Dagblaðið Vísir - DV - 22.12.1988, Blaðsíða 18

18
FIMMTUDAGUK 22. DBSEMBE'R 1088.
Frjálst.óháð dagblaö
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjórí: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JONSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglysingastjórar: PALL STEFÁNSSON og INGOLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11. SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJOLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 800 kr.
Verð í lausasölu virka daga 75 kr. - Helgarblað 90 kr.
Með bónus og afgangi
Happaþrenna með bónus var núverandi ríkisstjórn
kölluð, þegar þrír stjórnmálaílokkar mynduðu hana
með hjálp Stefáns Valgeirssonar. Nú má kalla hana
happaþrennu með bónus og afgangi, þar sem afgangur
Borgaraflokksins styður hana óbeint, þegar á herðir.
Eðlilegt er því, að viðræður hefjist milli ríkisstjórnar-
innar og afgangsins af Borgaraflokknum um beina
stjórnaraðild afgangsins, sem komist til framkvæmda
upp úr áramótum. Þá fær Steingrímur loks huldumann-
inn, sem hann vantaði. Eða öllu heldur hulduherinn.
Ef ekki verður af inngöngu Borgaraflokksafgangsins
eða hluta afgangsins í ríkisstjórnina upp úr áramótum,
er eðlilegt, að Steingrímur gefist upp á að stjórna landinu
með sífelldum upphlaupum og handarbakaafgreiðslu á
borð við það, sem nú er að gerast. Og kosið verði í vor.
Þjóðin borgar kostnaðinn af öilum látunum. Hún
borgar fyrirgreiðslukerfið, sem komið var á fót í haust
til að fá eitt atkvæði Stefáns Valgeirssonar til stuðnings
við ríkisstjórnina. Þetta kerfi á mikinn þátt í erfiðleikun-
um við að ná saman endum í sjóði skattgreiðenda.
Þjóðin borgar svo núna fjölgunina í utanríkisþjón-
ustunni, sem verður við að losna við Albert úr stjórn-
málum, svo að Steingrímur geti fengið beint og óbeint
liðsinni hjá afganginum af Borgaraflokknum. Öll her-
kænska hans endar í reikningum til skattgreiðenda.
Eitt alvarlegasta atriði svokallaðrar kænsku í stjórn-
málum er, hversu ófeimnir þjóðarleiðtogar eru orðnir
við að senda okkur reikninga. Sum gjafmildi ráðherra
er að vísu ódýr, svo sem að gefa fegurðardísum rauða
passa, en önnur er dýr, eins og handboltahöllin fræga.
Hulduherinn hljóp inn í hlýjuna til Steingríms fyrir
eitt stjórnarsæti í fyrirgreiðslusjóði Stefáns Valgeirsson-
ar og væntanlega fleiri bitlinga síðar. Þar með slapp
ríkisstjórnin með minni breytingar á bráðabirgðalögun-
um en verið hefði með sameinaðri stjórnarandstöðu.
Afgangurinn af Borgaraflokknum ber auðvitað á því
fulla ábyrgð, að breytingar bráðabirgðalaganna urðu
minni en ella. Hann ber líka ábyrgð á lögunum í heild,
allt frá upphafi þeirra, því að hann hefur með atkvæðum
sínum staðfest, að þau voru gild á sínum tíma.
Til dæmis hefur Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir tekið
ábyrgð á ákvæðum bráðabirgðalaganna um afnám
samningsréttar um nokkurn tíma, þótt endanleg útgáfa
laganna feli í sér, að réttinum sé skilað aftur. Hún hefur
með staðfestingu fallizt á heildarsögu laganna.
Sennilega hafa herkænskumenn ríkisstjórnarinnar
lengi vitað, að gefið sendiherraembætti í París mundi
tryggja ríkisstjórninni líf fram yfir áramótin. Það mundi
skýra, af hverju oddvitar stjórnarliðsins á alþingi
keyrðu fram og aftur yfir stjórnarandstöðuna.
Að þessu sinni var vikið frá venjubundnu samráði
stjórnarliðs við stjórnarandstöðu á þingi. Reglubundnir
samráðsfundir lágu að mestu niðri. Þar á ofan tók for-
maður þingflokks Framsóknar upp grófari siði en áður
við færibanda- og handarbakaafgreiðslu úr nefnd.
Æðibunugangur og yfirgangur formannsins var slík-
ur, að ætlunin var greinilega ekki, að nýbyijaðar við-
ræður við stjórnarandstöðuna leiddu til samkomulags
um niðurstöðu. Ætlunin var allan tímann að treysta á
lítilþægni afgangsins af kjósendalausum Borgaraflokki.
Vel fer á, að happaþrenna með bónus og afgangi
mæti kjósendum sameinuð með allt á hælunum, er ekki
verður lengur með herkænsku vikizt undan örlögunum.
Jónas Kristjánsson
Launastrið er eðlileg barátta og hlýtur að halda áfram meðan unnið er eftir núgildandi launakerfi.
Af fjármálum
Sjálfsagt fmnst mörgum að það
sé að bera í bakkafullan lækinn að
enn bætist einn í tölu þeirra sem
skrifa um fjármál, afkomu ein-
staklinga, fyrirtækja og ríkis. Enn
verra er þó að það skuli vera mað-
ur sem er víðs fjarri því að hafa
orð á sér fyrir þekkingu á þeim
málum er þetta tekur sér fyrir
hendur. En vera má þó að einmitt
það gefi þessum hugleiðingum
nokkuð sérstæðan svip því aö
venjulega rita um fjármál og af-
komu menn sem bera af öðrum
sökum vitsmuna og þekkingar. Það
er því mál til komið að einhver
rödd heyrist úr hinum hópnum, frá
almennum skattgreiðanda sem
eins og þorri þegna þessa lands er
þolandi snilliverka fjármálavitr-
inganna.
Launabaráttan sígilt
undrunarefni
Ég hef löngum furðað mig á því
að það sem fávísum mönnum, eins
og mér, fmnst vera eðlileg afleiðing
af því sem áöur hefur gerst skuli
ævinlega koma jafnflatt upp á fjár-
málaspekingana, að því er virðist.
Sem dæmi um þetta má nefna af-
leiðingar af kaupdeilum.
Einhverjum hópi í þjóðfélaginu
finnst hann hafa dregist aftur úr í
launakapphlaupinu. Öðrum hópi
hefur upp úr siðustu kaupdeilum
tekist að þoka sér eitthvað ofar í
launastiganum eftir skelegga bar-
áttu, kannski átt málsnjallari for-
mælendur og skotið fyrri hópnum
aftur fyrir sig. Þeir sem nú eru
neðar verða aö vonum sáróánægð-
ir og hefja nýtt launastríð, segja
upp samningum og fara í verkfall
ef ekki semst.
Þetta finnst oss, almúgafólki, afar
eðlilegt og byggjum á þeirri réttlæt-
iskennd aö sérhver vinna, sem
stunduð er af alúð og samvisku-
semi, skuli vera jafnt launuð og
önnur, svo framarlega sem hún er
þjóðfélaginu þörf. Okkur finnst
þessi barátta mjög eðlileg og að hún
hljóti að halda áfram meðan unnið
er eftir núgildandi launakerfi.
En fjármálaspekingarnir verða
alltaf jafnundrandi ogjafnráðvilltir
í hvert sinn sem greiöa skal úr slík-
um deilum, rétt eins og þær séu að
ske í fyrsta sinn og enginn hafi átt
von á þeim. Svo tekst ef til vill að
semja eftir langa mæðu og kyrrð
kemst á í bili en einfóldum skatt-
greiðanda dettur oft í hug sagan
þegar apinn gerðist dómari og vildi
skipta ostbita milli tveggja. Hann
skipti bitanum í tvennt en hlutarn-
ir reyndust misstórir. Apinn brá
því á það ráð að bíta af stærri bitan-
um sem við það varð minni og
KjaUarinn
Guðsteinn Þengilsson
læknir, Kópavogi
svona varð það koll af kolli uns
dómarinn hafði etið allan ostinn.
Gjaldþrot frjálshyggjunnar
Annað dæmi um furður fjárvitr-
inga er léleg afkoma fyrirtækja sem
nú fara á hausinn hvert af öðru eöa
verða aö fá ríkisstyrk ef ekki á verr
að fara. Sum eru tengd undirstöðu-
atvinnuvegi okkar, sjávarútvegin-
um, og þrátt fyrir hvert metaflaárið
af öðru vofir yfir þeim gjaldþrot.
Undirritaður minntist á það hér
fyrir einum tveimur árum að
frjálshyggjan yrði okkur dýrkeypt
ef hún næði að skella yfir okkur
hindrunarlaust. Frelsi í vaxtamál-
um var þá að komast á og náði
hámarki nokkru síðar.
Varla fer lengur milli mála að
frelsisstefnan í vaxamálum hefur
átt stærstan hlut í ógæfu áður-
nefndra fyrirtækja en of mikill lær-
dómur í hagspeki virðist hafa byrgt
ráðamönnum sýn svo að þeir sáu
ekki afleiðingarnar fyrir. Nú meg-
um viö súpa seyðið af öllu saman.
Fjármagnskostnaðurinn hefur
orðið fyrirtækjunum ofurefli svo
að komið hefur fyrir ekki þótt sjáv-
arafli hafi slegiö öll met og náttúr-
an verið okkur svo hagstæð sem
verða má. Frjálshyggjupostularnir
láta ekkert sannfæra sig og halda
áfram aö kenna of háum launum
um allan ófarnaðinn. - Það þarf
víst ekki frekari útskýringa við
hver hætta er á ferðum ef slíkir
menn yrðu látnir ráða stefnunni
áfram í fjármálum landsins.
Lausnundan áþján
Þeir sem nú sitja í ríkisstjórn eiga
við gífurlegan vanda að stríða og
verða ugglaust að grípa til ýmissa
óvinsælla aðgerða. En þeir virðast
vilja stinga við fótum og hverfa af
óheillabraut þeirri sem farin hefur
verið undanfarin ár. Þegar hafa
ýmsar ráðstafanir verið gerðar í
þá átt. En sá róður verður erfiður.
AUt auðvald landsins, fjármagns-
eigendur og stóreignamenn, mun
snúast gegn þessum aðgerðum rík-
isstjórnarinnar og gera allt sem það
getur til að bregða fyrir hana fæti.
Þar mun auömannastéttin beita
fyrir sig obbanum af Sjálfstæðis-
flokknum en einnig því sem er enn
háskalegra, því valdi sem er fólgið
í því að ráða yfir verulegum hluta
af fjármagninu í landinu. Það vald
er gífurlegt þótt það sé í rauninni
skynlaust og beinist að því einu að
halda sjálfu sér við, algerlega án
tillits til almannavelferðar og þjóð-
arhags. Þetta auðvald eða auðræði
er sá múrveggur sem svo margar
tilraunir til úrbóta á sviði félags-
mála og heilbrigðismála stranda á,
svo að dæmi séu tekin.
Stuðningur þjóðarinnar við
raunhæfar úrbætur
Starfi ríkisstjórnin einhuga aö
því áfram að hverfa af braut frjáls-
hyggju en vinna í þess stað að jafn-
rétti og almennri velferð verður
hún að hafa þjóðina að baki sér.
Og ég trúi ekki öðru en hún hafi
með sér þann hluta hennar sem
ekki er fastur á klafa auðhyggjunn-
ar og þaö er sem betur fer stór
meirihluti.
Eina vonin til þess að einhvern
hemil sé hægt að hafa á uppgangi
auömannastéttarinnar er að lama
slagkraft auðmagnsins, áður en því
hefur tekist að vinna fleiri óhæfu-
verk. Þótt fylgi ríkisstjórnarinnar
á Alþingi megi e.t.v. ekki íæpara
vera gerist hún sterk ef almenning-
ur, sem nú á allt í húfl, stendur
einhuga á bak við hana. En gegn
gróðahyggjunni og valdi einkaauö-
magnsins verður að tefla fram ein-
valaliði að hörku, samviskusemi
og heiðarleika. Bregðist það er orr-
ustan töpuö.
Guðsteinn Þengilsson
„Þeir sem nú sitja 1 ríkisstjórn eiga við
gífurlegan vanda að stríða og verða
ugglaust að grípa til ýmissa óvinsælla
aðgerða.“