Dagblaðið Vísir - DV - 11.07.1990, Blaðsíða 4

4
MIÐVIKUDAGUR 11. JÚLÍ 1990.
Fréttir
Rauðu strikin:
Kostar um 2 milljarða að
greiða niður verðbólguna
- ríkissjóður leggur til um 500 til 700 miUjónir
Ef verðlag verður greitt niður úr
ríkissjóði til að halda framfærslu-
vísitölunni innan rauðu strikanna í
samningum Alþýðusambandsins og
vinnuveitenda gæti það aukið halla
ríkissjóðs um 1,5 til 2,5 milljarða.
Ef ríkisstjórnin ætlar að halda
verðbækkunum innan rauðu strik-
anna má framfærsluvísitalan ekki
hækka um nema 0,4 prósent fram til
nóvember næstkomandi. Ef verð-
bólguhraði undanfarinna tveggja
mánaða heldur sér mun vísitalan
hins vegar hækka um 2,8 prósent.
Ef hækkun hvers mánaðar verður
um 0,4 til 0,5 prósent verða verð-
hækkanir fram í nóvember um 1,7
prósent. Aðgerðir ríkisstjómarinnar
beinast því að því að greiða niður
verðbólgima um 1,3 til 2,4 prósent.
Það kostar um 1.000 til 1.500 millj-
ónir að greiða niður hvert prósentu-
stig verðbólgunnar. Það er ódýrara
að gera það með beinum hætti, með
lækkun bensíngjalds eða auknum
niðurgreiðslum, en dýrara að lækka
jöfnunargjald eða önnur gjöld þar
sem lækkun þeirra skilar sér ekki
að fullu út í verðlagið.
Ef verðbólgan væri að fullu greidd
niður úr ríkissjóði gæti það kostað
hann um 1,5 til 2,0 milljaröa króna
ef verðbólgan yrði um 2 prósent fram
í nóvember. Ef hún yrði jafnmikil og
síðustu tvo mánuði gæti þetta kostað
allt að 2,5 til 3,5 milljarða. Að sumu
leyti mundi það auka halla þessa árs
en að öðm leyti koma niður á næsta
fjárlagaári með auknum halla ríkis-
fyrirtækja.
Á blaðamannafundi í gær sagði
Ólafur Ragnar Grímsson fjármála-
ráðherra að það væri ekki ætlun rík-
isstjórnarinnar að ríkissjóður stæði
einn undir lækkun verðbólgunnar.
Hann sagði að stjómin gæti hugsað
sér að standa að lækkun upp á um
0,4 til 0,5 prósent.
Miðað við það yrði tap ríkissjóðs
vegna þessa um 400 til 700 milljónir.
Már Guðmundsson, efnahagsráð-
gjafi Ólafs Ragnars, sagði að þó ríkis-
sjóður tæki þetta á sig þyrftu for-
sendur fjárlaga ekki að raskast þar
sem afkoma ríkissjóðs væri nú betri
en reiknað var með. Hallin yrði ekki
meiri en fjárlög gerðu ráð fyrir og
miðað við þann árangur sem orðið
heföi á sölu ríkisvíxla og -skulda-
bréfa væri hægt að fjármagna 0,4 til
0,5 prósent lækkun vísitölunnar með
innlendu lánsfé.
Ef þetta verður hlutur ríkissjóðs,
0,4 til 0,5 prósent, verður enn eftir
um 0,8 prósent verðbólga umfram
rauð strik, jafnvel þegar miðaö er við
varfæmustu spár. Ólafur Ragnar
vildi ekki svara til um hvernig greiða
ætti þetta niður á annan hátt en þann
að hann sagði að samningsaðilar
yrðu að taka þátt í þessu með ríkis-
sjóði.
-gse
Ólafur Ragnar Grímsson fjármálaráðherra hélt blaðamannafund i gær I
tilefni af verðbólguspá vikuritsins Vísbendingar sem DV greindi frá í síð-
ustu viku. Ólafur sagöi spá Vísbendingar byggða ó hæpnum forsendum
og taldi niöurstöður hennar rangar. Hann sagði spá fjármálaráðuneytisins
frá þvi i febrúar raunhæfari en þar er gert ráð fyrir 7,5 prósent verðbólgu
frá upphafi til loka ársins. Vísbending gerði ráð fyrir 10 prósent verðbólgu.
-gse DV mynd JAK
Áhrif efnahagsbatans á ríkissjóö:
Um 2,5 milljörðtim meirí
skatttekjur en áætlað var
- tekjur vaxa en útgjöld standa nánast 1 staö
Halli ríkissjóðs fyrstu fimm mán-
uði þessa árs var um 5,5 mllljarðar.
Það er um 2,5 milljörðum minni halli
en gert var ráð fyrir.
Að sögn Ólafs Ragnars Grímssonar
fjármálaráðherra hefur áætlun um
útgjöld staðist að mestu. Áætlun fjár-
laga um tekjur hefur hins vegar
reynst of lág sem nemur þessum 2,5
milljörðum. Ólafur sagði það bera
vott um meiri kraft í hagkerfmu en
menn hefðu reiknað með í upphafi
ársins.
Auknar tekjur ríkissjóðs eru enn
ein vísbending þess að íslenskt efna-
hagslíf er að rétta úr kútnum. Áður
hafa komið fram upplýsingar sem
sýna mikinn bata í viðskiptakjörum
íslendinga; það er að verð á útflutn-
ingsvörum hækkar mun meira en
verð á þeim vörum sem íslendingar
flytja inn. Auk þess hafa tölur um
innflutning sýnt merki þess að sam-
drættinum er lokið og efnahagslífið
er á uppleið.
Þrátt fyrir þessar vísbendingar tel-
ur Ólafur Ragnar Grímsson ekki
ástæðu til þess að endurskoða verð-
bólguspá fjármálaráðuneytisins fyr-
ir þetta ár en sú spá er byggð á þjóð-
hagsspá sem gerð var áður en þessi
merki um aukinn kraft í hagkerfinu
komu fram.
Ólafur Ragnar vildi heldur ekki tjá
sig um auknar tekjur ríkissjóðs eða
hvaða áhrif það hefði á stöðu hans á
árinu í heild. Hann sagðist ætla að
láta upplýsingar um það bíða sex
mánaða uppgjörs.
Það er þó ljóst að efnahagsbatinn
kemur ríkissjóði til góða. Lang-
stáersti hlutinn af tekjum ríkissjóðs
er veltuskattur. Með auknum krafti
og meiri veltu aukast tekjur ríkis-
sjóðs. Sama má segja ef um eitthvert
launaskrið umfram áætlanir verður
að ræða. Hins vegar er stór hluti út-
gjalda ríkissjóðs bundinn krónutölu
og hækkar því ekki þó tekjurnar
aukist. Líkur benda því til að dæmið
frá 1988 muni snúast við í ár en þá
féllu tekjur ríkissjóðs saman vegna
samdráttar en útgjöldin stóðu í stað
eðajukust. -gse
Fótboltaveislunni lokið
Þá getur kvenfólkið tekið gleði sína
á ný. Sumarhátíð karlanna fyrir
framan sjónvarpið er lokið. Við
tekur grár hversdagsleikinn án
æsispennandi beinna útsendinga
frá heimsmeistarakeppninni í
knattspymu.
Nokkuð hefur borið á óánægju
kvenna með þessar beinu útsend-
ingar. Það er auðvitað skrítið því
þessar útsendingar máttu síst vera
færri.
Þessi andknattspyrnulega af-
staöa hlýtur að falla undir venju-
lega afbrýðisemi. Þær hafa átt er-
fitt með að sætta sig við það, bless-
aðar, aö eiginmennimir sýndu
þeim minni áhuga en sjónvarpinu.
Annars er slík andstaða á mis-
skilningi byggð. Eiginkonumar
ættu frekar að fagna því að beinu
sjónvarpsútsendingamar, stund-
um tvær á dag, hafi haldið körlun-
um tiltölulega ánægðum heimavið
vikum saman með ekkert ógn-
vænlegra í höndunum en opna
bjórdós.
Þetta hefur að sjálfsögðu verið
unaðslegur tími fyrir knattspymu-
áhugamenn. Fótbolti allt að sex
tíma á dag. Nýjar stjömur hafa lá-
tið ljós sitt skína. Glæsileg mörk.
Snilldarleg markvarsla. Karl-
mannleg átök.
Það hefur ekki dregið úr
ánægjunni að næg tilefni hafa gef-
ist til æsinga og skamma. Fjárans
dómararnir sem aldrei geta gert
neitt rétt. Reka menn út af að
ástæðulausu. Láta aðra komast
upp með alls konar skepnuskap.
Leyfa völdum mönnum eins og
Maradona að handfjatla boltann
við mark andstæðinganna. Dæma
rangstöðu þegar engin rangstaða
er. Eða enga rangstöðu þegar sér-
hver heilvita maður sér að gaurinn
er augljóslega rangstæður. Dæma
af góðum mönnum lögleg mörk og
gefa öömm ókeypis mark eða víta-
spymu.
Allt þetta hefur gefið körlunum
kærkomið tilefni til nauðsynlegrar
líkamlegrar áreynslu fyrir framan
sjónvarpstækið, svo sem að berja
hnefanum í borðið, sparka í næsta
stól eða þá bara að þenja lungun
og hressa raddböndin með því að
öskra á konuna sem skilur ekki
neitt í fótbolta. Hér er því um að
ræða mikilvægan áfanga á leiðinni
til heilbrigðara lífs.
Beinu útsendingamar hafa einn-
ig orðið til þess að karlpeningurinn
hefur rætt meira um íslenskt mál
en nokkm sinni fyrr á jafnskömm-
um tíma. Hvar sem fylgst var með
heimsmeistarakeppninni í sjón-
varpinu mátti heyra stanslausar
skammir um íþróttafréttamennina
sem reyndu að lýsa því sem fyrir
augu bar. Sérhver fljótfærnisleg
vitleysa var gripin á lofti, málvill-
umar skilgreindar og hæðst að
stöðluðum frösum þeirra. Vafalítið
hefur þetta orðið til þess að efla til
muna málvitund íslenskra karla
og veitir ekki af. Full ástæöa er
fyrir íslenska málnefnd að hefja
baráttu fyrir því að fiölga stórlega
beinum knattspymuútsendingum í
sjónvarpi með tilheyrandi ís-
lenskukennslu af hálfu þeirra
íþróttafréttamanna sem reyna að
lýsa leikjunum.
Að sjálfsögðu hafa íþróttafrétta-
mennirnir einnig verið skammaðir
fyrir allt mögulegt nema hugsan-
lega litinn á skyrtunum sem þeir
klæðast - ef þeir era þá í skyrtum.
Þeir hafa til dæmis verið sakaðir
um að vera með afburðum hlut-
drægir í lýsingum sínum. Já, því
verður ekki neitað að stundum
hafa þeir sumir hverjir virst næst-
um því jafnhlutdrægir og þegar
þeir eru að lýsa leikjum íslendinga
við aðrar þjóðir, hvort sem það er
nú í knattspyrnu eða handbolta.
En það er ekki líku saman að
jafna. Þegar við íslendingar emm
að keppa viö einhveija útlendinga
eiga íþróttafréttamenn að sjálf-
sögðu .að halda með okkar mönn-
um. Annað væri ótækt.
Auövitað mega íþróttafrétta-
menn halda með okkar mönnum
svona almennt séð. En í heims-
meistarakeppninni eru í hveijum
leik helmingslíkur á því að okkar
menn séu ekki þeirra menn. Þá
vandast nú málið og þess vegna er
eiginlega alveg ótækt að þeir séu
að halda með sínum mönnum.
En allt heyrir þetta nú til Uðinni
tíð. Ævintýri sumarsins er á enda.
Nú þarf að fara að slá grasið,
hreinsa og laga og vinna alls konar
verk sem hafa beðið í heilan mán-
uð. Gott ef sumarið er bara ekki
þegar búiö.
Og ekki er bjart framundan. það
em heil fiögur ár í næstu heims-
meistarakeppni í knattspymu.
Dagfari