Dagblaðið Vísir - DV - 31.05.1989, Blaðsíða 14

14
MIÐVIKUDAGUR 31. MAl 1989.
Frjálst.óháÖ dagblaö
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÚNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11,105 RVlK, SlMI (1 )27022 - FAX: (1 )27079
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 900 kr.
Verð í lausasölu virka daga 85 kr. - Helgarblað 100 kr.
Timburmennirnir
Bandalag opinberra starfsmanna hefur fengiö eftir-
þanka. Þaö er aö renna upp fyrir forystu bandalagsins
aö samningarnir eru sýnd veiöi en ekki gefin. í álykt-
un, sem BSRB hefur sent frá sér, er ríkisstjórnin vöruö
við afleiðingum verðhækkana og því haldiö fram að rík-
isstjórnin virðist ekki taka nýgeröa kjarasamninga
nægilega alvarlega. Tíöar verðhækkanir, gengisbreyt-
ingar og skattahækkanir rýra kaupmáttinn jafnt og
þétt og opinberir starfsmenn minna á að í samningunum
sé gert ráö fyrir aö launamál opinberra starfsmanna
taki miö af verðlagsþróun og samningar séu allir til
endurskoöunar ef mál fara úr böndum.
Þaö kemur ekki á óvart þótt BSRB bregðist viö með
þessum hætti. Blekið er vart þornað á undirskriftum
samninganna en veröhækkanir dynja yfir og kaup-
mátturinn rýrnar. Opinberir starfsmenn hljóta sömu-
leiöis aö naga sig í handarbökin þegar þeir sjá samn-
inga við háskólamenntaða starfsbræður sína sem sömdu
með allt öörum og ólíkum hætti en bandalagið. Meðan
opinberir starfsmenn fengu fasta krónutöluhækkun var
samið um prósentuhækkun á alla línuna hjá háskóla-
mönnum. Þeir samningar eru bein ögrun gagnvart opin-
berum starfsmönnum og þvert á þá stefnu sem fjármála-
ráöherra þóttist vera aö marka þegar hann gekk til
samninga viö BSRB.
Það er öllum ljóst nema þá kannske viðsemjendunum
sjálfum aö þeir samningar, sem gerðir hafa veriö í
landinu aö undanfomu, em langt umfram skynsamleg
mörk. Hvorki ríkissjóður né heldur atvinnureksturinn
hafa efni á þessum samningum. Og er þá ekki verið aö
efast um að launafólk hafi þurft á þessari hækkun að
halda. Samningar ríkisins viö opinbera starfsmenn
mddu brautina, opnuöu flóðgáttina, og þeir vom örlát
eftirgjöf af hálfu fjármálaráðherra og ríkisstjórnarinn-
ar. Allir sáu aö þetta gekk aldrei upp, samningamir
spengdu rammann, settu ríkissjóð úr skorðum, shguðu
fyrirtækin og buðu verðhækkunum og skattahækkun-
um heim.
Nú em timburmennimir að koma fram. Fylhríið er
að segja th sín. Þetta gátu menn sagt sér. Einhvers stað-
ar verður að taka peningana og auðvitað fylgja verð-
hækkanir í kjölfarið á umtalsverðri launahækkun í
landinu. Lögmál efnahagshfsins breytast ekki við það
að Ögmundur tekur við stjórnvelinum hjá BSRB. Það
spretta ekki peningar í ríkissjóði þótt Ólafur Ragnar
gerist úármálaráðherra. Gengisbreytingar verða óhjá-
kvæmilegar þegar fiskvinnslunni er gert að greiða laun
sem bætast við tap fiskvinnslunnar.
Aht þetta mátti sjá fyrir og nú, þegar opinberir starfs-
menn kvarta undan rýmandi kaupmætti og svikum á
samningum, em þeir í rauninni að súpa seyðið af eigin
kröfugerð. Þeir em að taka við afleiðingunum af eigin
verkum. Það má auðvitað skamma ríkisstjómina fyrir
ábyrgðarleysi í kjarasamningunum. Þá má kasta öhum
syndum á bak við sig. En ásakanimar verður forysta
opinberra starfsmanna að skrifa að hluta til á eigin
reikning. Hún getur varla verið shkt barn að halda að
kaupmáttur verði tryggður þegar þjóðfélagið gengur í
gegnum kohsteypu eins og þær launahækkanir sem átt
hafa sér stað.
Áhyggjur BSRB em skiljanlegar. En þær em sjálf-
skaparvíti, timburmenn sem vom fyrirsjáanlegir. Sér
grefur gröf þótt grafi.
EUert B. Schram
Allt er breytingum háð og enginn
þarf að láta sér detta í hug að ver-
öldin standi óbreytt, ekki einu sinni
æviskeið. Spurningin er hins vegar
sú hvaða breytingar eru æskilegar
fyrir eina þjóð og hveijar eru það
ekki?
Þjóðarrembingur?
Við sem erum af þessari „68-
kynslóð" munum vel eftir því
hvernig reynt var að gera lítið úr
eða nema burt öll helstu gildi
mannlegs samfélags, s.s. fjölskyld-
una, hjónabandiö og hina kristnu
trú.
Sem betur fer er fjölskyldan í ís-
lensku þjóðfélagi svo sterk að hún
hefur að mestu leyti staðið þetta
af sér. Það er víst upp og ofan meö
hjónabandið, eins og allir þekkja,
en stjömudýrkun, austurlandatrú-
boð og austurlandaheimspeki hef-
ur því miður víða komið í stað
hinnar kristnu trúar þó að hún eigi
að vísu ennþá sterka málsvara sem
því miður koma sjaldnast úr röðum
þjóðkirkjupresta.
Svo var það eitt orð sem „68-
kynslóðin“ uppgötvaði en það var
þjóðarrembingur og nú má varla
dásama neitt sem íslenskt er utan
íslenska framleiðslu, þ.e. eitthvað
sem hægt er að selja og þá helst
erlendis, án þess að það sé nefnt
þjóðarrembingur með tilheyrandi
hæðnishlátri. Hvaða vígi á þjóðin
þá eftir til að veija fyrir ásókn er-
lendra afla þegar ekkert er lengur
mikilvægt, enda virðist þar með
Margrét Tatcher, forsætisráðherra Breta. - Hún hefur átt í harkalegum
deilum við aðalumboðsmann Evrópubandalagsins, segir greinarhöfund-
ur.
Hvert stefnir
íslensk þjóð?
vera búið að undirbúa grundvöll-
inn vel fyrir það sem koma skal.
Ýmislegt við EB að athuga
Nú er umræðan um Evrópu-
bandalagið í algleymingi. Stjóm-
málamenn segja: „Við eigum ekki
að ganga í Evrópubandalagið að
svo stöddu, aðeins að fylgjast vel
með og aðlaga okkur öllum þess
viðskiptaháttum." EB-menn þykj-
ast ekki þurfa eða kæra sig neitt
um fiskimiðin okkar, allt er bara á
umræðustigi, ekkert til þess að
hafa áhyggjur af.
Þeir em eins og góðir laxveiði-
menn, bara að þreyta laxinn, þar
til hann er snögglega dreginn á
þurrt land.
Ef við lítum líka á landbúnaðinn,
sem ætíð hefur verið tahnn kjöl-
festa hverrar þjóðar, má lika sjá
undirbúninginn þar í verki og á ég
þar við hinn stórfellda niðurskurð
og tal um innflutning þessara vara
í staðinn.
Ég held að hin yfirborðslega og
stofnanamálfarslega umræða, sem
hér hefur átt sér stað um Evrópu-
bandalagið að undanfömu, sé vel
til þess fallin að blekkja og koma
upp áhugaleysi almennings fyrir
þessu annars mikilvæga máli. Ég
tel að við ættum nú þegar og á þess-
ari stimdu að kynna okkur vel
reynslu Breta af Evrópubandalag-
inu þennan stutta tíma sem þeir
hafa verið aðilar að því.
Ýmislegt hefur komiö í ljós sem
ekki var gert ráð fyrir, má þar t.d.
nefna stórkostleg fjársvik, sem tal-
in eru nema allt að 6 milljörðum
sterlingspunda.
í dagblaðinu Times 7. febr. sl. er
fjallað um þetta mál og þar er því
lýst m.a. hvemig útflutningur
landbúnaðarafurða hefur verið
settur á sviö og skjöl fólsuð til þess
að komast yfir niðurgreiðslur, eft-
irlit með útflutningi þessum er í
lágmarki og óttast er að fé þetta
hafi mnnið til samtaka eins og IRA
eða jafnvel Mafíunnar. Komið hef-
ur í Ijós að einungis 1% af öllum
nautakjötsfórmum frá Bretlandi,
írlandi, Vestur-Þýskalandi og
Frakklandi em athuguö.
Kjallariim
Margrét Eggertsdóttir
húsmóðir og kaupmaður
Mjög em nú skiptar skoðanir um
Evrópubandalagið í Bretlandi og
hefur andstaðan við það jafnvel
aukist á síöustu mánuðum, en á
þeim tíma hefur Margrét Tatcher,
forsætisráðherra Breta, átt í harka-
legum deilum viö aðalumboðs-
mann Evrópubandalagsins, M.
Jaques Delors.
Það má hka geta þess að nýlega
hafa heyrst efasemdarraddir frá
V-Þýskalandi um ágæti þessarar
hörðu stefnu Evrópubandalags-
forkólfa. Má þar nefna iðnjöfurinn
dr. Karlheinz Kaske (Siemens),
sem telur rétt að ahar þessar breyt-
ingar gangi mjög hægt fyrir sig,
þykja skoðanir hans mjög í sam-
ræmi viö skoðanir Tatcher, sem
fram komu í ræðu hennar í Brugge.
(Times 19. apríl 1989).
Það er áreiðanlega margt fleira
að athuga í sambandi við EB fyrir
okkar þjóð. Það var athyglisvert
að heyra útvarpsviðtal um daginn
við þau Kjartan Jóhannsson og
Ragnhildi Helgadóttur um menn-
ingarmál innan Evrópubandalags-
ins, en þar kom m.a. fram að þegar
væri orðið erfitt fyrir námsmenn
utan þjóða Evrópubandalagsins að
komast að viö háskóla innan þess
því að háskólamir yrðu að láta
stúdenta bandalagsþjóðanna ganga
fyrir.
Eins var útvarpsfrétt nú nýlega
þess efnis að þeir sem vildu gerast
starfsmenn Evrópubandalagsins
yrðu að þreyta inntökupróf en svo
virtist sem þjóðemi skipti máh
hvort fólkið næði prófinu því að
rómönsku þjóðimar næðu þar
miklu betri árangri en hinar. Ekki
hef ég samt trú á að þeir mennti
sitt fólk betur en t.d. Danir eða
Þjóðverjar. Það er engu líkara en
hið foma rómverska heimsveldi sé
að vakna upp á nýjan leik, en segja
má aö sótt sé að á tvennum vett-
vangi, hinum efnalega og hinum
andlega. Aht á þetta að gerast á
hinn ljúfasta máta, með samning-
um og sameiningu, samhygð, sam-
úð og sam-ég-veit-ekki-hvað.
Páfinn og góðmennskan
Og nú eigum við von á páfanum
í Róm. Hvað er hann að vilja hing-
að? Það eru ekki mörg ár síðan
Rómarkirkjan vildi ekkert með
mótmælendur hafa að gera, kallaði
þá villutrúarmenn. Enginn hefur
neitt við þetta að athuga því að all-
ir vilja vera svo góðir og samvinnu-
þýðir. Svo ætla menn að taka þátt
í samkirkjulegri athöfn á Þingvöll-
um og enginn hefur neitt við stað-
arvahö að athuga. - Hvemig skyldu
landvættirnar bregðast við?
Já, það vakna margar spurning-
ar, en ég vil bara benda fólki á að
hta í hina helgu bók og lesa í Opin-
berunarbókinni 22. kafla, 8.-9. vers
áður en það fer til þess aö horfa á
páfann lúta jörðinni í stað þess að
fóma höndum til himins.
Margrét Eggertsdóttir |
„Eg tel aö viö ættum nú þegar og á
þessari stundu að kynna okkur vel
reynslu Breta af Evrópubandalaginu.“