Dagblaðið Vísir - DV - 27.12.1989, Page 10

10
MIÐVIKUDAGUR 27. DESEMBER 1989.
ÚtLönd__________________________________________________________________dv
Rúmenía:
Valdabarátta hafin
Lát varö á bardögum í Búkarest í
Rúmeniu í gærkvöldi og heyrðist
aöeins skothríð á stöku stað en eng-
inn vildi þó útiloka að til harðra
átaka kæmi á ný. Hins vegar á valda-
barátta sér stað og höfðu lík Ceauses-
cus og konu hans Elenu varla kólnað
er hún hófst.
Nýir flokkar fóru strax að ögra
hinni nýju bráðabirgðastjórn Þjóð-
frelsishreyfmgarinnar, sem stofnuð
var í gær, þrátt fyrir að hún gerði
þegar í stað ráðstafanir til að hætta
skömmtun á matvælum og legði nið-
ur áætlanir Ceausescus um að rífa
niöur þorp og flytja fólk frá lands-
byggðinni til stórborga.
„Niður með kommúnistaflokkinn.
Við viljum ekki meira af kommún-
isma,“ hrópaði mannfjöldi fyrir
framan aðalbækistöðvar kommúni-
staflokksins í Búkarest í gær ög slag-
orð gegn kommúnistum voru skrifuð
á veggi byggingarinnar sem varð fyr-
ir miklum skemmdum í skotbardög-
um milli hermanna og öryggissveita.
„Viö þörfnust ekki miðstýringar,"
sagði Doina Cornea, sem lengi hefur
verið ofsótt vegna skoðana sinna.
Hún er nú leiðtogi nýs Kristilegs
bændaflokks. Hópur manna neyddi
í gær Þjóðfrelsishreyfmguna til að
leyfa öðrum nýjum keppinaut, Rúm-
enska lýðræðisflokknum, að sjón-
varpa stefnuskrá sinni.
Hveturtil samvinnu
Ion Iliescu, hinn nýi forseti Rúmen-
íu, fyrrum ritari miðstjórnar komm-
únistaflokksins, hvatti til samvinnu
til þess aö hægt yrði að rétta við efna-
hag landsins jafnvel áður en kosn-
ingar fara fram í apríl eins og lofað
hefur verið.
Rúmenska þjóðin hefur aldrei ver-
ið kommúnísk, að sögn formanns
samtaka fijálsra Rúmena í Bret-
landi. Og af fyrstu þúsund félögum í
kommúnistaflokknum í Rúmeníu
voru fimm hundruö útlendingar.
Rúmenar taka með varúð orðum
kommúnista og segir formaðurinn
það útskýra að hluta hvers vegna
réttarhöldin yfir Ceausescu voru
ekki opinber. „Ceausescu lifði eins
og hryðjuverkamaður og hann dó
eins og hryðjuverkamaður," sagöi
formaðurinn. Ýmsar sfjómir hafa
lýst yfir áhyggjum sínum vegna
leyndarinnar sem hvildi yfir réttar-
höldunum en hafa samt viðurkennt
hina nýju sfjóm Rúmeníu.
Hrokafull til dauðadags
Sjálfur sagði Ceausescu í yfir-
heyrslum sem teknar voru upp á
myndband og sjónvarpað var að
hluta í gær: „Ég viðurkenni ekki
þennan rétt. Ég vil bara vera dæmd-
ur af þjóðinni. Hún ætti aö berjast
gegn þessari sveit sem ásamt erlend-
um öflum vill eyðileggja landið og
sem framið hefur valdarán." „Hver
fyrirskipaði að skjóta ætti á almenn-
ing?“ var Ceausescu spurður. „Ég
svara engu. Og túlkið ekki þögn mína
sem svar,“ sagði hann og strauk öðm
hvom hendur konu sinnar. Sagöi
Ceausescu það lygi að þjóðin hefði
þurft að svelta og sagði almenning
hafa haft allt sem hann hefði þarfn-
ast. Elena var beðin að svara því
hvað það hefði kostað að gefa út
bækur hennar erlendis. „Ég helgaði
líf mitt þjóð minni,“ sagði hún reiði-
lega. Og við eiginmanninn sagði hún:
„Hvemig geturðu látið tala svona til
þín? Ætlarðu að leyfa þeim að tala
viö menntamann á þennan hátt?“
Viðbrögð hans og Elenu viö dauða-
dóminum vom ekki sýnd en Ceau-
sescu heyrðist segja: „Það skiptir
ekki máli. Þaö kemur ekki til með
að hafa nein áhrif." Margir buðu sig
fram til að skjóta hjónin.
Samsæri
Hin nýja stjóm sagði að Ceauses-
cuhjónin hefðu verið tekin af lifi þar
sem komist hefði upp um samsæri
Lík karla, kvenna og barna sem fundust í fjöldagröf i Timisoara. Á líki einnar konunnar iiggur fóstur. Höfðu meðlimir öryggissveitanna rist á kvið hennar
og tekið fóstrið úr leginu. Símamynd Reuter
Dóttir Ceausescus, Zoia, reiddist er hún var gripin meö gull og peninga. Ceausescu reynir að þagga niður í konu sinni við yfirheyrsluna.
Símamynd Reuter Simamynd Reuter
til aö frelsa þau. Einnig var sagt að
aftökunni hefði verið flýtt til að
reyna að fá öryggissveitimar til að
gefast upp.
í ákæmnni á hendur Ceausescu
var honum gefið að sök að vera vald-
ur að dauða sextíu þúsund manna.
Óljóst er hversu margir hafa falliö í
átökunum undanfama daga en
heyrst hafa tölur allt frá nokkrum
þúsundum upp í sextíu þúsu'nd.
Margir fullyrða að líkin hafi verið
falin og erfitt geti reynst að komast
að hinu sanna.
í Búkarest heijuðu öryggissveit-
imar frá neðanjaröarbyrgjum sem
sum vom fimm hundruö metra und-
ir jörðu. Franska blaðið France-Soir
segir að Frakkar hafi teiknaö og
byggt þetta neðanjarðarkerfi fyrir
öryggissveitimar. Ofan jörðu líta
byggingamar út eins og venjuleg hús
en em tengd hvert öðm með margra
kílómetra löngum neðanjarðar-
göngum sem vernduð em með há-
tæknibúnaði. Sagt er að sprengjum
hafi verið komið fyrir í sumum
göngunum. Samkvæmt France-Soir
hafa Rúmenar í útlegö komist yfir
teikningamar aö kerfmu og afhent
þær hinum nýju valdhöfum í Rúm-
eniu. Tugir franskra tæknifræðinga
Hinn nýi forseti Rúmeníu, lon lliescu.
Sfmamynd Reuter
eiga að hafa unnið fyrir Ceausescu í
mörg ár að gerð neðanjaröarkerfis-
ins. í göngunum geymdu öryggis-
sveitirnar mikið magn vopna og
skotfæra. Dyr að göngunum fundust
á ýmsum neðanjarðarbrautarstöðv-
um og í ýmsum húsum, þar á meðal
nýjum híbýlum Ceausescuhjónanna.
Milljarður dollara
Þau voru sökuð um aö hafa komið
undan einum milljarði dollara til
útlanda, þar af fjögur hundmö millj-
ónum dollara til Sviss. Áður en hjón-
in vom tekin af lífi ákváðu yfirvöld
í Sviss að frysta eigur þeirra. Á skrif-
stofu Ceausescus í aðalstöðvum
kommúnistaflokksins var mikiö safn
dýrmætra listaverka og Elena
geymdi þar einnig fjölda pelsa. Hún
hafði mikinn áhuga á tækni og vís-
indum og hafði komið sér upp til-
raunastofu þar sem áhöldin vom úr
gulli.
Dóttir þeirra hjóna, Zoia, sem hefur
verið handtekin, virðist hafa haft
jafnmikið dálæti á hinum göfuga
málmi. Vogin, sem hún notaði til að
vigta matinn handa hundunum sín-
um, var nefnilega úr gulli. Zoia var
gripin með skrín fullt af skartgrip-
um. í fómm hennar voru einnig
mörg umslög með peningum í.
Zoia og Valentin, kjörsonur Ceau-
sescus, virðast hafa haft lítinn áhuga
á stjórnmálum en aðrir ættingjar
hans því meiri. Álls voru þijátíu
þeirra í lykilstöðum í þjóöfélaginu.
Ekki er vitað um örlög þeirra en
yngri sonur Ceausescus, Nicu, hefur
verið gripinn.
Viðurkennd
Meðal þeirra sem viðurkennt hafa
hina nýju stjórn í Rúmeníu em yfir-
völd í Kína og utanríkisráðherra ír-
ans, Ali Akbar Velayati. Hann hefur
sætt mikilli gagnrýni vegna heim-
sóknar Ceausescus til íran nokkrum
dögum áður en honum var steypt.
Velayati rak í gær sendiherra íran í
Búkarest fyrir að hafa ekki upplýst
um ástandið í Rúmeníu og íranska
útvarpið greindi frá því að Rauði
krossinn í íran væri reiðubúinn að
senda sjúkragögn til Rúmeníu. Sjú-
kragögn frá ýmsum þjóðum erú nú
farin að berast til landsins. Rauði
krossinn í Ungverjalandi greindi frá
því að öryggissveitirnar hefðu lagt
hald á nokkra bíla merkta Rauða
krossinum.
Reuter,TT, NTB og Ritzau