Dagblaðið Vísir - DV - 25.02.1991, Blaðsíða 12

12
MÁNUDAGUft 25. FEBRÚAR 1991.
Spumingin
Ætlar þú á bókamarkaðinn
í Kringlunni?
Kristbjörg Magnúsdóttir nemi: Nei,
ég les lítiö af afþreyingarbókmennt-
um.
Hörður Stefánsson nemi: Já, ég ætla
aö kíkja á nokkrar afþreyingarbæk-
ur þar.
Ellen Freydís Martin, nemi í söng-
námi: Nei, í Kringluna fer ég aldrei,
hún er eina húsið meö turni sem
dýrkað er hér á landi.
Auður Hansen bókari: Nei, það ætla
ég ekki aö gera.
Rakel Ólöf Bergsdóttir myndlistar-
nemi: Ég er búin að fara og keypti
fjórar listabækur.
Árdís Sigmundsdóttir íslenskunemi:
Já, ég er búin að fara á markaðinn á
Eiðistorgi og ætla líka í Kringluna.
Lesendur
Framtíð í íslensk-
um fiskréttum
G.A. skrifar:
Ég er einn þeirra sem hafa verið
mjög andvígir því að selja fiskinn
okkar sem hráefni til hinna ýmsu
Evrópulanda óunninn. Það má þó
líta öðruvísi á frysta fískinn, sem
seldur hefur verið til Ameríku síð-
ustu áratugi, en hann er fullunninn
í íslenskri verksmiðju vestra og fer
svo beint þaðan til neytenda bæði í
verslunum og á veitingahúsum.
Hætt er við að ekki verði við það
unað öllu lengur aö flytja út héðan
nýjan, óunninn fisk tvist og bast um
heiminn fyrir aðrar þjóðir til endur-
sölu eða til þess að framleiða úr fisk-
rétti, sem seldir eru beint til neyt-
enda. Einnig er á það að líta að sí-
fellt er skapast ný tíska og einmitt
núna er það í tísku víða um heim að
vinna úr hvaða fiski sem er ýmiss
konar snarlrétti, skyndirétti, sem
seldir eru jafnt á dýrum sem ódýrum
veitingastöðum.
í þessum flokki eru ekki endilega
fiskréttir sem sjást á matseðlum veit-
ingahúsa, heldur allt eins marning-
ur, sem kemur í stað eða til jafns við
„Ekki endilega fiskréttir sem kynntir
eru matseðlum veitingahúsa -fram-
leiðslumöguleikar eru endalaus-
ir..
kornflögur og annað sem mikið er
notað með fordrykkjum fyrir matar-
boð eða móttökur þar sem vín er á
boðstólum.
Hvað sem líður tegund og heiti
þeirra rétta, sem búnir eru til úr
fiski, verður að stefna að því að við
íslendingar, sem lifum á flskveiðum,
tökum sjálfir til við þessa framleiðslu
og úr því hráefni sem hér fæst, í stað
þess að senda það óunnið til útlanda.
- Þetta hefur lengi verið baráttumál
margra hér, en ekki verið sinnt,
vegna þess að fiskurinn hefur sífellt
verið að minnka sem verðmæti í
heildartekjum landsmanna.
Nú þegar syrtir í álinn t.d. með
frekari virkjanir og ekki er útlit fyrir
frekari útfærslu á stóriðju í bráð,
hlýtur sú krafa að verða háværari,
að við fullvinnum fiskinn hér heima,
og gerum enn eina könnun á því
hvaða greinar fullvinnslu henta best
til markaðssetningar í útlöndum. -
Þarna er okkar stærsta framtíðar-
verkefni, a.m.k. hvað fiskvinnsluna
snertir.
Islenski hundurinn
Konráð Friðfmnsson skrifar:
Lengi hafa menn haft félagsskap
af hundinum. Margar tegundir eru
nú til hér á landi. Hér áður voru
seppar þó mest til sveita en í seinni
tíð hefur orðið veruleg breyting.
Mörg bæjarfélög leyfa enda hunda-
hald með skilyröum - og einnig þrátt
fyrir mótmæli sumra. - Við íslend-
ingar getum státað af fleiru en fjalla-
sýn, við eigum líka sérstakan hrossa-
stpfn, fjárstofn og hundastofn.
íslenskir hundar eru taldir vera
eitthvað um 150-200 nú. Um tíma leit
hins vegar afar illa út varðandi þenn-
an stofn og höfðu margir áhyggjur
af þeirri þróun. Þá var hafm ræktun.
Það merkilega starf hóf Sigríður Pét-
ursdóttir á Ólafsvöllum á Skeiðum
um 1960, í samráði við efnaðan Eng-
lending, Paul Watson (þann er gaf
íslendingum Dýraspítalann ásamt
öllum búnaði).
Watson þessi var afskaplega hrif-
inn af hvutta okkar og átti sjálfur
fáeina. Hann ferðaðist um ísland árið
1955 og 56 í fylgd með dr. Kristjáni
Eldjárn (síðar forseta), og leituöu
þeir að frumlegum gerðum af ís-
lenska fjárhundinum. - Hundinum
er þannig lýst af Eggerti Ólafssyni
er fór um landið á miðri 18. öld:
„Mjögþétthærður, venjulega hóflega
loðinn, en til eru afbrigði kafloðin,
er hafa stutta og mjóa fætur.“ Fleiri
tegundir rakst Eggert einnig á, t.d.
dýrhund, snögghærðan, háfættan,
sem var notaður til að fanga og deyða
skolla - og einnig dverghund (stubb),
lítinn, háfættan, snögghærðan með
aðeins 5 cm langt skott.
Til margra hluta var téð skepna
greinilega nothæf, því árið 1895 voru
danska hernum sendir héðan 10 slík-
ir, sem voru þjálfaðir í herbúðum
skammt frá Álaborg. Þeir voru not-
aðir til að flytja skilaboð og reyndust
vel. Ekki varð þó úr að stofnuð væri
sérstök hundadeild við herinn. -
Núna stunda nokkrir aðilar þessa
nauðsynlegu ræktunarvinnu. Sök-
um þess bendir margt til aö fjár-
hundastofninn sé kominn úr útrým-
ingarhættu.
Flugnám hér og erlendis
Flugnemi skrifar:
Kostnaður við einkaflugvélar er
orðinn ótrúlega hár hér á landi. Full-
yrt er að hann hafi aukist verulega
á síöustu árum, og það svo að nú
fara tveir af hverjum þremur flug-
nemum til útlanda að læra frekar en
að stunda námið hér. Einnig hefur
dregið úr innflutningi á litlum flug-
vélum, þar sem öll rekstrarskilyrði
hafa líka versnað til muna hér á
landi. - Alls konar gjöld, sem ekki
voru til fyrir örfáum árum, hafa nú
verið tekin upp hér, og þegar við þau
bætast tryggingagjöld, kostnaður
vegna skylduskoðana og eldsneytis
er mönnum gert nánast ómögulegt
að stunda flug á einkaflugvélum.
Dýrast af öllu er þó flugnámið sjálft
og hvergi dýrara en hér á íslandi.
Það er því ekki furða þótt margir
fari utan til að afla sér réttinda. Það
er hins vegar ekki rétt að mínu mati
að flugkennsla sé neitt betri hér en
erlendis. Samanburður var gerður
fyrir stuttu á ísafjarðarflugvelli og
flugvellinum við Tampa í Flórída og
sagt að varla fengist sama þjálfun við
þessa flugvelli.
Nú á dögum gegna flughermar
miklu hlutverki og þar er hægt að
æfa aðflug og lendingar við skilyrði
sem líkjast aðstæðum við ísafjarðar-
ílugvöll eða hvar sem er í heiminum.
- Annað er það að sá agi, sem við-
haföur er erlendis, er ekki sambæri-
legur við það sem hér gerist og það
er hlutur sem verður að meta þeim
til tekna sem ljúka flugnámi erlendis
eða að hluta til. - Allt flug hér er þó
háð því að flugstarfsemi sé stunduð
í landinu, en hún er nú í lágmarki
og enginn veit hvort nokkuð rætist
úr á næstunni.
Búfé, féþúfa
ávegum?
Þorsteinn hringdi:
Ég tel mig vita dæmi þess að
búfé, sem veldur usla á eignum
fóiks á vegum úti, t.d. með því aö
valda tjóni á bifreið, geti orðið
eins Konar féþúfa þegai' öllu er á
botninn hvolft. - Bóndinn fær
greitt fyrir skaðann úr búfjár-
tryggingu - og eigandi bilsins sem
veldur óhappinu eða verður fyrir
því að aka á búfénað á vegum
landsins - fær einnig bætt tjónið.
Þetta hvort tveggja, þ.e. bæf-
umar sem greiddar eru, geta oft
orðið allháar, og séu þessi óhöpp
algeng geta upphæðirnar numið
umtalsverðum fiárhæðum. Það er
óeðiilegt að liægt skuli að tryggja
á þennan máta, og gera þannig
slík óhöpp raunverulega aö féþúfu
á tveiman hátt, ef óvandaðir aðil-
ar eiga hlut að máli.
íslenskar aug-
lýsingar í hléi
Páll Kristjánsson skrifar:
Ég vil taka undir með þeim sem
hafa veriö að ræða dugleysi Sjón-
varpsins með því að takmarka
útsendingar Sky News stöðvar-
innar. Áður var búið aö loka á
auglýsingarnar sem að vísu voru
á ensku, og bannaðar nema text-
aðar á íslensku, en látum það nú
vera. - Hitt er með eindæmum
að Sjónvarpið skuli ektó sjálft
geta fundið upp neina tekjulind
af þessu öllu.
Sjónvarpið gæti vel tekið upp
þann hátt aö veita innlendum
auglýsendum aögang að þeim
tímum í útsendingum Sky News
þegar hlé eru gerð vegna erlendra
auglýsinga, og veitt þá t.d. 50%
afslátt af fullu verði, alveg kjörið
fyrir t.d. skjáauglýsingar, sem vel
mætti skella upp í hléunum.
Þaðerþáeng-
in íslensk ull
Rúna skrifar:
Varðandi viðskipti íslands við
Sovétrikin hefur komið fram að
það sem gæti verst hent okkur
væri aö tapa sölu á síld og ullar-
vörum. Síldarafurðir hafa nú
ekki skipt miklu máli undanfarið,
a.m.k, ekki á meðan Sovétmenn
hafa ekki gert neina samninga og
vilja raunar komast hjá að gera
þá. - Ullarvörur geta varla heldur
skipt neinum sköpum fyrir af-
komu okkar þar sem íslenska fyr-
irtækið Álafoss, sem selur vör-
una þangað, er frekar baggi á
þjóðinni en hitt.
Það kom þó flatt upp á fólk þeg-
ar farið var að upplýsa um hrá-
efrúð sem Álafoss notar, ullina.
Þá kemur í ljós að hún er ekki
íslensk nema í örlitlum mæli.
Ullin er sem sé flutt inn frá Nýja-
Sjálandi!
Heimtuðu
þyrlu strax
Þórður hringdi:
Þaö var dæmigert viðtalið við
hina ungu bátsveija á Steindóri
sem strandaði viö Krísuvíkur-
berg. Strax og þeir máttu mæla
við fréttamenn kröíöust þeir að
stærri þyrla yrði keypt hið bráð-
asta! - Ekki höfðu bátsverjar orð
á því hvað olli strandinu, og hinu
var heldur ekki hampað að þama
um borð voru tvö ef ekki þrjú
systtóni. Hve oft hefur það verið
ítrekað að ekki séu margir úr
sömu fjölskyldu á fiskibátum að
óþörfu?
Mér finnst þetta strand vera i
hæsta máta dularfuilt, raikið var
gert úr „afreki“ Landhelgisþyrl-
urrnar en varla minnst á aðstoð
varnarliðsmanna, sem fluttu
mannskapinn til Reykjavíkur
ásamt íslensku þýrlunni. - Aö fá
stóra þyrlu, þaö gekk fyrir!