Dagblaðið Vísir - DV - 14.12.1984, Page 10

10
DV. FÖSTUDAGUR14. DESEMBER1984.
Útlönd Útlönd Útlönd Útlönd
Union Carbide-slysið:
Ulfakreppusérfræðing-
amir til starfa
Vart er hægt aö ímynda sér verri
auglýsingu fyrir fyrirtæki en þá sem
Union Carbide fékk i Bhopal á Ind-
landi. Vangá varö 2500 manns að
bana og olli veikindum aö minnsta
kosti tuga ef ekki, hundraöa
þúsunda. Og þegar slíkt gerist er
ekki nema eitt fyrir stórfyrirtæki aö
gera: aö kalla á sérfræðingana.
Union Carbide hefur fengiö liö
„úlfakreppusérfræöinga” sem hafa
þaö verkefni eitt aö bjarga áliti fyrir-
tækisins. Þeirra hlutverk er aö reyna
aö sjá til þess aö slysið í Bhopal verði
ekki aö fjárhagslegu og stjómmála-
legu stórslysi fyrir fyrirtækiö.
Samkvæmt ráöleggingum þessara
sérfræöinga hefur Union Carbide
þegar hafiö aögeröir til aö takmarka
skaöann. Fyrirtækiö hyggst nota
sömu aðferðir og hafa veriö notaðar
áður, til dæmis þegar sjö manns dóu
í Chicago eftir aö hafa notaö Tylenol-
lyfiö.
Sama aöferö var lika notuð eftir
kjamorkuslysið á Þriggjamílnaeyju.
„Af því sem ég hef séö frá þeim
fara þeir alveg eftir leiðbeininga-
bæklingunum í þessu máli,” sagði
Steven Fink úlfakreppusérfræöingur
sem sá um almenningstengslamál
fyrirtækisins sem lenti í Þriggja-
mílnaeyjuslysinu þegar geislavirkt
efni lak út úr kjamaofni í Banda-
ríkjunum.
Fink og aörir sérfræöingar segja
aö Union Carbide sé einkum aö
reyna að gera femt:
— Sýna aö stjómarmenn fyrirtæk-
isins hafi veriö harmi slegnir þegar
þeir fréttu af slysinu og séu reiöu-
búnir til aö greiöa f ólki bætur.
— Kynnatilraunirfyrirtækisinstil
aö rannsaka orsök slyssins og aö
taka öryggismál fyrirtækisins ræki-
legaígegn.
— Fullvissa stjórnmálamenn á
stööum þar sem Union Carbide hefur
verksmiöjur um aö sama slys geti
ekkigersthjáþeim.
— Róa fjármálamenn og hluthafa
sem hafa áhyggjur af því aö fyrir-
tækiö geti ekki staöist skaðabótamál.
Þrátt fyrir mikiö átak hefur Union
Carbide og úlfakreppusérfræöingum
þess ekki gengið sérlega vel að lægja
öldumar. Fyrirtækið hélt blaða-
mannafund þar sem þaö sagðist hafa
næga tryggingu sem greiðslu í
skaöabótamáli. Samt hríöféll
verðmæti hlutabréfa í fyrirtækinu.
Hlutafé, sem kostaði 48 dollara fyrir
slysið, fór niður í 37 dollara eftir þaö.
Þaö þýddi að verömæti fyrirtækisins
hrapaöi um 700 milljónir dollara, eöa
28 milljaröa íslenskra króna, á einni
viku. Þaö er meira en sem nemur
öllum útgjöldum íslenska ríkisins á
næsta f járlagaári.
I Vestur-Virginíu í Bandaríkjunum
reyndi Union Carbide aö róa taugar
heimamanna meö því aö loka
verksmiðju sem framleiðir sama
efni og verksmiðjan í Bhopal.
Stjómarformaöur Union Carbide,
Warren Anderson, flaug til Bhopal til
aö líta á aðstæöur þar meö eigin
augum og til að sýna áhyggjur fyrir-
tækisins. Meö því að mæta sjálfur á
staöinn vildi hann sýna Indverjum
og umheiminum hve alvarlegum
augum fyrirækiö Uti slysið. I staö
þess að veröa uppnæmir handtóku
Indverjar Anderson en slepptu
honum síöar úr landi.
„Þeir fá virkilega aö vinna fyrir
kaupinu sínu,” sagöi Fink um úlfa-
kreppusérfræöingana. „Eg get ekki
ímyndað mér neitt sem fyrirtæki
getur lent í sem er hægt aö bera
saman viö þennan harmleik.”
Stephen Greyser er prófessor í
markaðshagfræði viö viðskiptafræði-
deild Harvard-háskóla: „Verk
þeirra er aö safna saman öllum
staðreyndum málsins, útbreiöa
þessar staðreyndir og sannfæra fólk
um aö þetta geti ekki gerst aftur,”
sagðihann.
Fjármálasérfiræöingur í Wall Street
í New York sagöi aö Union Carbide
hygöist senda hluthöfum sínum bréf
þar sem þeir yröu fullvissaöir um að
fyrirtækið geti staöist þetta áfall.
En ekki er ljóst hve mikiö áfall
fyrirtækiö getur staöist. Undanfarin
tvö ár hefur ágóöi þess fariö minnk-
andi. Áriö 1983 var ágóðinn 79
milljónir dollara eöa um 3,2
milljaröar íslenskra króna. Árið
áöur græddi fyrirækiö 310 milljónir
dollara eöa nálægt 12 milljörðum
íslenskra króna.
Greyser lagöi áherslu á aö þaö
þyrfti miklu meira til en aö senda
bréf til hluthafa til aö verjast
almennri óvild í garð fy rirtækisins.
,,Ef þú byggir í borg þar sem er
Union Carbide verksmiðja myndir
þú þá ekki hafa áhyggjur af því að
þetta gæti gerst aftur?” spuröi hann.
„Þetta er spuming sem fólk er núna
aðveltafyrirsér.”
Umsjón: ÞórirGuðmundsson
Jólagetraun DV, 7. hluti
Hvaóheitir
hljóöfærið?
Þaö eru ekki bara jólatrén sem eru
skrautleg. Regnboginn Bifröst skart-
ar sínu fegursta jafnt á jólum sem
öörum dögum og héma sjáum viö
ásinn Heimdall vera aö príla utan í
honum. Annars er það hlutverk
Heimdallar að gæta inngangsins í
Asgarð og láta félaga sína vita þeg-
ar gesti ber aö garöi. Þá blæs hann í
lúður einn mikinn þannig að undir
tekur í Asgarði. Sérstaklega leggur
hann sig fram þegar sést til jóla-
sveinsins og á hann það þá jafnvel til
að leika jólasálma af fingrum fram.
I dag viljum viö fá aö vita hvað
hljóðfæri Heimdallar heitir og eins
og venjulega: Munið aö senda allar
10 lausnirnar samtímis til DV, jóla- !
getraun, Síöumúla 14 Reykjavík, fyr-
ir 2. janúar. Þá verður dregiö úr rétt-
um lausnum og vinningarnir ekki af
verri endanum.
r-------------------
□ Gjallarhorn
| □ Trompet
□ Píanó
| Nafn..............
I Heimilisfang ....
^ Sími..............
T
I
I
I
I
I
I
-I