Dagblaðið Vísir - DV

Date
  • previous monthDecember 1985next month
    MoTuWeThFrSaSu
    2526272829301
    2345678
    9101112131415
    16171819202122
    23242526272829
    303112345
Issue

Dagblaðið Vísir - DV - 30.12.1985, Page 10

Dagblaðið Vísir - DV - 30.12.1985, Page 10
10 DV. MÁNUDAGUR 30. DESEMBER1985. Utlönd UUönd Utlönd Utlönd Neytendafrömuðurinn Nader færir út kvíamar Neytendafrömuðurinn banda- ríski, Ralph Nader, braust fram í sviðsljósið fyrir tuttugu órum með bók um hættulega hönnunargalla í bifreiðum og hefur síðan meira en nokkur annar haft sig í frammi til þess að herða kröfur banda- rískra neytenda og lög um öryggi framleiðsluvamings og um hrein- læti í umhverfísmálum. Síðari árin hefur þessi 51 órs gamli lögfræðingur teygt neyt- endakrossför sína víða um lönd til þess að stappa stáli í neytendur svo að þeir knýi á um lagabreytingar og aukin framleiðslugæði. Vett- vangur Naders er því ekki lengur einskorðaður við Bandaríkin. Nader hefur þessi tuttugu ár haft um sig mikið lið róðgjafa og að- stoðarmanna. Neytendabarátta víða um heim „Um þessar mundir vinnum við í samstarfi við samtök í Bretlandi að því að auka upplýsingaskyldu þess opinbera þar og hnekkja leyndarskyldulögunum," sagði Nader nýlega í viðtali við Gene Gibbons, fréttamann Reutérs. Nader, sem hefur verið skelfir stór- fyrirtækja og stórpólitíkusa eins og Nixons fyrir 20 árum og Reagans á þessum áratug, átti drjúgan þótt í því að opna almenningi aðgang að skýrslum þess opinbera og fá lögum breytt í þá átt. Blaðamenn, félagsfræðigrúskarar og aðrir sem reyna að draga leyndarmál út úr bákni þess opinbera njóta góðs af því í dag. Auk þess að láta að sér kveða heima í Bandaríkjunum og í Bret- landi hafa neytendasamtök víðar notið góðs af ráðleggingum Nad- ers, svo sem eins og í Ástralíu, Brasilíu, Ítalíu, Japan og á Nýja- Sjálandi. Nú síðast heimsótti hann Kína og særði þá kínverska bíla- framleiðendur mjög til þess að setja öryggisbelti í bíla sína. Byrjaði á bílunum og er aftur kominn að bílunum Dar með má segja að Nader sé kominn hringinn. Það var einmitt gagnrýni hans á bandaríska bíla- iðnaðinn fyrir tuttugu árum sem aflaði honum frægðar með útkomu bókarinnar „Hættulegir á hvaða hraða sem er“. Sú bók dró á eftir sér mikinn dilk, eins og nýjan laga- bálk með ákvæðum um öryggisat- riði í bílunfsem framleiðendum var skylt að gæta. Nader varð þjóð- hetja af framtakinu og hefur síðan verið áberandi á félagssviðinu en að honum hafa safnast sjálfboða- liðar úr ýmsum óttum sem allir eru haldnir sama eldmóðinum til að bæta bandarískt þjóðlíf. Þessir „Nader’s Raiders“, eins og þeir hafa verið kallaðir, hafa látið að sér kveða í stjórnmálalífinu, í umhverfisvemd, í umræðu um holl- ustu ýmissa efna sem notuð eru við matvælaframleiðslu eða lyfjafram- leiðslu, öryggi á vinnustöðum og ótal mörgu öðru. Gátu af sér 20 lagabálka Oft hefur þeim verið legið á hálsi fyrir að fara offari. Afskipti þeirra Ralph Nader, hinn frægi neytendafrömuður, hefur fært athafna- semi sína til annarra landa og þjarmar um þessar mundir að kín- verskum bílaframleiðendum. til aukins öryggis og meiri vöru- gæða eru sögð oft hafa leitt af sér mikinn kostnaðarauka fyrir neyt- endur og skattgreiðendur almennt. En enginn lætur hvarfla að sér að draga í efa að starf þeirra hafi sagt til sín. Um það bera vitni 20 laga- bálkar og þrjár ríkisstofnanir sem urðu til fyrir atbeina þeirra. Þessar stofnanir eru Umhverfismálaráð, Umferðarmálaráð og Vinnustaða- öryggiseftirlitið. Áhrif Naders á innanlandsvett- vangi urðu mest á síðasta áratug en virðast hafa farið dvínandi síðan Reagan-stjórnin tók við 1981. Það er alkunna að hún hefur meira dregið taum atvinnulífsins og vinnuveitenda en til dæmis um- hverfisverndarsjónarmiða. En þeir sem gleggst þekkja til Naders og starfsaðferða hans segja að áhrif hans séu enn furðu víðtæk en vinnubrögðin hafi örlítið breyst og meira beri orðið á starfi neytenda- samtaka sem spruttu upp í slóð krossferðar hans. Þótt hann geri minna orðið að því að hóa saman blaðamönnum á fund út af ákveðnu baráttumáli eða kalla yfir ákveð- inn þingmann flóð kjósendabréfa þó eru áhrif hans áþreifanleg með öðrum hætti. Neytendaeftirlit sem tekur til milliríkjaverslunar Skrifstofur Naders og félaga eru í Washington, aðeins 20 mínútna gang frá Hvíta húsinu. Nader- hópur, sem kallar sig „Almenna borgara", gefur út mánaðarrit sem ber æ meiri merki þess að sjónar- svið Naders hefur færst út fyrir landsteinana. Hann segir enda að neytendavandamál erlendis skipti orðið æ meira móli í heilbrigðis- og öryggismálum heima í Banda- ríkjunum. T.d. geti skordýraeitur, sem bannað er að nota í Bandaríkj- unum, verið selt úr landi og notað á kaffi- eða bananaekrum annars staðar og afurðirnar síðan fluttar inn aftur á neytendamarkað í Bandaríkjunum. - Nader hefur haft hönd í bagga með að setja á laggimar „leyniþjónustu" neyt- enda sem rekur vöruflutninga yfir landamæri og jafnvel inn í ein- ræðisríki. Eins og meinlætamaður Spartanskir lifnaðarhættir Nad- ers, sem líkja mó helst við munka- líf, hafa ekkert breyst - þrótt fyrir alla frægðina - frá því að hann var óþekktur maður og bílaframleið- endur urðu uppvísir að því að reyna að sverta álit hans þegar hann herjaði á galla framleiðslu þeirra. Hann segist verja obbanum af útgáfutekjum sínum aftur til baráttunnar fyrir hugðarefnunum. Nader segist jafnákafur í barát- tunni og þegar hann var tóningur, „enda gott að láta gott af sér leiða, en neytendamál eru grundvallar- mól sem taka til alls fólks, hvar sem það býr eða starfar". Afganska innrásin sex ára: Eru Sovétmenn að lina tökin? Um þessar mundir em liðin sex ár frá innrás Sovétmanna í Afgan- istan. Réðst Rauði herinn inn þriðja dag jóla, 27. desember 1979. í sex ár hefur afganska þjóðin háð grimmilega baróttu fyrir frelsi sínu. Á innrásardaginn sendu Sov- étmenn tugþúsundir hermanna sinna vel vopnum búna til ná- grannaríkisins. Um þessar mundir er talið að hermenn Rauða hersins séu að minnsta kosti 115 þúsund í Afganistan. Það vom flestir er bjuggust við auðveldum sigri Rauða hersins og að öll andspyma yrði fljótlega kæfð. Sú hefur ekki orðið raunin. í hetjulegri baráttu hefur afg- önskum skæruliðum tekist að veita öflugt viðnám og í þeirri baráttu hafa frelsissveitimar unnið marga stóra sigra. í tímans rás hefur styrkur þeirra frekar aukist en minnkað. En fómirnar hafa verið gífurleg- ar. í frelsisbaráttu afgönsku þjóðar- innar hafa hundruð þúsunda fallið og milljónir hafa orðið landflótta. Flestir flóttamannanna gista nú yfirfullar og ófullkomnar flótta- mannabúðir í nógrannaríkinu Pakistan þar sem þeir em að mestu óhultir fyrir árásum Rauða hersins og leppa þeirra í höfuðborginni Kabúl. Sovétmenn fordæmdir Á innrásarafmælinu flykktust afganskir flóttamenn um allan heim út á götur, funduðu fyrir framan sovésk sendiráð og for- dæmdu hersetu Rauða hersins. Á sama tíma vom einnig gefnar út yfirlýsingar í höfuðborgum víðs * * J Afganskir skæruliðar snæða árbít í Pansjírdal í skugga eyðilagðrar sovéskrar herþyrlu . vegar um heim þar sem íhlutun Sovétmanna er fordæmd. „Þjáningum afgönsku þjóðarinn- ar linnir ekki fyrr en Sovétmenn fara á brott,“ sagði Sir Geoffrey Howe, utanríkisráðherra Breta. Helmut Kohl, kanslari Vestur- Þýskalands, sagði að þjóðir heims gætu ekki lengur vikist undan því að koma afgönsku þjóðinni til hjálpar og knýja Sovétmenn á brott. Ráðamenn í austri og vestri hafa látið lík orð falla. Ráðamenn í Kreml hafa fram að þessu verið allt annað en viðkvæm- ir fyrir gagnrýni og fordæmingu umheimsins. í þeirra augum er stríðið í Afgan- istan þeirra einkastríð og í augum hins illa upplýsta Sovétborgara er stríðið í Afganistan barátta gegn útsendumm Bandaríkjamanna og Kínverja er grafa vilja undan afg- önsku byltingunni og em taldir bein ógnun við Sovétríkin sjálf. Er breytinga að vænta? Vestrænir stjórnarerindrekar í Kabúl telja að eftir sex ára borg- arastyrjöld í Afganistan sé nú loks að vænta einhverrar breytingar á stjómarstefnu kommúnistastjóm- arinnar. Byltingarráð Babraks Karmal tilkynnti um meiri háttar breyting- ar á ríkisstjóminni þann 26. des- ember síðastliðinn. Það sem er hvað merkilegast við breytingarnar er að nú hefur stjórnin í fyrsta sinn tilnefnt full- trúa í stjómina sem ekki em með- limir í kommúnistaflokknum. f fréttatilkynningu útvarpsins í Kabúl segir að 14 nýir fulltrúar hafi verið skipaðir til ábyrgðar- starfa innan ríkisstjómarinnar og meirihluti þeirra sé ekki í flokkn- um. Erlendir stjórnarerindrekar telja að tilnefning nýliðanna sé viðleitni í þá átt að öðlast aukinn stuðning hins almenna íbúa landsins við ríkisstjórnina sem fram að þessu hefur verið mjög takmarkaður. Karmal vill þjóðareiningu Erlendir stjómarerindrekar í Kabúl lýstu ofboðslegum öryggisr- áðstöfunum hers og lögreglu í höf- uðborginni á afmæli innrásarinn- ar. Hvarvetna mótti sjá vopnaða flokka sovéskra hermanna og afganska stjómarhermenn á varð- bergi auk þess sem áhersla var lögð á að gæta vel heimila háttsettra embættismanna. Að undanförnu hefur skæruliðum orðið vel ágengt í að hrella háttsetta stjórnarherra með sprengjuárásum í miðri Kabúl og hafa þær valdið miklum ugg. Á sama tíma og varðgæslan er aukin í höfuðborginni reyna stjórnarliðar að afla sér aukinna vinsælda og stuðnings almennings með yfirlýsingum um samvinnu og samstöðu allrar þjóðarinnar þar sem tónn sátta og fyrirgefningar er í fyrirrúmi. Karmal byltingarleiðtogi og 'leppur Kremlarherra í sex ár kall- aði í síðasta mónuði á þjóðarsam- stöðu til lausnar vanda afgönsku þjóðarinnar. í síðustu viku til- kynnti ríkisstjómin svo um skipun nefhdar er sjá ætti um málefni flóttamanna er sneru aftur til Afg- anistan frá Pakistan. Meginmark- mið nefndarinnar er að sjá því fólki fyrir fæði, húsnæði og hugsanlega atvinnu. Fréttaskýrendur em almennt sammála inn að þrátt fyrir aukinn sáttavilja afgönsku ríkisstjómar- innar setjist skæruliðar ekki að samningsborðinu fyrr en síðasti sovéski hermaðurinn er á bak og burt frá heimalandi þeirra. Allt hjal Karmals og annarra jámanna Sovéta í Kabúl um þjóðareiningu sé því til lítils.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Link to this issue: 297. tölublað og íþróttir helgarinnar (30.12.1985)
https://timarit.is/issue/190474

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.

297. tölublað og íþróttir helgarinnar (30.12.1985)

Actions: