Dagblaðið Vísir - DV - 02.11.1989, Blaðsíða 4

4
FIMMTUDAGUR 2. NÓVEMBER 1989.
Fréttir
Staðhæfmgar Ragnars Kjartanssonar:
Reikningsskilavenjur
eru mjög teygjanlegar
Ragnar Kjartanssson, fyrrverandi
stjómarformaöur Hafskips, ber
brigður á fullyrðingar ákæravaldins
og gjaldþrot Hafskips. Ragnar segir
meira að segja að Hafskip hafi aldrei
verið gjaldþrota í raun. Félaginu hafl
verið att út í gjaldþrot. Hann hefur
skrifað heila bók um málið sem verj-
endur munu mjög vitna til við réttar-
höldin. DV hefur áður gert ítarlega
grein fyrir ákærum í Hafskipsmál-
inu. Því verður nú sagt frá umdeild-
um atriðum og helstu fullyrðingum
Ragnars Kjartanssonar.
Ragnar segir að fyrst hafi verið
talað um gífurlegt gjaldþrot félags-
ins. Gefið hefði verið til kynna að tap
Útvegsbankans þessa vegna yrði allt
að 1.700 milljónir. En hinn 29. júní
síðastliðinn hetöi verið lagt fram
Framvarp til úthlutunargerðar í
þrotabúi Hafskips. Þá hefðu ýmsir
orðið þrumulostnir. Hafskip hafi þá
í raun ekki verið gjaldþrota. For-
gangskröfur og veðkröfur að upphæð
289,3 milljónir hafi verið greiddar að
fullu. Greiddur hafi verið kostnaður
við búreksturinn samtals 112,3 millj-
ónir. Upp í almennar kröfur, sem
námu rúmum milljarði, hafi verið
greiddar 536 milljónir eða um 50 pró-
sent. Eftir eigi að úthluta um 60 millj-
ónum króna.
Tap Útvegsbankans
Ragnar dregur ekki dul á að tap
Útvegsbankans hafi verið mikið.
Hann segjr að svo sé að sjá að tap
þetta hafi numið 370-390 milljónum
á áramótaverðlagi 1985-1986. Það sé
vissulega há upphæð, en taka verði
tillit til þess að Utvegsbankinn sjálf-
ur og yfirvöld hafi valið þá leið að
knýja Hafskip í gjaldþrot í staö þess
að gefa ráðrúm tíl björgunar verð-
mæta. Að mati hans hafi ótímabær
gjaldþrotsþvingun komið fremur
niður á öðram lánardrottnum en
Útvegsbankanum sjálfum.
Hann bendir á bandarísk gjald-
þrotalög. Þau miði fyrst og fremst að
því að vernda hagsmuni hluthafa
gagnvart lánardrottnum þegar í
harðbakkann slær. Bandaríkja-
mönnum sé það betur ljóst en íslend-
ingum að við þvingað gjaldþrot fáist
sjaldnast sannvirði fyrir eignir. Þá
glatist viðskiptavild að fullu. Vel að
merkja nefnir Ragnar í greinargerö
sinni ógrynni ummæla og athafna
þekktra endurskoðenda og háskóla-
manna, sem hann telur leiða til
þeirrar niðurstöðu, þegar saman er
tekiö, að Hafskip hafi ekki verið
gjaldþrota. Reikningsskilavenjur era
býsna teygjanlegar. Ragnar hefur
lagt míkla vinnu í bók sína, en nú
er það dómstóls aö velja eða hafna
hvort eitthvað sé hæft í kenningum
Ragnars Kjartanssonar. Vissulega
virðist manni í fljótu bragði að reikn-
ingsskilavenjur hafi oft stangast á.
En með því skal ekki sagt hér að
þetta gangi upp hjá Ragnari Kjart-
anssyni.
Við upphaf búskipta
Samkvæmt frumvarpi til úthlutun-
argeröar hafi heildarkröfur verið
1360 milljónir og heildareignir um
757 milljónir. Mismunur hafi verið
rúmar 603 milljónir. Við þetta hefur
Ragnar sitthvað að athuga.
Hann segir aö heildarkröfur sam-
kvæmt þessu innifeli á annaö hundr-
að milljónir í kostnaði, sem ekki
hefðu fallið tU í eðlfiegum, ótrufluð-
um rekstri. Hann bendir á verð-
mætatap síöustu vikumar fyrir
gjaldþrot vegna upplausnar í skipaá-
ætlunum, kyrrsetningar Skaftár í
Antwerpen og breyttra áætlana
Hafsár og Dalsár. Slíkur kostnaður
hafi, segir Ragnar, verið áætlaður á
bilinu 110-150 mUljónir króna. Bú-
stjórnin hafi loks ekki nema að
óverulegu leyti lagt í aö innheimta
miklar útistandandi viöskiptakröfur
hjá erlendum umboðsaðilum félags-
ins. Hér telur Ragnar að kunni að
Ragnar Kjartansson berst hart.
hafa glatast 170 mUljónir króna. í
átta mánaða uppgjöri, hinn 31.8.1985,
hafi óinnheimtar viðskiptakröfur
numið 383 milljónum. Ragnar telur
að framgreindir þættir nemi 304
mUljónum og sé því eftir af framan-
greindum mismun um 300 mUljónir.
Ragnar telur Hafskip ekki hafa verið
gjaldþrota i raun og verður hér
á eftir minnst á frekari umdeUd at-
riði.
Nokkur umdeild atriði
Framangreind atriði eru víssulega
umdeUd, eins og rakið hefur verið
áður ítarlega í DV, og nú sker réttur
úr. í reikningsskUaaðferðum Ragn-
ars Kjartanssonar gætir fleiri þátta,
þar sem hann greinir á við ákæru-
valdið. Ragnar tínir saman, máli sínu
til stuðnings, ummæli og aðferðir
sem tíðkast hafa í öðrum þáttum
þegar um uppgjör fyrirtækja hefur
verið að ræða. Hann rekur hvernig
niðurstaðan hefði getað orðið ef enn
einn hópur endurskoðenda hefði litið
á mál Hafskips og nefnir þar það sem
máli hans gæti orðiö til stuðnings.
Slíkur hópur hefði að hans sögn get-
að komist að svipaðri niðurstööu og
Ragnar.
Akæravaldið segir skip Hafskips
hafa verið ofmetin, en Ragnar vUl að
menn hafi átt að méta þau þannig
að breytingar á gengi doUars hefðu
á þeim tíma bætt upp rýmun þessara
skipa. Þá ræðir Ragnar um hugtakið
„going concern" sem tekur til þess
að forsendur hafi verið til áfram-
haldandi rekstrar. Eignir hafi farið á
miklu lægra verði í skyndisölu.
Ragnar telur sína reglu viðtekna
venju í þjóðfélaginu. Hann telur að'
eignafæra hefði átt flutningabretti.
Þá greinir hann á við ákæruvaldið
um hugtakið „lotun" sem er spurn-
ing um birgðamat fyrirtækja, tU
dæmis hvort tekjufæra hefði mátt
árið 1984 það sem var í skipi um ára-
mótin 1984-1985. Ragnar heldur því
fram að slíkt hefði átt að gera. En í
heUdina kemst Ragnar að þeirri nið-
urstöðu að eiginfjárstaða Hafskips í
árslok 1984 hafi verið um 22 miUjónir
í plús og bætir við viðskiptavild eða
„goodwUl“ sem fyrirtækiö hafi átt
að hafa hefði ekki komið til gjald-
þrots. Samtals fær Ragnar út að fyr-
irtækið hefði átt að vera 280 mUljón-
iríplús.
-HH
Bæjarstjóm Hafnar:
Sömu flugleyfi
Júlía imsland, DV, Höfa
Innan skamms verða umsóknir
flugfélaganna um sérleyfi til
áætlunarflugs á staöi vítt og
breitt um landið afgreiddar.
Flugsamgöngur eru einn mikU-
vægasti þáttur búsetuskUyrða á
Höfn og því taldi bæjarstjórn
Hafnar nauðsynlegt og sér skylt
að fjalla um málið.
Flugleiðir og þar áður Flugfélag
íslands hafa haldið uppi flugsam-
göngum tU Hornafjarðar frá 1939
og þannig verið burðarás flug-
samgangna í 50 ár. Flugfélag
AustUrlands var stofnað 1972 og
hófþá flug til Hornafjarðar í sam-
vinnu viö Flugfélag íslands og
hefur síðan verið ómetanlegur
þáttur í samgöngum fil og frá
Hornafirði.
Bæjarsfjóm Hafnar telur nauð-
synlegt að rekstrar- og tæknUeg
öryggismál séu höfð að leiðarljósi
við veitingu flugleyfis og að
rekstrarskilyrði Flugfélags Aust-
urlands verði ekki á neinn hátt
rýrð. Bæjarstiórn telur að vel
hafi tekist til með samvinnu
Flugleiða og Flugfélags Austur-
lands hingað tíl og sér ekki
ástæðu til breytinga þar á.
Bæjarstjórn telur míkUvægt aö
flugrekslraraðilar stefni að eftir-
töldum atriöum. Áætlunarflug sé
á hverjum degi mUU Reykjavíkur
og Hornaíjaröar - áætlunarferðir
séu tvær, að morgni og kvöldi,
a.m.k. tvo virka daga í viku. Alira
ráða sé leitað tU að lækka verð á
fargjöldum og öryggíssjónarmið
verði ráðandi í aUri ákvaröana-
töku.
Niðurstaða bæjarstjómar er
því þessi: Flugleiðum hf. og FJug-
félagi Austurlands hf. verði
áíram veitt sérleyfi áætlunar-
flugs tU Homafiaröar.
8.793 fóstur-
Frá árinu 1971 tíl 1988 voru
framkvæmdar 8.793 fóstureyö-
ingar á íslandi. í fyrra vora fram-
kvæmdar 673 fóstureyðingar sem
er litiö eitt minna en árið á und-
an. Árið 1988 fæddust 4.673 á ís-
landL Fóstureyðingar voru því
um 144 á hveijar 1.000 fæðingar.
-gse
I dag mælir Dagfari
íbúðir hér og íbúðir þar
Þá eru þingmenn byrjaðir að af-
þakka dreifbýlisstyrki tU búsetu
hér í Reykjavík og telja sig engu
að síður geta sinnt þingmenhsku
eins og ekkert hafi ískorist og það
nokkuð styrkjalaust. Á það á eftir
að reyna í næstu kosningum hvort
kjósendur kunna aö meta slíka
sjálfsafneitun eður ei. Að vísu dug-
ar þetta framlag Óla dómsmálaráð-
herra og Danfríðar skammt tU að
fylla fjárlagahallann en er þó
spamaðarviðleitni sem kemur úr
óvæntri átt. Fram til þessa hafa
flestir átt að spara umfram þing-
menn og ráðherra og þá einu gilt
hvort um er að ræða einstaklinga
eða fyrirtæki. Þingmenn allra
fiokka sameinuðust um þögn þegar
ákveðið var að Stefán Valgeirsson
yrði þingflokkur án laga. Á sama
hátt verður sameinast um laga-
breytingú þess efnis að einn maöur
geti orðið flokkur á kostnað ríkis-
ins þvi enginn veit hver á eftir að
standa næst í þeim sporum að
mynda þingflokk með sjálfum sér.
Sé slíkt takmark tahð í augsýn þyk-
ir ef tíl viU vænlegt að afþakka
styrk tíl aö sækja þing, ekki síst ef
launin ein nægja tU uppskeru þess
erfiöis sem þingmennsku fylgir.
Á þessum síðustu og verstu tím-
um er það ómetanlegt að eiga að
gott fólk sem ávaUt er tUbúið að
fóma sér í þágu lands og þjóðar.
Fara í pólitík til þess að hafa áhrif
til góðs en ekki að efla eigin völd
né auð. Þannig hefur tU dæmis
Stefán Valgeirsson barist hat-
rammlega gegn vaxtahækkunum
með þeim alkunnu afleiðingum að
vextir hafa aldrei verið hærri og
þá ekki síst í þeim banka sem Stef-
án stýrir sem formaður bankaráðs.
Vart er hægt að fara fram á að slíkt
ofurmenni afþakki styrki og bætur
vegna búferlaflutninga frá Auð-
brekku í Hörgárdal fyrir mörgum
áratugum. Mörgum er enn í fersku
minni þegar Borgaraflokkurinn
setti það sem algjört skUyrði fyrir
þátttöku í ríkisstjóm að matar-
skattur yrði aflagður og skatt-
heimta almennt minnkuð. í ljósi
umhyggju fyrir skattborgurum var
þó ákveðið að taka sæti í ríkisstjóm
þótt matarskatturinn illræmdi
væri enn við lýði því von væri tU
að ná niður útgjöldum ríkisins með
öðrum hætti eftir að í ráðherra-
stóla væri komið. Og nú hefur Óla
tekist að draga úr útgjöldum hins
opinbera um nokkra tugi þúsunda
á mánuði með því aö afþakka húsa-
leigu- og fæðispeninga. Þetta fram-
tak verður seint fullþakkað og mun
án efa hafa úrslitaáhrif á afkomu
ríkissjóðs í framtíðinni. Ekki síst
með tUliti til þess kostnaöarauka
sem til var stofnað með innkomu
Borgaraflokksins í ríkisstjómina.
Það er ekki aUtaf tekiö út með
sældinni aö vera svonefndur lands-
byggðarþingmaður þótt færri kom-
ist aö en vUja við hvetjar kosning-
ar. Jón Sæmundur á Siglufirði
kvartar í DV undan ónákvæmum
fréttaflutningi blaðsins af sínum
kjörum og skorar á blaöamann DV
að greiða sér hundrað þúsunda
króna, sem þingmaðurinn telur sig
ekki hafa fengið úr ríkiskassanum.
Þama blandast húsnæðismál inn í
og er greinUegt að þau eru erfið
viðfangs. Jón Sæmundur segir að
þau hjón eigi raðhús í Hafnarfirði
og þar tU viðbótar fasteignir á
Siglufirði...þ.á m. stórt íbúðar-
hús með tveimur íbúðum sem eng-
ar tekjur eru af‘, svo vitnað sé orð-
rétt í grein Jóns Sæmundar í
trausti þess að hann fari ekki fram
á hundruð þúsunda í höfundar-
laun.
Þegar lengra er lesiö í greininni
kemur í ljós að þingmaðurinn hef-
ur ekki séð ástæðu til að flytja lög-
heimili sitt í eigið húsnæöi á Siglu-
firði. Hann hafi öll sín plögg heima
hjá pabba og mömmu frá fornu fari
og kjósendur viti að á þeim stað sé
hann að finna. í stórborgum eins
og Siglufirði hlýtur það að skipta
miklu hvar þingmenn er að finna
í stað þess að æða um í vUlu og
svima um torg og stræti í leit að
þingmanni. Til að geta verið í sem
mestu návígi við kjósendur á þvi
Jón Sæmundur raöhús í Hafnar-
firði og nokkrar íbúðir á Siglufirði
en hefur svo lögheimili hjá pabba
og mömmu þar sem því fylgir
margháttuð fyrirhöfn að flytja
skjöl mUli húsa og íbúða. Miðað við
allar þessar eignir er ekki furða
þótt okkur skattborgurum sé gert
að greiða þingmanninum ríflegan
húsaleigustyrk og dagpeninga jafn-
vel þótt ekki sé sannað að hann
leigi nokkurs staðar íbúð. Má þó
vel vera að svo sé því það gefur
augaleið að ekki er endalaust hægt
að flytja pappíra norður í íbúðina
hans pabba.
Allt ber þetta að sama brunni.
íhaldskurfar á DV eru sífellt að
agnúast út í sparsama þingmenn
og ráðherra og ásaka þá um eyðslu
út og suöur. Þessi áróður er ekki
studdur neinum rökum nema þá
opinberum tölum sem að sjálfsögðu
berekkiaðtakamarká. Dagfari