Dagblaðið Vísir - DV - 19.10.1988, Blaðsíða 15

Dagblaðið Vísir - DV - 19.10.1988, Blaðsíða 15
MIÐVIKUDAGUR 19. OKTÓBER 1988. 15 Hvalveiðar íslendinga Á undanfómum misserum höfum viö oft orðið fyrir ýmiss konar aðk- asti Greenpeace-manna vegna hvalveiða okkar í vísindaskyni. Að vissu marki má segja að þetta hafi orðið til að auglýsa útflutningsvör- ur okkar og þar meö orðið til nokk- urs góðs. Betra er illt umtal en ekk- ert segja stjómmálamenn stund- um. Nú eru málin þó öllu alvarlegri því eitt stórfyrirtæki í Þýskalandi hefur hætt kaupum af okkur og annað stórfyrirtæki í Bandaríkjun- um ,hætt tímabundið viðskiptum við annan af tveim aðalútflytjenda okkar á þann markað. Stundum til góðs Þó að þetta séu illar fréttir þá megum við ekki tapa sálarró okk- ar. Viö verðum að vega og meta málin frá öllum hhðum og ekki rasa að neinu. Og ekki megum við gleyma því að viðskiptaþvinganir annarra þjóða hafa stundum orðið okkur til góðs þegar upp var stað- ið, t.d. þegar Bretar, sem þá voru aðalkaupendur fiskafurða okkar, settu á okkur algert löndunarbann til að þvinga okkur til undanhalds í landhelgismáhnu. Það varð til að koma fótunum undir hraðfrysti- iðnaðinn og opnaði okkur markaði í Bandaríkjunum og Sovétríkjun- um. Aðgerðir Breta urðu okkur þannig til góðs áður en yfir lauk. Ekki einfalt mál Því er haldið fram að núverandi hvalveiðar í vísindaskyni, þar sem aðeins er leyft að veiöa mjög fáa hvaU, skipti okkur efnahagslega Kjallarinn Magnús H. Magnússon fyrrv. ráðherra litlu máU og því beri að leggja þær af til að forðast frekari óþægindi. Svo einfalt er málið ekki. Hvalir og selir eru stærstu keppinautar okkar um afrakstur hafsvæðanna kringum landið. Norðmenn telja að hvalir í Bar- entshafi éti áhka mikið af loðnu og sem nemur loðnuveiðum allra þjóða samanlagt á hafsvæðinu. Þeir hafa einnig fært rök að því að tvöfalda mætti þorskveiðar Norð- manna ef sjávarspendýr væru ekki tíl staðar. Auðvitað leggur enginn til að þessum skepnum verði út- rýmt, íjarri því, en þetta sýnir hve sjávarspendýrin eru mikill keppi- nautur manna um hagnýtingu líf- kerfis hafsvæðanna. Og hvernig halda menn að þetta hlutfaU verði að nokkrum áratugum Uðnum ef hvalir og selir verða alfriðaðir? Ég tel þýðingarmikið að við nýt- um af skynsemi í framtíðinni þá auðlind sem hvalveiðar geta verið og við erum nú vel í stakk búin til að fylgjast með viðkomu hvala- stofna og koma í veg fyrir ofveiði. En ég tel enn þýöingarmeira að koma í veg fyrir ofíjölgun sjávar- spendýra í framtiðinni. Ef við beygjum okkur ... Að mínu mati liggur aöalhættan í því að ef við beygjum okkur nú fyrir utanaðkomandi þrýstingi þá getum við aldrei hafið hvalveiðar að nýju, hversu sterk sem rök okk- ar koma til með að verða. Þá vita menn hvernig á að beygja okkur tU undirgefni. Einnig má búast við því að Greenpeace-menn færi sig upp á skaftið og reyni t.d. að stöðva loðnuveiðar okkar, því eitthvað verða hvalirnir, hinar nýju heilögu kýr, að fá að éta. Ekki þýðir að al- friða hvalina ef þeir eru svo látnir deyja úr hungri. Þá gæti farið fyrir okkur eins og Indverjum, að hinar heilögu kýr fái æti en börnin svelti. Þetta er nú e.t.v. málað fulldökkum litum, en eitthvaö í þessa átt gæti þróunin orðið ef alltaf verður látið undan utanaðkomandi þrýstingi. Fyrr en seinna munum við full- nýta lífkerfi hafsvæðanna í kring- um landið. Við munum meta af- kastagetu lífkerfísins á hverjum tíma (það er jú breytilegt m.a. vegna hitabreytinga í sjónum) og „setja á“ í samræmi viö það. Við munum ákveða heppilegan fjölda hafbeitarlaxa og með stjórnun fisk- veiða og klaki munum viö ráða miklu um stærð þorskstofnsins og annarra nytjafiska og þannig nýta afkastagetu lífkerfis sjávarins á sem skynsamlegastan hátt. Það kemur til með aö skipta miklu og vaxandi máli hve mikinn toU við leyfum sjávarspendýrum að taka afþessum auðæfum okkar. Eg tel að sjávarútvegsráðherra hafi haldið mjög skynsamlega á máUnu og ég treysti honum vel til að gera það framvegis. Við verðum að hugsa okkur vel um áður en við ákveðum næstu leiki í stöðunni. Magnús H. Magnússon „Hvalir og selir eru stærstu keppinautar okkar um afrakstur hatsvæð- anna kringum landið," segir greinarhöfundur. „Eg tel að sjávarútvegsráðherra hafi haldið mjög skynsamlega á málinu og ég treysti honum vel til að gera það framvegis.“ Um landbúnaðarmál í Svíþjóð Nauðþurftir, fæði, skæði, skjól, voru það sem hinn grái hversdagur snerist um meðan bændaþjóðfélag- ið var og hét. Nú er öldin önnur. Velferðin sér fyrir þessum þátt- um lífsstritsins, eða á og ætlar sér það. Brotalamirnar eru margar, þrátt fyrir okkar kristilega inn- ræti. En það er lífsins gangur. Allt- af mun mannfólkið verða eitt í orði en annað á borði. Laun og öryggi Þrátt fyrir mikla velferð og mik- inn auð, snýst mestöll umræðan hér í landi um peninga og skatta. Hér ræða menn ekki um laun á sama hátt og á Fróni heldur um raunlaun, þ.e. þau laun sem fólk faer þegar ríkið hefur tekið sitt. Örugg afkoma er mikils virði og því greiðir fólk gjarnan háan skatt. En samtímiS rís krafan um meiri menntun, meiri menningu, meiri þægindi og minni vinnu. Því leita stjómmálamenn nú leiða til þess að lækka framfærslukostnaðinn og þar með að hækka rauntekjur launafólks. Matvæli eru mjög dýr hér í Svíþjóð og eru skattlögð sem önnur neysluvara. Ríkisstyrktir atvinnuvegir Tilefni þessarar greinar eru ný- framkomnar tillögur til lausnar á landbúnaðarvandamálum Svía. Það sem knýr á um lausn þessa máls er fyrirsjáanleg nauðsyn á því að aðlaga efnahags- og viðskipta- mál hinum svokalla Evrópumark- aði en Svíar eru mjög háðir þessum markaði. Eins er það að stéttar- samtök launafólks hafa lengi gert kröfu um að á þessum málum yrði tekið og raunlaun hækkuð með lækkuðum framfærslukostnaði. Stjórnvöld hafa með þessum til- lögum lýst því yfir að þau telji sér ekki skylt að styrkja eina atvinnu- KjaHaiinn Brynteifur H. Steingrímsson læknir fram tillögur um breytta stefnu í landbúnaðarmálum. Markmið þessara tillagna eru í aðalatriðum þessi: 1. Lækkað verð á matvælum, kjöti, mjólkurvöru, eggjum, kornmat. 2. Bændum verði ekki lengur tryggt af ríkinu ákveðið verð fyrir alla framleiöslu sína, held- ur verði þeir að selja sjálfir þá framleiðslu sem innanlands- markaðurinn hefur ekki þörf fyrir. 3. Innflutningurámatvælumverði tollaður með fóstum tolli og hann lækkaður frá því sem nú er. 4. Fallið verði frá hreyfanlegu inn- flutningsgjaldi en eins og áður greinir fastur tollur settur á inn- flutninginn. Hið hreyfanlega innflutningsgjald verkaði þann- ig að þegar heimsmarkaðsverðið „Þessar tillögur eru 1 sjálfu sér ótrúleg- ar í landi sósíalismnans en verða það ekki þegar það er vitað að í Svíþjóð ríkir mun minni sósíalismi en á ís- landi.“ grein umfram aðra heldur eigi samkeppni og markaðslögmál á heimsmarkaði að ráða feröinni í aðalatriöum. Þessar tillögur eru í sjálfu sér ótrúlegar í landi sósíalismans en verða það ekki þegar það er vitað að í Svíþjóð ríkir mun minni sósíal- ismi en á íslandi. Velferðin er hér sósíalíseruð en atvinnuvegirnir helst ekki. Tiilögur um breytta stefnu Það er nefnd á vegum viðskipta- málaráðuneytisins sem lagt hefur lækkaði var gjaldið hækkað og kom því neytendum ekki til góða. Verðlag á matvælum er- lendis hafði því engin áhrif á markaðsverðið innanlands. 5. Landbúnaðarstyrk eiga þeir að fá sem verst eru settir. Ekki er gert ráð fyrir að bændur í S- Svíþjóð fái styrkinn. Um háar upphæðir er að ræða Talið er að um 15 milljarðar sæn- skra króna fari sem styrkur til landbúnaðarins í dag. Þaö er í ís- lenskum krónum reiknað um (a.m.k.) 120 milljarðar. Ef við reikn- um með að íbúar Svíþjóðar séu um 8 milljónir nemur þessi styrkur til landbúnaðarins 15000 kr. ísl. á íbúa .en ca 30.000 ísl. kr. á skattgreið- anda, þ.e. vinnandi mann. Þeir sem vinna að landbúnaði eru um 3,5% þjóöarinnar eða um 280 þús. Land- búnaðarstyrkurinn nemur því á hvern landbúnaðarverkamann um 50 þús. sænskum kr. eða um 400 þús. ísl. kr. Þetta eru háar upphæð- ir. Lokaorð Umræða um landbúnaðarmál verður ekki umflúin. Verð á mat- vælum er og verður kjaramál laun- þegans. Lækki verð á matvælum hækka raunlaunin að sama skapi. Þaö er margt sem bendir til þess að þær tillögur, sem hér hafa verið gerðar að umræðuefni, nái fram að ganga. Nefnd um öryggismál (FOA) hef- ur látið skoðanir í ljós sem ekki ganga gegn þessum tillögum. Eins kemur það fram í yfirlýsingu ríkis- stjórnarinnar aö stefnt verði að því að þrýsta niður verði á matvælum og landbúnaðurinn verði endur- skipulagður. Svo mörg verða þessi orð. Brynleifur H. Steingrímsson „Matvæli eru mjög dýr hér í Sviþjóð og eru skattlögð sem önnur neyslu- vara“, segir í greininni.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.