Dagblaðið Vísir - DV - 11.01.1984, Blaðsíða 21

DV. MIÐVIKUDAGUR11. JANUAR1984.
Tíöarandinn
„Leikfélagi janúarmánad-
ar” í karlaritinu Playboy.
Er Ijósmynd af þessu tœi
nidurlœgjandi fyrir konur?
Sumum kann að virðast svo
en vœntanlega finnst mörg-
um að kvenþjóðin megi
kallast fullsœmd af svo
gjörvilegum fulltrúa. Penny
Baker heitir hún og er tœp-
lega 19 ára gömul.
Meöal annars efnis eru þarna
greinar eftir Truman Capote, Irwin
Shaw og Kurt Vonnegut, ljóö eftir John
Updike, gleöimál eftir Art Buchwald,
smásögur eftir Ray Bradbury, Anton
Tsékoff og nóbelsskáldið Gabriel
Garcia Marquez.
Hvaö í ósköpununum vilja menn um-
fram þetta efni? Eg held aö þaö sé
leitun aö bókmenntaritum sem flagga
jafnágætum nöfnum og þeim sem
skrýða síðurnar í janúarblaöi Play-
boys aö þessu sinni enda hefur vænt-
anlega veriö meira lagt í sölumar en
oft áöur því að þetta eintak er reyndar
útgefið í tilefni þrítugsafmælis blaös-
ins.
Marquez og gullasninn
Nú vill svo vel til aö margar bækur
eftir Marquez hafa birst á íslensku, að
vísu hörmulega illa þýddar sumar, og
það er gaman aö sjá hvaða sögu hann
. hefur valiö til birtingar í karlablaðinu
Playboy. Þetta er saga um nýgift hjón,
suöur-amerísk, sem fara í brúðkaups-
ferö til Evrópu og aka um meginlandið
á spánnýjum Bentley.
Svo illa tekst þó til um ferðir þeirra
hjóna aö konan unga særist á fingri og
dregur þaö hana til dauða, en eigin-
maöurinn flækist ráðvilltur um París-
arborg og veit ekki sitt rjúkandi ráö,
konulaus og eigi mælandi á franska
tungu.
Saga þessi er þrungrn kynhvöt og ná-
vist dauðans eins og títt er um sögur
þessa suður-ameríska höfundar, en
maður fær þaö samt fljótlega á tilfinn-
inguna aö annaöhvort hann eöa ein-
hver bókmenntaráöunautur tímarits-
ins hafi stillt þannig strengi aö sagan
falli sem haganlegast inn í þá umgjörð
sem Playboy notar. Blaðiö er nefnilega
furöulega fast í stílnum og frávik sjald-
21
Tíðarandinn
KONANí HUGUM
KARLANNA
—velgengni karlaritanna sýnir af stöðu karlmanna
tilfagrakynsins
„Karlmenn þeir sem prýða
síður tískuritsins GQ eru
gjarnan fíngerðir og nettir
borgarbúar, smáfríðir og
mjaðmagrannir — jafnvel
skeggið er tildurslegt og
sýnilega rœkilega snyrt af
sérfrœðingum áður en
skeggberinn ekur á bifreið
sinni upp í kyrrð og ró
óbyggðanna. . .”
gæf og þegar þess er gætt að Marquez
er kommúnisti og svarinn and-
istæðingur auövalds og auðvaldsrita þá
gefur þaö auga leiö aö ekki hefur hún
verið skorin viö nögl fjárhæðin sem
hann fékk í pósti fyrir þessa skradd-
arasaumuðu smásögu.
Frá Playboy til Screw
Vigdís Baldursdóttir, verslunar-
stjóri í bókabúö Braga viö Lækjargötu,
sagöi mér aö Playboy seldist langmest
hinna dæmigerðu karlarita og sá sem
grandskoðar hin blööin af þessum toga
hlýtur aö dásama smekkvísi íslenskra
karlmanna á eftir.
Hustler er trúlega þaö tímarit sem
iengst gengur meö ósiölegar myndbirt-
ingar og frásagnir og kann aö vera aö
rit þetta sé heldur vafasöm kynfræösla
ungum sveinum og óiiörönuöum.
A milli Playboy og Hustler má setja
allnokkur karlarit, svo sem Mayfair,
og þaö er jafnan áberandi aö eftir því
sem siðgæöinu hrakar þá hrakar enn-
fremur hinum tæknilegu myndgæðum
og ekki síður g jörvileika fy rirsætanna.
Erlendis er víöa kostur á enn rudda-
legri ritum en Hustler, til dæmis
Screw, en nafniö eitt er þess eölis aö
hinir siöavöndu hnykla brýrnar og
kreppa hnefana í buxnavösunum — og
efnisvaliö mun vera í samræmi viö
nafnið. En þessháttar svaðafengin
klámrit eru ekki seld hériendis aö
minnsta kosti ekki i hinum stærri bóka-
verslunum.
Tískurit fyrir karlmenn eiga ólíkt
erf iöra uppdráttar en tískublöö kvenna
en þó er nú sjáanleg mikil viöhorfs-
breyting í þessum efnum. Bandariska
karlatískuritið GQ (Gentlemen’s
Quarterly) nýtur þó töluverörar hylli í
Reykjavík og einnig munu ítöisk rit um
sama efni seljast nokkuö.
Kvenmynd karlarita
Nú er þaö keppikefli allra ritstjóra
aö selja blöö sín sem mest þeir mega
og þá leiðir af sjálfu aö þeir reyna að
þægja lesendum sínum eftir megni
hvaö varðar myndir og texta.
Eg hef veriö aö blaöa í þessum karla-
ritum og ráöa af efrii þeirra hvaða mynd
þau draga upp af hlutverkaskipan
kynjanna og þó að hætt sé viö aö slík
viðleitni kafni aö miklu leyti í get-
sökum þá sýnist mér samt fáeinar út-
línur sæmilega ljósar.
Þaö blasir til dæmis viö aö kven-
mynd karlaritanna hefur ekki tekið
neitt miö af allri þeirri krassandi jafn-
réttisumræðu sem riöiö hefur húsum
f jölmiölanna á liönum árum. Þessi rit
sýna konuna sem glaöværan rekkju-
naut, búinn ýmsum samræðisíþróttum
og því sköpulagi holdsins sem augaö
gleður. Vitaskuld örlar hvergi á þeirri
skoöun aö konur séu ekki andlegar
verur til jafns viö karlmenn — þaö er
bara ekki í verkahring þessara rita aö
fást umslíka hluti.
Hitt kemur aftur á móti dálítið á
óvart aö karlmynd þessara blaöa er
ansi óljós og þar má greina stóra
breytingu frá því sem áöur var.
Playboy sýndi hér á árum áöur kjól-
klædda karlmenn með viskíglas í hendi
og berbrjósta konur sér viö hliö í hana-
stélsveislum en ljósmyndum af karl-
mönnum hefur fækkaö til mikilla muna
íþessublaöi.
Nettir karlmenn
Karlmenn þeir sem prýöa síður
tískuritsins GQ eru gjarnan fíngerðir
og nettir borgarbúar, smáfríöir og
mjaðmagrannir — jafnvel skeggiö er
tiláurslegt og sýnilega rækilega snyrt
af sérfræðingum áöur en skeggberinn
ekur á bifreiö sinni upp í kyrrö og ró
óbyggðanna þar sem ljósmyndarinn
bíöur átekta meö vélar sínar.
Það er aö vísu varasamt aö ganga
mjög langt í þá átt aö draga almennar
ályktanir af myndefni rita sem þess-
ara en freistandi er það engu aö síður.
Mér sýnist kariaritin gefa nokkuö
glögga vísbendingu um aö konurnar
hafi ekki tekið neinum umtalsveröum
stakkaskiptum í hugum þeirra sem
karlaritin kaupa — þær eru kátar, fall-
egar, til í tuskiö og umfram allt: fá-
klæddar. Og líklega hafa konur veriö
þannig frá árdaga sköpunarverksins
aö minnsta kosti í hugum karla.
Þaö er ólíklegt aö karlaritin hafi
nokkur áhrif í þessa veru en gífurleg
sala þeirra um allar jaröir sannar svo
aö ekki verður um villst hver er af-
staða kaupendanna.