar með hörm-
ungum. Einnig má nefna Landsýnar-
ævintýrið sem f jaUar á skemmtUeg-
an hátt um hörmungar ungs lista-
manns í Reykjavík:
„I dag hitti ég Eystein Helgason
framkvæmdastjóra Landsýnar.
Hann hafði lofað að kaupa af mér
mynd uppí farið tU Möltu. Ekki brást
hann vel við þegar hann hafði séð
sýnishom af myndunum og sagði:
Frásögn f myndum
venjulegur texti megnar ekki. Hún
býr þannig yfir möguleikum sem
geta leitt hafund á ótroðnar slóðir og,
ef tU vUl, gefið tungumálinu nýtt og
ferskt innihald. Og í dag er engin
vanþörf á slíkum tilraunum í skáld-
skap.
Á síöari timum hefur margur
misst trúna á hæfi tungumálsins td
að túlka líf okkar og reynslu. Menn
hafa spurt sjálfa sig sem svo hvort
merkingin sé ekki þjóðsaga er hafi
mótast af hefð, hvort fyrirmæli venj-
unnar ráði ekki málnotkun okkar
o.s.frv. Þessi „kreppa” tungumáls-
ins hefur legið bókmenntaþróun ald-
arinnar tU grundvaUar og raunar má
fiUlyrða að enginn meiri háttar rit-
höfundur hafi farið varhluta af
henni. Reyndar hefur hennar gætt
lítiö seinustu árin í íslenskri sagna-
gerð. Þar hafa klysjur og geldar
málvenjur ráðið ríkjum enda höf-
undar haft um annað að hugsa en
efnivið sinn, tungumálið! Ekki valda
verk Helga neinum hvörfum en þau
eru samt sem áður dæmi um að höfð-
ingjum lágkúrunnar hefur ekki enn
tekist að ryðja öUum skáldskap úr
landinu.
Sögur Helga eru mjög misjafnar
og gæðum. Sumar eru af vanefnum
gerðar og hroðvirknislega unnar.
Aðrar eru hins vegar býsna góðar og
bera vitni um hugmyndaauðgi og þó
nokkra stUgáfu. Sem dæmi vU ég
nefna Mig dreymdi í RömerswU (okt.
1980), táknsögu sem f jaUar um dauð-
ann i lífinu að mér skUst. Sumir af
textum Helga eru bráðskemmtUegir
aflestrar, mátulega mikið út í hött og
fjarstæðukenndir. Höfundurinn gef-
ur ímyndunaraflinu lausan tauminn,
lætur hugann reika inní furöulönd
ævintýra án minnstu virðingar fyrir
rökum og raunsæi. Besta verkið í
þessum dúr er líklega Klóri (1981),
ævintýri í máli og myndum. Hug-
myndin aö þeirri sögu er góð: MjaU-
hvít og dvergamir sjö endurfæðast
— enda ævintýrinu ekki lokið þótt
heimurinn hafi haldið það:
„Einn daginn, þegar ég var að
teikna í skissubókina mína, fann ég
fyrir einhverjum fiðring í handar-
bakinu, og svo sá ég eitthvað koma
uppúr svitaholunum. Eg greip
stækkunarglerið og kíkti og sá sjö ör-
litla menn með síð skegg. Þeir klifr-
Bókmenntir
Matthías Viðar
Sæmundsson
uðu upp eftir handleggnum á mér og
þjöppuðu sér saman á öxlinni og
hrópuöu:
Við erum dvergamir í sögunni
Mjallhvít og dvergamir sjö. Amma
þín var vond galdrakerling og breytti
okkur í þau frækom sem þú sáðir í
handbakið þegar hann Klóri klóraði
þig tUblóðs.” (Klóri, 1981).
Og það er lítiU tími tU stefnu; sögu-
maður heldur ásamt dvergunum af
stað í leit að Mjallhvíti, því hún var
Hverslags helvítis djöfuls drasl er
þetta eiginlega. Þú hlýtur að geta
gert betur en þetta. Mér dettur ekki
í hug að kaupa svona drasl. Og þá
var sá möguleiki úti en viö fljúgum
víst á föstudaginn þrátt fyrir það. Eg
hefði að sjálfsögðu getað brugðist
jafn ókurteislega við, en sagði: Þá
látum við það bara gott heita. Og
hugsaöi með mér að honum Ukaði
sennUega ekki alskostar við verk
mín.”
Myndirnar umhverfis þennan
texta bera því vitni að hinum for-
smáða snillingi hefur ekki verið eins
rótt innanbrjósts og hann lét í veðri
vaka. Þar er um að ræða skemmti-
legt samspU myndar og frásagnar.
Textar Helga ÞorgUs eru víða hrá-
ir um of. Engu að síður þykir mér
hann líklegur tU afreka því að verk
hans bera vott um frumlega hugsun
og sköpunargáfu. Því er ástæða tU að
óska honum góðs gengis og hvetja
fólk að kynna sér sýningu hans og
verk.
MVS
A\R
Jazztónleikar í Gamla Bíói þrídjudagskvöld
16. nóvember kl. 21
Veró kr. 150
BREIÐH0LTI
SÍMI 76225
MIKLAT0RGI.
SÍMI22822
Fersk blóm daqleqa.
Nýttjrá
Italíu
Efni: leöur. Litír: safari
ogsvart.
StærÖir: 36—41.
Verökr. 1490.
Póstsendum
/HOONS
ÞINGHOLTSSTRÆTI 1
Sími 29030
1