Dagblaðið Vísir - DV - 23.02.1987, Blaðsíða 28

40
MÁNUDAGUR 23. FEBRUAR 1987.
Dægradvöl
Texti Dröfn Hreiðarsdóttir
DV-myndir Gunnar V. Andrésson
Kúnstin að laga te er sögð upprunn-
in í Kína og að keisarinn Shen Nung
hafi fyrstur manna lagað sér te árið
2737 f. Kr. Aðrir sega búddamunkinn
Dharuma vera upphafsmann tesins og
fylgir því sú saga að eitt sinn hafi
Dharuma þessi setið í hugleiðingum
um andleg efhi eins og svo oft áður og
hafi þá sótt að honum óstjómlegur
svefhhöfgi. Skar hann þá af sér bæði
augnalokin og þeytti út í urð. Upp af
þeim óx þar planta nokkur og af blöð-
um plöntunnar var hægt að laga drykk
sem kom í veg fyrir sljóleikann.
Síðan hefur mikið vatn runnið til
sjávar og te er og hefur verið stór hluti
af menningu margra þjóða og vinsæld-
ir þess hafa síður en svo dvínað.
F>TÍr nokkrum árum var ekki um
auðugan garð að gresja hérlendis í
úrvali tetegunda. Landinn kynntist oft
á tíðum tedrykkju á ferðum sínum er-
lendis þar sem jafnvel eru heilu versl-
animar með fjölmargar tegundir af tei
ásamt tilheyrandi fylgihlutum.
Síðan var það fyrir þremur árum að
ein slík sérverslun með te, verslmiin
Te & kaffi, var opnuð hér á landi við
mikinn fögnuð aðdáenda tesins. Forsp-
rakkar þessa framtaks vom þau
Sigmundur Dýrfjörð og Berglind Guó-
brandsdóttir sem hafa lengi haft áhuga
á öllu viðvikjandi tei.
Sigmundur nefhdi að te væri ekki
lengur álitið vera drykkur fyrir þá sem
ekki þola kaffi heldur hefur almennur
áhugi fólks farið ört vaxandi og sá
hópur stækkar óðum sem drekkur te
og kaffi jöfhum höndum.
Te er eins mismunandi og teg-
undirnar eru margar.
Temnninn er aðallega ræktaður í
Indónesíu, Japan, Afríku, Indlandi og
Kína. Runninn er sérstakur fyrir það
að staðsetning, jarðvegur og loftslag
hefúr gífurleg áhrif á bragð og lit tesins
og einna bestu runnamir vaxa í mik-
illi hæð yfir sjávarmáli eins og til
dæmis í Himalaja. Uppistaðan í teinu
er að sjálfsögðu laufin sjálf sem ýmist
em skorin eða látin halda sér í heilu
lagi.
Fyrir utan þekktar tetegundir, eins
og assam, ceylon, daijeeling og kee-
mun, fæst einnig bragðbætt te með
keimi af ýmsum ávöxtum og kryddi og
getur fólk þá valið sér sína uppáhalds
bragðtegund, hvort sem það er jarðar-
beija-, mandarínu-, kirsubeija-, kiwi-,
romm- eða apríkósubragð, svo eitthvað
sé nefnt.
Bragðteguhdinni er þannig fyrir
komið í teinu að hreinum safa, t.d. úr
ávöxtum, er blandað út í teið ásamt
þurrkuðum ávaxtabitum þegar það á
við.
Koffinlaust te hefur að sögn Sig-
mundar fengið góðar undirtektir
hérlendis og nefhir í því sambandi
rauðrunnate sem hefur góðan keim og
er talið vera heilsusamlegt.
Aðlaga sérte
Til að laga gott te þarf að hella sjóð-
andi heitu vatni yfir te í tekatli og
venjulega er notuð ein teskeið af tei
fyrir hvem bolla. Síðan þarf teið að
trekkja i 2-4 mínútur og þá em telauf-
in (jarlægð en þau em yfirleitt höfð í
sérstakri tesíu. Telaufin mega ekki
liggja of lengi í vatninu því þá verður
drykkurinn rammur eða beiskui-.
Sumir laga te á sama hátt og hellt
er upp á kaffi í sjálfvirkum kaffikönn-
um sem er einfaldari aðferð en kannski
ekki eins góð og sú fyrri.
Má bjóða þér jurtate? Auður Matthíasdóttir, afgreiöslustúlka í Heilsumarkaðinum, þekkir tegundirnar út og inn.

Lyktin getur sagt manni heilmikið til um bragðið. Berglind í Te & kaffi hjálpar kúnnanum að finna te við sitt hæfi.
Drakk áður rúman lítra
af kaffi á dag
Margrét Kaldalóns er ein af mörgum
okkar sem var hörð í kaffinu og drakk
að eigin sögn yfir einn lítra af kaffi á
hveijum degi. Síðan ákvað hún að
minnka kaffiþambið og snúa sér frekar
að tei og þá sérstaklega jurtatei. Svo-
leiðis umbylting gerist ekki á einum
degi, sagði hún, en besta aðferðin
reyndist henni vera sú að byija á því
að fá sér öðm hveiju yfir daginn venju-
legt te með koffini og fikra sig svo
áfram með blöndur af jurtatei þar til
hún væri búin að venjast bragðinu.
„Maður er jú ekkert nema vaninn þeg-
ar allt kemur til alls.“ Hún fær sér þó
eftir sem áður einn vel lagaðan bolla
af kaffi á dag og segir almenna líðan
sína mun betri eftir að hún minnkaði
kaffiþambið.
Jurtate verður æ vinsælla
Jurtate hefur einnig verið þekkt frá
örófi alda og verið notað sem almennur
drykkur sem og heilsudrykkur í lækn-
ingaskyni.
Auður Matthíasdóttir, afgreiðslu-
stúlka í Heilsuhúsinu við Skólavörðu-
stíg, hefur mjög góða þekkingu á
hinum fiölmörgu tegundum jurtates.
Hún segir áhugann á jurtatei vera
mikinn og greinilega vaxandi og nefiiir
að vinsælustu tegundimar séu pipar-
myntute, kamillute, hybente og ýmsar
blöndur af jurtatei. Svonefnt þriggja
ára te er einnig orðið mjög vinsælt hér
á landi sem annars staðar og er fram-
boðið af því í heiminum hreinlega of
lítið miðað við eftirspum.
Hún segir að það sé mikilvægt fyrir
þá sem langar til að prófa jurtateið að
hafa jákvætt viðhorf og fikra sig áfram
í stað þess „að vera á bömmer og segja
bara oj-bara“.
Auður blandar sína eigin teblöndu í
stóra krús og er mikið drukkið af tei
á hennar heimili. Fyrir bömin blandar
hún hreinum eplasafa til helminga við
gott jurtate.
Lækningamáttur jurtatesins hefur
löngum verið í hávegum hafður og
samfara auknum áhuga manna á sam-
henginu á milli þess sem við látum ofan
í okkur og því hvemig okkur líður
hafa augu manna beinst að jurtateinu
í auknum mæli.