Dagblaðið Vísir - DV - 21.11.1991, Side 4

4
FIMMTUDAGUR 21. NÓVEMBER 1991.
Fréttir
Þjóðarsáttin skilaði árangri:
17 ára piltur dæmdur fyrir nauðgunartilraun:
Mánaðarkaup ASI-
fólks 106 þúsund
- að meðaltali á öðrum fjórðungi yfirstandandi árs
Nýjar tölur frá Kjararannsóknar-
nefnd sanna, að þjóðarsáttin hefur
borgað sig fyrir launþega í Alþýðu-
sambandinu almennt. Kaupmáttur
launa hefur aukizt á því rúma ári,
sem er hðið frá þjóöarsáttarsamn-
ingunum svokölluðu. Fyrr í ár voru
í fjölmiðlum birtar tölur frá nefnd-
inni, sem sýndu 3,8 prósent kaup-
máttaraukningu að meðaltali á einu
ári. Nú kemur hins vegar í ljós, að
aukning kaupmáttarins á tíma þjóð-
arsáttarinnar er ekki svo mikil,
heldur 2,8 prósent.
Samningamenn höfðu,aldrei lofað
meiri aukningu kaupmsíttar en
þetta. Þessi aukning er þvert á móti
meiri en menn bjuggust við, þegar
þjóðarsáttin varð. Viö þetta má vel
una. Þetta hvetur til þess, aö ný
þjóðarsátt verði gerð. En nú verður
vafalaust ekki hægt að auka kaup-
máttinn.
Þjóðarsáttin hefur leitt til lítillar
verðbólgu og stöðugra gengis. En
þeir samningar hjálpuðu hinum
lægstlaunuðu ekki, heldur voru þeir
skildir eftir. Þótt tölurnar sýni, að
hinn „almenni" launamaður hefur
bætt hag sinn, gildir það ekki um
láglaunafólkið sem slíkt. Þaö fólk
hefur borið samdráttinn, sem varð
í efnahagsmálunum. Þjóðarsáttin
hefur þvi verið borin af hinum
tekjulægstu. En tölur Kjararann-
sóknarnefndar eru meðaltöl, sem
segja sína sögu.
Kaupmáttur minnkaði
í sumar
Kaupmáttur ASÍ-fólks óx að meðal-
tali um 2,2 prósent frá öðrum árs-
fjórðungi í fyrra til annars fjórðungs
yfirstandandiárs.
Þrátt fyrir þetta kemur í ljós, að
kaupmáttur minnkaði í sumar.
Kaupmátturinn minnkaði um eitt
prósent frá fyrsta fjórðungi í ár til
annars fjórðungs ársins. Verðbólg-
an fór þá upp. Framfærsluvísitalan
hækkaöi milli þessara ársfjórðunga
Mánaðarkaup fólks í fullu starfi
— á öðrum ársfjórðungi hvers árs —
Grafið sýnir, hvert meðalkaup á mánuði var á öðrum ársfjórðungi í ár og
í fyrra.
Sjónarhöm
Haukur
Helgason
í ár um 2,4 prósentustig.
Mörgum sögum fer jafnan af því,
hvað fólk hefur í rauninni í kaup.
Af umræðunni gætu menn stundum
haldið, að algengustu laun væru 50
þúsund á mánuði, eða kannski 60
þúsund. Svo er alls ekki. Kjararann-
sóknamefnd segir okkur, hvert er
vikukaup og mánaðarkaup fólks í
ASÍ (landverkafólks) í fullu starfi,
þegar meðaltal er tekið, og þá detta
hæðirnar og lægðirnar auðvitað út.
Meðalalaun verkakarla á mánuði
voru nú í sumar um 105 þúsund
krónur. Verkakonur höfðu 86 þús-
und. Iðnaðarmenn fengu sam-
kvæmtKjararannsóknamefnd 137
þúsund á mánuði. Afgreiðslukarlar
hlutu 110 þúsund og afgreiðslukon-
ur bara 75 þúsund. Skrifstofukarlar
í ASÍ fengu að meðaltali um 132
þúsund og skrifstofukonur 93 þús-
und.
Meðalkaupið voru því um 106 þús-
und á mánuði annan fjórðung yfir-
standandiárs.
Fólk vann lengur á öðrum árs-
fjórðungi í ár en í fyrra.
Meðalfjöldi vinnustunda á viku
voru í ár 46,9, en meðalstundirnar
voru 46,6 á sama tímabili fyrir ári.
Af klæddi stúlku
og brá hnífi
að hálsi hennar
- fékk 8 mánaða skilorðsbundið fangelsi
Sakadomur Keflavíkur hefur
dæmt 17 ára pilt í 8 mánaða skilorðs-
bundið fangelsi fyrir tilraun til að
nauðga jafnöldru sinni og ógna henni
með hnífl á heimili hans aöfaranótt
21. september síöastliðins. Við
ákvörðun refsingar var tekið mið af
ungum aldri sakbomingsins. Sigurð-
ur Hallur Stefánsson, héraösdómari
í Keflavík, kvað upp dóminn.
Ungmennin hittust í miðbæ Kefla-
víkur umrætt kvöld en þau höfðu
þekkst áður. Hann var ölvaður en
stúlkan allsgáð. Pilturinn bauð
stúlkunni héim til sín og fóru þau
fótgangandi þangað. Þegar heim var
komið afklæddi pilturinn stúlkuna í
herbergi sínu og greip hana mikil
hræðsla. Við svo búið brá hann hnífi
að hálsi hennar. Stúlkan reyndi síð-
an að verjast ágangi piltsins sem vildi
hafa mök við hana. Eftir að hún haföi
veitt mótspyrnu í talsverða stund
gafst pilturinn upp án þess að koma
fram vilja sínum. Stúlkuna sakaði
ekki líkamlega. Hún fór heim til sín
eftir atburðinn og kærði piltinn til
lögregu. Fyrir dómi bar stúlkan að
pilturinn hefði keflað sig en því neit-
aði hann. Að öðru leyti bar þeim að
mestu saman um atburðarás.
Pilturinn var dæmdur sekur um
tilraun til nauðgunar með ofbeldi.
Refsing hans þótti hæfilega ákveðin
8 mánaða fangelsi skilorðsbundið í 2
ár. Ekki var lögð fram miskabóta-
krafa af hálfu stúlkunnar. Brjóti pilt-
urinn ekkert af sér á skilorðstíman-
um mun refsingin falla niður að 2
árum liðnum. Piltinum er á þessum
tíma gert að sæta sérstakri umsjón
af hálfu skilorðseftirlits ríkisins.
Við ákvörðun refsingar tók dómur-
inn mið af ungum aldri sakbornings-
ins sem var tæplega 17 ára þegar at-
burðurinn gerðist. Einnig var höfð
hliðsjón af því aö hann hafði ekki
áðurlentásakaskrá. -ÓTT
Stjörnustríð blómaverslana
Mikið verðstríð er í gangi í sölu á
jólastjörnu á milli blómaverslana um
þessar mundir. Svo langt ganga
verslunareigendur í samkeppninni
að verð er í sumum tilfellum orðið
lægra en það var lægst í fyrra.
„Við byrjuðum á kapphlaupinu
með því að bjóða til sölu jólastjörnu
í fyrsta verðflokki á 869 krónur.
Margar blómabúðanna tóku þá við
sér og við höfum verið að smálækka
verðið hjá okkur síðan,“ sagði Krist-
inn Einarsson, sölustjóri hjá
Blómavali, í samtah við DV.
„Salan hefur verið mjög góð en ég
veit ekki annað en að verðið sem við
bjóðum nú sé það lægsta sem er í
gangi á markaönum. Jólastjarnan
kostar nú hjá okkur 759 kr. í fyrsta
flokki en 689 í öðrum flokki. Verðið
komst lægst í 795 krónur fyrir fyrsta
flokk og 695 fyrir annan flokk í fyrra
en það er lægra nú. Heildsöluveröið
er 545 frá framleiðanda og þá á eftir
aö bæta virðisaukaskatti ofan á. Að
honum meötöldum er verðið orðið
679 krónur. Af þessu sést að álagning
hjá okkur er sárahtil orðin,“ sagði
Kristinn.
„Jólastjarnan kostar 990 krónur,
fyrsti flokkur, hjá okkur en annar
flokkur er á 890 krónur. Við tökum
ekki þátt í þessu verðstríði," sagði
Geir Björnþórsson, afgreiðslumaður
hjá blómabúðinni Dalíu. Hjá Blóma-
stofu Friðfinns voru jólastjörnurnar
á 750 krónur stykkið, aðeins fyrsti
flokkur eftir en aðrir flokkar upp-
seldir, að sögn afgreiðslumanns.
Jólastjarnan kostar 1.190 kr. í Al-
aska, fyrsti flokkur, en annar flokkur
kostar 790 krónur.
-ÍS
í dag mælir Dagfari
Pólitískar ofsóknir
Póhtískar ofsóknir gera vart við sig
þessa dagana. Annars vegar hefur
Hið íslenska kennarafélag ákveðið
að ganga úr Bandalagi háskóla-
manna til að mótmæla að tveir for-
ystumanna BHM skyldu taka sæti
á framboðshstum Alþýðubanda-
lagsins. Hins vegar er svo forsætis-
ráðherra að ofsækja tvo menn sem
setið hafa í svokahaðri Norðvestur-
nefnd.
Víkjum fyrst aö kennurunúm.
Nú mun það vera opinbert leyndar-
mál að cúlabahar telja sig eiga mik-
ið fylgi meðal kennara og það kom
því vel á vondan þegar Ólafur
Ragnar Grímsson var fjármálaráð-
herra og neitaði aö taka tilht fll
krafna þeirra um kjarabætur.
Kennarar hafa eins og flestum er
kunnugt verið í kjarabaráttu á
hveiju ári og lagt niöur vinnu á
hverjum vetri og tapað launum í
verkföhum í hvert sinn. Þess vegna
fannst kennurum það skrítið þegar
tveir af forystumönnum BHM
skyldu þakka Ólafi Ragnari fyrir
andstöðu sína gegn bættum kjörum
kennara meö því að taka sæti á Usta
Ólafs Ragnars.
Kennarafélagið viU ekki eiga
samleið með slíkum svikurum.
Kennarar eru upp til hópa kjósend-
ur Alþýðubandalagsins en þeir
vhja ekki láta það spyijast og þeir
eru vondir út í þá forystumenn í
BHM sem kunna ekki að vera
vondir út í Ólaf Ragnar fyrir að
svíkja þá. Þeir eru svo reiðir í
Kennarafélaginu yfir því að hafa
ekki fengið hærri laun, meðan Ól-
afur Ragnar var ráðherra, aö þeir
vUja hvorki kannast við hann né
flokkinn sem þeir hafa stutt.
Hefnd kennaranna kemur svo
niður á þeim sakleysingjum í BHM
sem héldu allan tímann að það
gerði ekkert til þótt Ólafur væri á
móti þeim, enda sé flokkurinn
áfram með þeim og hafa sjálfsagt
haldið að það væri betra að styðja
flokkinn heldur en kjarabaráttuna.
Kennaramir hafa sem sagt komist
að þeirri niðurstöðu að ef BHM sé
í flokknum þá séu kennarar ekki
lengur í BHM. Þetta er sosum skflj-
anlegt en vandamál kennara verð-
ur verra í framtíðinni þegar þeir
uppgötva einhveijar kennarablæk-
ur í sínum eigin samtökum sem
enn eru bendlaðar viö Alþýðu-
bandalagið. Annaðhvort er að reka
þá kennara úr Kennarafélaginu
eða þá að segja félagið úr lögum
við þá sem eru ahabaUar. Verður
fróðlegt að fylgjast með þeim póht-
ísku ofsóknum.
Hitt málið, sem telst til pólitískra
ofsókna þessa dagana, er sú
ákvörðun Davíðs Oddssonar að
skipta um menn í Norðvestur-
nefndinni. Bjarni Einarsson og
Jónas Hahgrímsson fengu sem sagt
reisupassann hjá Dabba. Nú er það
ekki óalgengt að skipt sé um menn
í nefndum á vegum hins opinbera
og þá einkum þegar stjómarskipti
verða. En Davíð gleymdi þvi sem
máli skiptir að þeir Bjarni og Jónas
eru búnir að vera lengi í þessari
nefnd og höfðu alls ekki hugsað sér
aö hætta í henni. Sérstaklega á það
við um Bjama sem segir að hann
hafi stofnað nefndina og hafi aha
tíð þótt mjög vænt um nefndina.
Þar að auki hafi honum ekki einu
sinni gefist tími til að kveðja sam-
nefndarmenn sína og í því skUst
Dagfara að hin póhtíska ofsókn sé
fólgin. Bjami fékk ekki að kveðja
og auk þess var hann ekki látinn
vita að hann ætti að hætta í nefnd-
inni fyrr en hann var látinn vita
að hann ætti að hætta í nefndinni.
Þessi ofsókn er grimmUeg og
spurning hvort stuðningsmenn
Bjama eigi ekki að kæra þetta mál
til Amnesty eða Sameinuðu þjóð-
anna en samkvæmt sáttmála SÞ er
bannað að ofæskja fólk af póhtísk-
um ástæðum.
Enda sjá menn og heyra að Bjami
tekur þetta nærri sér. Hann vildi
að hann væri látinn vita áður en
hann var látinn vita að hann ætti
að hætta í nefndinni og framsókn-
armenn á þingi hafa verið þungir
á brún út af þessum ofsóknum og
spyrja hvað þetta eigi að þýða. Dav-
íð hefur sagt að þetta eigi að þýða
það að nýir menn komi í staðinn
fyrir þá tvo menn sem hættu i
nefndinni. Það er ennþá meiri of-
sókn og sýnir hvað Davíð er vondur
maöur, að láta Bjarna og Jónas
hætta í nefnd sem aðrir eiga aö
taka sæti í. Þetta má ekki koma
fyrir aftur. Nefndarmenn eiga aha-
jafna rétt á því að sitja í nefndum
meðan þeir lifa og jafnvel lengur
ef þeim hefur þótt vænt um nefnd-
ina sem þeir hafa setið í.
Dagfari