Dagblaðið Vísir - DV - 19.10.1988, Síða 8

8
MIÐVIKUDAGUR 19. OKTÓBER 1988.
Viðskipti______________________________________dv
Ríkisábyrgðir eru eins og
loftfimleikar með neti undir
- verulegur vaxtagróöi felst í ríkisábyrgðum
Ríkisábyrgðum er líkt við krappan linudans með neti undir. Netið dregur
úr áhættunni og gerir kröfur manna um að halda sér á linunni minni.
Ríkisábyrgðir á lánum komust
hressilega til umræðu þegar Stálvík
sótti um ábyrgð íslenska ríkisins á
hundruðum milljóna króna vegna
smíði tíu togara fyrir fyrirtæki í
Marokkó. Þetta var ríkisábyrgð á
erlendu láni sem átti að afla til að
hægt væri að smíða togarana. Ljóst
er að hvorki Stálvík né Marokkó-
menn hefðu getað fengið erlent lán
nema fyrir rosalega vexti og miklu
hærri en greiða þyrfti af ríkisábyrgð-
arláninu - ef Stálvík og Marokkó-
menn fengju þá lán á annað borð.
Ríkisábyrgðum hefur af sumum ver-
ið líkt við loftfimleika með neti und-
ir. Það er skemmtileg samlíking.
Peningamarkaður
INNLÁNSVEXTIR (%) hæst
Innlán óverðtryggð
Sparisjóösbækurób. 5-9 Lb.Úb,- Bb
Sparireikningar
3jamán. uppsógn 9-10 Lb.Úb,- Sp
6 mán. uppsögn 10-11 Vb.Ab,- Sp
12mán. uppsogn 11-13 • Ab
18man. uppsogn 17 Ib
Tékkareikningar, alm. 2-4 Ab
Sértékkareikningar 5-10 Ab
Innlán verðtryggö Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 2 Allir nema Lb og Úb
6 mán. uppsogn .4 Vb.Sb,- Ab
Innlánmeðsérkjörum 11-20 Lb
Innlángengistryggð
Bandarikjadalir 7,25-8 Vb.Ab
Sterlingspund 9,75-10,50 Vb.Ab
Vestur-þýsk mork 4-4,50 Vb.Sp,- Ab
Danskarkrónur 7,50-8,50 Vb.Ab
ÚTLÁNSVEXTIR (%) lægst
Útlán óverðtryggð
Almennir vixlar(forv.) 19-20,5 Sb.Sp
Viöskiptavíxlar(forv.) (1) kaupgengi
Almennskuldabréf 19,5-25 Vb
Viðskiptaskuldabréf(l) kaupgengi Allir
Hlaupareikningar(yfirdr.) 22-25 Lb.Sb
Utlán verðtryggð
. Skuldabréf 8-9,25 Vb
Utlán tilframleiðslu
isl. krónur 23-34 Lb
SDR 9-9,75 Lb.Úb,- Sp
Bandaríkjadalir 10,25-11 Úb.Sp
Sterlingspund 12,75- 13,50 Ub.Sp
Vestur-þýsk mörk 7-7.50 Allir nema Vb
Húsnæðislán 3,5
Lífeyrissjóðslán 5-9
Dráttarvextir 33,6 2,8 á mán.
MEÐALVEXTIR
överðtr. okt. 88 25,0
Verðtr. okt. 88 9.1
ViSITÖLUR
Lánskjaravisitala okt. 2264 stig
ByQgingavísitalaokt. 398stig
Byggingavísitalaokt. 124.5stig
Húsaleiguvísitala Engin hækkun 1. okt. Verðstoðvun
VERÐBRÉFASJÓÐIR
Gengi bréfa verðbréfasjóða
Einingabréf 1 3,285
Einingabréf 2 1,880
Einingabréf 3 2,128
Fjölþjóðabréf 1,268
Gengisbréf 1,552
Kjarabréf 3,327
Lífeyrisbréf 1.651
Markbréf 1,751
Sjóðsbréf 1 1,596
Sjóðsbréf 2 1,377
Sjóðsbréf 3 1,139
Tekjubréf 1,550
HLUTABRÉF
Soluverð að lokinni jöfnun m.v. 100 nafnv.:
Alme.inar tryggingar 118 kr.
Eimskip 346 kr.
Flugleiðir 273 kr.
Hampiöjan 130 kr.
Iðnaðarbankinn 172 kr.
Skagstrendingur hf. 160 kr.
Verslunarbankinn 134 kr.
Tollvörugeymslan hf. 100 kr,
(1) Við kaup á viðskiptavíxlum og við-
skiptaskuldabréfum, útgefnum af þriðja
aðila, er miðað við sérstakt kaupgengi,
kge. Búnaðarbanki og Samvinnubanki
kaupa viðskiptavíxla gegn 31% ársvöxt-
um og nokkrir sparisj. 30,5%.
Skammstafanir: Ab = Alþýðubankinn,
Bb= Búnaðarbankinn, lb = lðnaðar-
bankinn, Ub = Landsbankinn, Sb =
Samvinnubankinn, Úb = Útvegsbankinn,
Vb = Verslunarbankinn, Sp = Sparisjóð-
irnir.
Nánari upplýsingar um peningamarkað-
inn birtast i DV á fimmtudögum.
Eiga lönd að draga úr
ríkisábyrgðum?
Þeir menn á íslenska fjármála-
markaðinum, sem DV ræddi við í
gær, sögðu að það væri gott fyrir
atvinnulíf um allan heim ef lönd
drægju úr ríkisábyrgðum. Það hefði
hiklaust í för með sér mun meiri
kröfur til arösemi en ella. Ríkis-
ábyrgðir tryggðu nefnilega greiðari
aðgang að lánsfé.
Ríkisábyrgðir eru meira en orðin
tóm. Ríkið getur lent í verulegum
greiðslum lendi viðkomandi fyrir-
tæki í greiðsluerfiöleikum viö að
borga af láninu. Þetta eru yfirleitt
upphæðir sem eru í hærri kantinum.
Ríkisábyrgðir og
aðstaða fyrirtækja
Sumir halda því fram að ríkis-
ábyrgðir leiði til mismunandi að-
stöðu fyrirtækja í viðskiptum. Hægt
er að hugsa sér að fyrirtæki, sem
hefur fengið ríkisábyrgð, seldi þessa
fyrirgreiðslu. Fyrirtæki, sem hefur
fengiö ríkisábyrgð fyrir erlendu láni
til að framkvæma ákveðið verk, gæti
skyndilega misst áhugann á verkinu
þar sem það teldi sig þegar hafa nóg
að gera. Ef forráðamenn fyrirtækis-
ins hafa svo samband við annað fyr-
irtæki i sömu grein, sem vantar verk-
efni, geta þeir hugsanlega komið
verkinu með ríkisábyrgðinni yfir á
það gegn ákveðir.ni þóknun.
Aðstaðan gæti líka komið vel í ljós
ef fyrirtæki væri með ríkisábyrgð
vegna ákveðins verkefnis. Þegar
verkið væri selt þyrfti kaupandi þess
hugsanlega aö borga hærri vexti en
seljandi borgar af láninu sem er með
ríkisábyrgð.
Endurlán ríkisbankanna
á erlendum lánum
Vangaveltur manna um ríkis-
ábyrgðir eru greinilega miklar. Rík-
isábyrgðir hafa vakið athygli manna
á ríkisskuldabréfum og banka-
ábyrgðum ríkisbanka. Þannig á
Landsbankinn mun meiri möguleika
á aö taka lán í London en einhver
hlutafélagabankanna og, það sem
meira er, á lægri vöxtum líka.
Þessi sjónarmið hafa reyndar kom-
ið fram í umræðum manna um hvort
bankar á íslandi eigi eingöngu að
Fréttaljós
Jón G. Hauksson
vera hlutafélagabankar. Ríkisbank-
arnir yrðu þar með lagðir niður.
Landsbankinn gerir nokkuð að þvi
að taka lán erlendis til að endurlána
þau íslenskum fyrirtækjum. Á bak
við bankaábyrgð bankans er ríkis-
sjóður íslands sem ábyrgist allar
skuldbindingar bankans.
Lánstraustið skoðað
ítarlega
•Ef forráðamenn fyrirtækjanna
færu til London á fund lánastofnana
mætti þeim líklega mótbyr. Láns-
traust þeirra yrði skoðað ítarlega og
gerðar miklar kröfur um arðsemi
fyrirtækisins. Og færi svo aö þeir
fengju lánið bæri það háa vexti og
miklu hærri en Landsbankinn þarf
að greiða fyrir þaö. Landsbankinn
hefur lánstraust úti og fær lánið á
góðum kjörum.
Ríkisbankarnir koma sér því vel
fyrir fyrirtækin. Fyrirtæki, sem ekki
væri talið lánshæft af erlendri lána-
stofnun, fær lánið í gegnum til dæm-
is Landsbankann í formi endurláns
bankans.
Vaxtaálag ríkisbankanna lítið
Þaö er ekki allt. Venja er fyrir því
að vaxtaálag bankans sé ekki nema
um eitt og hálft prósent þegar það
endurlánar erlenda lánið. Þannig
kemur lánstraust Landsbankans
sem ríkisbanka fyrirtækjunum til
góða í lægri vöxtum á erlenda láninu
og síðast en ekki síst: lánið fæst.
Þeir sem gagnrýna þennan gang
mála segja að siglt sé framhjá krítísk-
um kröfum erlends banka til arðsemi
og sé þaö miður. Arðsemin hafi aldr-
ei veriö eins nauðsynleg og einmitt
núna.
Ef venjulegur hlutafélagsbanki
gengist í ábyrgð fyrir erlendu láni
fyrirtækis myndi það grandskoða
arðsemi fjárfestingarinnar, enda er
ábyrgð bankans aðeins bundin við
hlutafé þess. Ef fyrirtækið færi á
höfuöið er hagur bankans í hættu.
Þau sjónarmið eru líka á lofti að
endurlán ríkisbankanna á erlendum
lánum þýði greiðari aðgang að er-
lendu lánsfé og að þess vegna sé
spurningin sú hvort þetta fyrir-
komulag skaði ekki íslenskt efna-
hagslíf frekar en að það komi því til
góöa.
Ríkisábyrgðir og loftfimleikar
„Það má líkja ríkisábyrgðum og
endurlánum ríkisbankanna við loft-
fimleika. Sumir stunda línudans. En
þaö er annað að ganga og dansa eftir
línunni með net undir sér. Það er
áhættuminna og þess vegna er
krafan minni að halda sér á lín-
unni,“ voru orð eins þekkts hagfræð-
ings við DV í gær. -JGH
Verðbréfaþing
íslands
- kauptilboð vikunnar
FSS = Fjárfestingarsjóður Slátur-
félags Suðurlands, GL= Glitnir,
IB = lðnaðarbankinn, Lind = Fjár-
mögnunarfyrirtækið Lind, SIS =
Samband islenskra samvinnufé-
laga, SP = Spariskírteini ríkissjóðs
Hæsta kaupverö
Einkenni Kr. Vextir
FSS1985/1 143,80 10,7
GL1986/1 156,70 11,2
GL1986/291 117,14 10,7
GL1986/292 105,91 10,7
IB1985/3 174,25 8,8
IB1986/1 156,68 8,9
LB1986/1 120,23 10,0
LB1987/1 117,29 9,8
LB1987/3 109,65 9.9
LB1987/5 105,00 9,7
LB1987/6 125,32 11,2
LB:SIS85/2A 186,95 12,3
LB:SIS85/2B 166,23 10,8
LIND1986/1 137,89 11,6
LYSING1987/1 112,06 11,6
SIS1985/1 245,12 12,0
SIS1987/1 155,60 11,1
SP1975/1 12372,03 9,3
SP1975/2 9267,99 9,4
SP1976/1 8660,72 9,3
SP1976/2 6807,43 9,4
SP1977/1 6162,24 9,3
SP1978/1 4178,12 9,3
SP1979/1 2805,45 9,3
SP1980/1 1901,93 9,3
SP1980/2 1525,26 9,4
SP1981/1 1263,17 9,4
SP1981/2 904,83 9.4
SP1982/1 869,02 9,3
SP1982/2 629,48 9,4
SP1983/1 504,90 9,3
SP1983/2 338,80 9,3
SP1984/1 334,29 9.4
SP1984/3 327,16 9,4
SP1984/SDR 304,05 9,3
SP1985/1A 289,87 9,3
SP1985/1SDR 215,66 9,1
SP1985/2SDR 190,22 9,0
SP1986/1A3AR 199,80 9,4
SP1986/1A4AR 207,17 9,2
SP1986/1A6AR 212,95 8,7
SP1986/1D 169,86 9,3
SP1986/2A4AR 178,83 9,0
SP1986/2A6AR 181,13 8,7
SP1987/1A2AR 161,23 9,4
SP1987/2A6AR 133,72 8,4
SP1987/2D2AR 142,21 9,4
SP1988/1D2AR 126,83 9,2
SP1988/1D3AR 126,08 9,1
SP1988/2D3AR 101,27 9,0
SP1988/2D5AR 99,77 8,4
SP1988/2D8AR 97,91 7,8
Taflan sýnirverð pr . 100 kr. nafn-
verðs og hagstæðustu raunávöxt-
un kaupenda í %á ári miðað við
viðskipti 17.10.'88. Ekkiertekið
tillittil þóknunar.
Viðskipti á Verðbréfaþingi fara
fram hjá eftirtöldum þingaðilum:
Fjárfestingarfélagi Islands hf„
Kaupþingi hf., Landsbanka Is-
lands, Samvinnubanka Islands
hf„ Sparisjóði Hafnarfjarðar,
Sparisjóði Reykjavíkurog ná-
grennis, Útvegsbanka Islands hfr,
Verðbréfamarkaði Iðnaðarbank-
ans hf. og Verslunarbanka Islands
hf.
Elduns sigraði i oðm
mesta pólómótinu vestra
Auglýsingaherferð fyrirtækisins
Glenmore í Bandaríkjunum er fjöl-
breytt. Nýlega var annaö stærsta
pólómótiö í Bandaríkjunum haldið
í Ixrui.sville í Kentucky-fylki, Blu-
grass-raótið, styrkt eingöngu af
Glenraore. Yfirskrift mótsins var
íslenska vodkaö Eldurís.
Þetta er alþjóðlegt raót. Það var
lið Eldurís sem sigraði ástralskt liö.
Eftir keppnina bauð Glenmore-
fyrirtækið hundruðum áhuga-
manna um póló í veislu þar sem
boöiö var upp á vodkað Eldurís.
Póló er talin íþrótt þeirra ríku.
Það er einmitt sá hópur sem Glen-
more cr að reyna að seíja Eldurís.
Þess vegna er reynt að ná til þessa
hóps í gegnum pólóíþróttina.
Svo mikla peninga hefur Glen-
more-fyrirtækið lagt í kynningu á
íslandi í sambandi við Eldurís að
talið er að á einu ári hafi fyrirtæk-
ið lagt raeira í íslandskynningu en
Eldurís styrkti annað stærsta pólómótiö vestra á dögunum. Og það var öll íslensk fyrirtæki til samans á
elnmitt Eldurls-liöiö sem sigraði. Eftir mótiö var hundruðum manna síðustu fimm árum.
boðió i vefslu þar sem boöið var upp á Elduris-vodkaö. -JGH