Dagblaðið Vísir - DV - 05.11.1988, Síða 13

LAUGARDAGUR 5. NÓVEMBER 1988.
13
Sælkerinn
Ostrur
Fjölmargir íslendingar skreppa nú
í helgarferöir til útlanda. Eitt af því
sem gerir helgarferðimar svo
skemmtilegar er aö geta borðað góð-
an mat fyrir sanngjamt verð og
kynnst matarhefðum annarra þjóða.
íslendingar borða líklegast lítið af
fiski á ferðum sínum erlendis enda
mikið af góðum fiski hérlendis. En
hafið þiö bragðað ostrur? Margir
telja að ostrur séu eitt af því besta
sem hægt er að fá. Þrátt fyrir tölu-
vert úrval af fiski og skelfiski hér á
landi em ekki ostmr hér við land -
hafið er of kalt.
Umsjón
Sigmar B. Hauksson
Ostrur hafa menn borðað frá því á
steinöld. Hinir fomu Rómverjar
ræktuðu ostrur og enn í dag er ostm-
eldi arðvænleg atvinnugrein. Yfir-
leitt em ostrumar borðaðar beint úr
skelinni. Þær em bestar til átu á
tímabiiinu september til apríl eða á
því tímabili þegar bókstafurinn r er
í nafni mánaðarins. Frakkar eru
sennilega mestu ostruneytendur í
heimi. Þeir snæða 55.000 tonn á ári.
Af ostrunum er mikið sjávarbragð.
Franska skáldið Guy de Maupassant
lýsir þeim sem „söltu konfekti“. Þá
var tabð að ostrur hefðu mjög góö
áhrif á kynhvötina og er það kannski
ein ástæðan fyrir vinsældum þeirra
á meðal eldri herra. Eins og áður
sagði eru ostrur yfirleitt borðaðar
ferskar, beint úr skelinni. Sumir úða
þó sítrónusafa yfir þær. Yfirleitt
drekka menn þurrt hvítvín með ostr-
um eða þá dökkan bjór, t.d. Guin-
ness. Þau vín, sem passa best með
þeim, eru t.d. Sancerre og Muscadet.
Svo em það þeir sem helst vilja
drekka kampavín með ostrunum.
Snjall sælkeri fann upp sérstakan
ostrumjöð. Þessi drykkur kaiiast
Black Velvet og er blanda af kampa-
víni og Guinness bjór og auðvitað er
hann mjög góður með ostrum. Já,
hvernig væri nú að bragða á nokkr-
um ostrum í næstu helgarferð?
Ostrur þykja mikið lostæti. Hver
Frakki borðar t.d. 1 kg af ostrum
á ári.
Hvaðerumaðvera
- íslendingar
drekka minna?
Já, það mátti lesa í blöðunum fyrir
nokkmm dögum að íslendingar
drykkju minna áfengi en áður.
Eflaust er um almennan samdrátt í
þjóðfélaginu að ræða og fjárhagserf-
iðleika. Ef betur er að gáð er þessi
skýring þó ekki nægjanleg. Lítið hef-
ur dregið úr annarri neyslu.'svo sem
ferðalögum, og þá fjölgar vínveit-
ingastöðum og áfengisútsölum.
Sennilega hefur sjaldan eða aldrei
verið eins auðvelt að kaupa áfengi
hér á landi og nú. Ólíklegt er að
heimabruggun hafi aukist nokkuö
að ráði að undanförnu. Hvernig
stendur þá á þessum breytingum í
neyslumynstrinu? Auðvitað hefur
samdrátturinn í þjóðfélaginu sitt að
segja en líklegast hefur áfengisneysla
íslendinga orðið siðaðri en hún hefur
verið frá upphafi. Fólk neytir nú
helst áfengis með mat og drekkur
minna í einu. Hin ýmsu höft, sem
voru ríkjandi hér á landi, Íiöfðu
hreint og beint hvetjandi áhrif á
áfengisneysluna. Þróunin í áfengis-
málum íslendinga er því jákvæð og
má þakka það ferðalögum íslendinga
til útlanda, opinskárri umftöllun um
áfengismál og betri þjónustu ÁTVR
og veitingamanna við neytendur.
Hvítlauksneysla íslendinga hefur
stóraukist að undanförnu. Hvítlauk-
ur, eða „alhum sativum“ eins og
hann heitir á latínu, er bæði hollur
og góður. Hvítlauk hefur mannkynið
notað í þúsundir ára. Upphaflega
mun hann hafa komið frá sléttum
Síberíu þar sem hann vex villtur.
Sumir vísindamenn halda því fram
að það sé ekki jógúrtin sem geri það
að kósakkarnir verði svo gamhr
heldur hvítlaukurinn.
Asíubúar fóru snemma að rækta
hvítlauk og þaðan barst hann th
Egyptalands. Þar varð hann heilagur
og hefur hann fundist í gröfum frá
því 3000 árum fyrir Krist. Þrælarnir,
sem byggðu pýramídana, átu einhver
ósköp af hvítlauk sem bæði þótti góð-
ur og svo varði hann þá fyrir sjúk-
dómum. Sagt er að fyrsta verkfalhð
í sögunni hafi brotist út vegna þess
að við byggingu eins pýramídans
hafi hvítlaukurinn klárast. Grikkir
kölluðu hvítlaukinn lyktarrósina.
Þar var það alþýðan sem fyrst og
fremnst snæddi hvítlauk. Hann þótti
þó frábært lyf og hinn frægi Hippokr-
ates taldi að hann væri gott magalyf.
í hinni frægu bók gyðinga, Talmud,
segir svo um hvítlaukinn: Hann er
mettandi, veitir líkamanum yl, lífgar
upp á andlitsdrættina, drepur
sníkjudýr í líkamanum, útrýmir öf-
und og gerir manninn hæfari til að
elska náunga sinn.
Á miðöldum var hvítlaukurinn
mjög vinsæll í Evrópu. Árið 1633 kom
út í Englandi bókin The Use of Garhc
eftir John Parkinson. í bókinni
stendur meðal annars þetta: „Það er
sannað að þetta meðal fátæka
mannsins, en svo var hvítlaukurinn
kallaður í mörgum löndum, læknar
nær aha sjúkdóma."
Nú er sannað að hvítlaukurinn er
mjög hohur og er hann sem kunnugt
er mikið notaður í matargerð. Hvít-
laukur passar sérlega vel með
lambakjöti. Hér kemur aö lokum
uppskrift að góðum lambakjötsrétti.
í hann þarf:
1 stk. lambalæri, um það bil 2 kg
6 hvítlauksrif, skorin í þunna strimla
1 dl heitt vatn
750 g flysjaðar kartöflur, skornar í
geira
salt og pipar
safi úr einni sítrónu
Stingið hvítlauksstrimlunum í
kjötið. Nuddið salti og pipar í það.
Leggið lærið í eldfast fat og raöið
kartöflunum í kring. Hellið sítrónu-
safanum yfir og vatninu. Kjötið er
svo steikt í 175 gráða heitum ofni í
einn og hálfan th tvo tíma. Þessi rétt-
ur heitir „lambalæri á la Greka" og
er einfaldur en góður.
Hvítlaukur
- allra meina bót
Þrekhjól í miklu úrvali,
verð frá kr. 9.480,- stgr.
Æfingabekkir og lóð
• Æfingabekkir, verð frá kr. 5.680,-
• Lóðasett, 50 kg, verð frá kr. 5.247,- FJÖLNOTATÆKI -16 ÆFINGAR
0 Handlóð, 0,5 kg, 1,5 kg, 3 kg og 5 Róður, bekkpressa, armréttur, armbeygjur,
kg, einnig 8 kg og 10,4 kg raðsett hnébevoiur o f|- Verð frá kr. 16.578 stgr.
0 Fót- + handlóð, 1,2 kg og 2,3 kg n
Armúla 40
Sími 35320
l/érslunin
Heimsþekkt
“55 æfingatæki
póstkröfu - kreditkortaþjónusta
Æfingastoðvar margar
verð frá kr. 20.615 stgr.
Fit for ufe
Sendum
æfingu
komau þér
Gættu heilsunnar
Landsins mesta úrval æfingatækja
V-þýsk gæðatæki