Dagblaðið Vísir - DV - 13.04.1991, Blaðsíða 20

LAUGARDAGUR 13. APRÍL 1991.
20
Kvikmyndir
Svissnesk kvikmyndavika:
Glóðvolg óskarsverðlauna-
mynd meðal sex kvikmynda
Fredi M. Murer, leikstjóri tveggja myndanna, heiðursgestur hátíðarinnar
Þaö er ekki annað hægt aö segja
en aö mikil gróska hafi verið í úr-
vali kvikmynda sem boöiö er upp
á um þessar mundir í kvikmynda-
húsum höfuöborgarinnar. Auk
þess sem mun meira er boðið upp
á annað en amerískar kvikmyndir
um þessar mundir er nýlega lokiö
finnskri kvikmyndaviku og einnig
danskri. Og í kjölfarið kemur sviss-
nesk kvikmyndavika sem hefst á
morgun. Er þetta í fyrsta sinn sem
svissneskum kvikmyndum eru
á líf og dauða.
Leikstjórinn og handritshöfund-
urinn, Xavier Koller, er fæddur
1944. Eftir aö hafa numið í leiklist-
arskóla í Zúrich vann hann i nokk-
ur ár sem leikari áöur en hann
sneri sér að kvikmyndagerð. Hans
fyrsta kvikmynd var Hannibal sem
kynnt var á kvikmyndahátíðinni í
Cannes 1973. Næstu þrettán árin
vann hann eingöngu við sjónvarpið
og vöktu margar sjónvarpskvik-
myndir hans mikla athygli. Sína
Dalur drauganna
Dalur drauganna (La vallée fan-
tóme) er eftir þekktasta leikstjóra
Svisslendinga, Alain Tanner. Hann
starfar ávallt mikið með frönskum
leikurum og er aðalhlutverkið í Dal
drauganna leikið af hinum þekkta
leikara Jean-Louis Trintignant.
Leikur hann Paul sem er kvik-
myndaleikstjóri og handritshöf-
undur. Þegar leit að leikkonu til
að fara með aðalhlutverk í mynd
sem hann er að byrja á ber engan
mörgum kvikmyndum og eru
þekktastar La Salamandra, Le
milieu du monde, Messidor og Une
fiamme dans mon coeur.
Uppáhaldssagan
mín
í myndinni Uppáhaldssagan mín
(Mon cher sujet) er sögð saga
þriggja kvenna. Þær eru dóttir,
móðir og amma. Angéle er tvítug
Murer sem með góðri samvisku er
hægt að kalla íslandsvin. Með aðal-
hlutverkið í myndinni fer 1300
hundruð metra hátt fjall, Wellen-
berg í Engelbergdal í Sviss.
Græna fjallið er heimildarmynd
um bændur sem hafa búið og rækt-
að jarðir sínar kynslóð fram af
kynslóð við rætur íjallsins. Nú-
tímaiönaður og annað sem því fylg-
ir nálgast æ meira þetta friðsæla
svæði og rekur Murer meðal ann-
ars þær hættur sem íbúm getur
Tanner. Tanner er þekktastur
stafað af i framtiðinni. Murer til-
einkar mynd þessa börnum þeim
sem nú eru að alast upp við Well-
lenberg. i framtíðinni mun mikið
reyna á þessa kynslóð þegar þau
eru orðnir ábyrgir einstaklingar og
geta gert eitthvað róttækt í þeim
málum sem íbúar nú hræðast sem
mest. Græna fjalliö er nýjasta kvik-
mynd Fredi M. Murer, gerð í fyrra.
Koss Toscu
Koss Toscu er önnur heimilda-
mynd sem segir frá heimili fyrir
listamenn sem heitir Casa Verdi og
var stofnað af sjálfum Giuseppe
Verdi. Þegar hann var spurður að
því hvert hans merkasta framlag í
líflnu væri svaraði hann: Casa
Verdi. í starfsemi þessa heimilis
runnu öll gjöld sem greidd voru
vegna flutnings á óperum tón-
skáldsins eftir hans dag. í dag eru
búsettir í Casa Verdi sextíu og
fimm listamenn, söngvarar, hljóð-
færaleikarar og tónskáld. Flestir
eru á aldrinum 80-90 ára og er þar
að finna margar stjörur sem voru
stór nöfn í heimi tónlistarinnar á
fyrri hluta aldarinnar, má þar
nefna Sara Scuderi, Irma Colas-
anti, Giuseppine Sani, Giulia
Scaramelli ■ og Giuseppe Manacc-
hini. Daniel Schmid segir að lang-
ílest þeirra lifi í ímyndunarveröld
og fá geri sér grein fyrir raun-
veruleikanum. „Þegar þetta gamla
fólk er aö tala um söngferil sinn
þá segir það frá sinni síöustu upp-
töku sem fór fram fyrir þremur til
fjórum árum, þegar raunveruleik-
inn er sá að það eru minnst þrjátiu
eða fjörutíu ár frá því eitthvert
þeirra söng opinberlega síðast.“
Daniel Schmid fæddist 1941 og
hefur hann starfað við kvikmynda-
gerð frá 1971. Hann segir einnig um
ibúana í Casa Verdi að þótt þeir
hafl ekki lengur þann líkamlega
styrk sem þarf til að koma fram
og syngja þá hafi þeir hvergi nærri
tapað ástríöunni gagnvart listinni.
Þess má geta aö lokum aö á und-
an hverri sýningu verða sýndar
svissneskar stuttmyndir og eru
þær jafnmargar og myndirnar í
fullri lengd. Sýningar á svissnesku
kvikmyndavikunni verða dagana
14.-20. apríl. -HK
Vonarferðin, leikstjóri Xavier Koller. Myndin fékk óskarsverðlaun i ár
sem besta erlenda kvikmyndin.
gerö skil hér á landi.
Kvikmyndagerö rís kannski ekki
eins hátt í Sviss og hjá nágrönnum
þeirra í FrakklandL-Þýskalandi og
Italíu, en um þessar mundir er
uppgangur í svissneskri kvik-
myndagerð sem risið hefur hæst
hingað til með Vonarferðinni, en
hún fékk fyrir stuttu óskarsverð-
launin sem besta erlenda kvik-
myndin. Vonarferðin er einmitt ein
þeirra kvikmynda sem sýndar •
verða á kvikmyndahátíðinpi sem
verður í Regnboganum alla næstu
viku.
í heild verða það sex kvikmyndir
sem sýndar veröa og eru þær hver
annarri athyglisverðari. Verður
hér fjallað aðeins um hverja þeirra
og þá leikstjóra sem leikstýra þeim
en óhætt er að fullyrða að leikstjór-'
arnir eru meðal þekktustu og virt-
ustu leikstjóra Svisslendinga í dag.
Vonarferðin
Það kom verulega á óvart þegar
Vonarferðin, (Reise der Hoffnung),
fékk óskarsverðlaunin sem besta
erlenda kvikmyndin. Þessi mynd
var einna minnst þekkt af þeim
fimm sem tilnefndar voru. Hún er
samt verðug þessara verðlauna.
Fjallar hún um tyrknesk hjón sem
eiga sér þann draum aö fara úr
fátækt heimalands síns og komast
til Sviss sem þau hafa heyrt að sé
paradís á jöröu. Eftir að hafa selt
eigur sínar halda þau ásamt sjö ára
syni sínum af stað í „vonarferð-
ina“.
Hjónin fara sem laumufarþegar
til Napolí þar sem þau hitta sviss-
neskan vörubílstjóra sem lofar að
koma þeim til heimalands síns. Við
landamærin er fjölskyldan stöðvuð
og snúið aftur til Ítalíu. Þar lenda
þau i slagtogi með smyglurum sem
bjóðast til að koma þeim til Sviss.
A leiðinni breytir illviðri og aðrir
erfiðleikar, ferðinni í baráttu upp
aðra kvikmynd, Der schwarze
Tanner, gerði hann 1986 og var hún
vinsælasta svissneska kvikmyndin
það árið og vann til verðlauna á
kvikmyndhátíð í Sovétríkjunum og
í Kanada. Þriðja mynd Kollers er
svo Vonarferðin.-
Hæðaeldur
Hæðaeldur, (Höhenfeuer), hlaut
fyrstu verðlaun á kvikmyndhátíö-
inni í Locarno 1986. í myndinni er
sögð saga systkina sem búa með
foreldrum sínum í afskekktri
byggð í svissnesku Ölpunum.
Drengurinn er daufdumbur og
systir hans einbeitir sér að því að
kenna honum skrift og reikning.
Vegna einangrunar verða systkin-
in óaðskiljanleg alveg frá blautu
barnsbeini. Einn daginn þegar
börnin eru að breytast í fullorðnar
manneskju fara þau yfir hið
ódregna strik, þau vakna upp frá
draumum sínum og eru oröin elsk-
endur...
Leikstjóri myndarinnar, Fredi
M. Murer, þekkir ísland mjög vel
og hefur komið hingaö nokkrum
sinnum. Og það var einmitt á ís-
landi sem hann fékk hugmynd sína
að Hæðaeldi og var ætlun hans var
að kvikmynda myndina hér á landi
en fjárhagsástæður leyfðu það
ekki. Fredi M. Murer mun verða
heiðursgestur á svissneskum kvik-
myndadögum.
Murer fæddist 1940. Hann nam
listmálun og ljósmyndun í listahá-
skóla. Um sama leyti var hann af-
kastamikill framleiöandi stuttra
tilraunamynda sem vöktu athygli.
Ein þeirra, Fjallafólkið, fékk verð-
laun á Locarno kvikmyndahátíð-
inni 1974. Hæðaeldur er hans önn-
ur kvikmynd í fullri lengd.
Hæðaeldur er önnur tveggja
mynda eftir Murer á kvikmynda-
hátíðinni. Hin er Græna fjalliö sem
sagt er frá annars staðar á síðunni.
Dalur drauganna, leikstjóri Alain
svissreskra leikstjóra.
Hæðaeldur, leikstjóri Fredi M. Murer. Leikstjórinn vildi kvikmynda Hæða-
eld á íslandi en fjárhagur leyfði ekki.
Kvikmyndir
Hilmar Karlsson
árangur hendir hann handritinu
frá sér én þegar hann dag einn fmn-
ur mynd af ítalskri leikkonu sem
hann eitt sinn þekkti telur hann sig
vera með réttu leikkonuna. Sú er
aftur á móti hætt fyrir löngu en
Paul er ákveðinn í að lokka hana
aftur inn í heim þykjustunnar.
Sjálfsagt þekkja flestir kvik-
myndagerðarmenn eitthvað til
Alain Tanners. Hann á að baki
margar verðlaunaðar kvikmyndir
og er tvímælalaust stærsta nafnið
í svissneskri kvikmyndagerð.
Tanner fæddist 1929 í Genf. Hann
kláraði nám í hagfræði áöur en
hann hélt til London þar sem hann
vann fyrir bresku kvikmyndaaka-
demíuna. Hann leikstýrði sinni
fyrstu kvikmynd 1969, Charles -
Mou ou vi og fékk hún fyrstu verö-
laun á kvikmyndahátíðinni í Loc-
arno. Hann hefur síöan leikstýrt
og er að læra söng og er óviss hvort
hún eigi að eignast barn. Móðir
hennar, Agnés, er einstæð og reyn-
ir að ákveða hvernig hún eigi að
haga sér gagnvart mönnunum í lífi
sínu. Odile er amman sem um leið
og hún verður vitni að breyttu
hlutskipti konunnar í þjóðfélaginu
upplifir sína gömlu drauma og
væntingar í gegnum afkomendur
sína.
Anne-Marie Míeville er fædd
1945. Hún hefur unnið mikið með
Jean-Luc Godard og ber mynd
hennar, Uppáhaldssagan mín, þess
greinileg merki. Þetta er fyrsta
kvikmynd hennar í fullri lengd og
var hún gerö 1988. Míeville á að
baki nokkrar stuttmyndir meðal
annars La livre de Marie sem sýnd
var á undan kvikmynd Godards Je
vous salue Marie í London og vakti
sú mynd ekki minni athygli en
mynd lærifóður hennar.
Grænafjallið
Græna fjallið (Der grune Berg)
er önnur tveggja mynda Fredi M.