Dagblaðið Vísir - DV - 20.02.1992, Blaðsíða 4

4
FIMMTUDAGUR 20. FEBRÚAR 1992.
Fréttir
Amar Sigurmundsson, formaður Samtaka fiskvinnslustöðva:
Háir vextir og hráef nis-
verð er að drepa okkur
- heildarskuIdirsjávarútvegsinsnemaumlOOmiUjörðmnkróna
„Ég var nú ekki bjartsýnn á
ástandið áður en sjávarútvegsráð-
herra birti þessar tölur. Upplýsingar
hans verða til þess að gera mann enn
svartsýnni á framhaldið en maður
var.
Ég skal viðurkenna það að ég hef
ekki viljað hugsa til þess að afurðir
okkar eigi eftir að lækka mikið. En
jafnvel þótt afuröaverð standi í stað,
með þennan samdrátt í veiöum og
með þessa háu vexti og hið háa há-
efnisverð, sé ég ekki til sólar í þessu
hjá okkur. Lækki hráefnisverð eins
og margir spá þá erum við endanlega
komnir í þrot seinni hluta þessa
árs,“ sagði Amar Sigurmundsson,
formaður Samtaka flskvinnslu-
stöðva, í samtali við DV um þær ugg-
vænlegu horfur í sjávarútvegi sem
sjávarútvegsráðherra kunngerði á
Alþingi.
Amar sagði að þær tölur sem ráð-
herra birti um 8 prósent tap hjá fisk-
vinnslunni væru mjög nærri því sem
fiskvinnslumenn hafa sjálfir sagt að
væri, heldur hærri þó. Aftur á móti
hefur hallað meira undan fæti hjá
sjávarútveginum í heild en búist var
við. Þær niðurstöðutölur sagði Amar
að væru mjög dökkar. Það sem verra
væri er að framhaldið á þessu ári
væri ekki glæsilegt.
„Það er talið að heildarskuldir í
sjávarútvegi um síðustu áramót hafi
numið rúmum 100 milljörðum króna.
Þar af er fiskvinnslan með um 30
prósent en útgerðin um 60 prósent,"
sagði Amar.
Hann sagði að margt hjálpaðist að
við að skapa þessa erfiöleika. Sjávar-
útvegurinn hefur lengi verið skuld-
settur. Síðan kemur aflasamdráttur-
inn sem eykur á vandann. Hið háa
vaxtahlutfall eykur svo enn á vand-
ann. Fyrir vinnsluna hafi hráefnis-
verðið farið úr öllum böndum. Aftur
á móti sagði Arnar að aflasamdrátt-
urinn væri það atriði sem þyngst
vægi í erfiðleikum útgerðarinnar.
Hann var spurður hvort hann sæi
einhver ráð?
„Það er auðvitað ýmislegt til ráða.
Við höfum oft sagt að númer eitt
væri að ná niður vöxtunum. Það
myndi hjálpa mikið þótt það leysi
ekki allan vanda. Ef á að halda þessu
gangandi hjá okkur verður verðbólg-
an hér að vera nokkuð undir því sem
er annars staöar. Aðilar vinnumark-
aðarins hafa verið samstiga að feta
þá leið. Það hefur reynst okkur í sjáv-
arútvegi mjög erfitt. Raungengi hef-
ur hækkað á síðustu tveimur árum
um 8 prósent. Það þýðir aö verðbólga
hér á landi hefur verið 8 prósent
hvort árið 1990 og 1991, en 4 prósent
í viðskiptalöndum okkar. Við höfum
tekið þátt í því að ná verðbólgunni
hér niður fyrir það sem gerist annars
staðar og ná þannig fram lækkun á
raungengi. En raungengið er orðið
svo hátt að þótt okkur tækist að ná
því niður á heilu ári um 2 prósent,
vegur það lítið upp í þau 8 prósent
sem það er komið fram yfir.
- Er þá gengisfelling eina leiðin til
bjargar eins og ástandið er nú?
„Gengisfelling er neyðarúrræði.
Við viljum reyna til þrautar að ljúka
málum á vinnumarkaði og ná niður
kostnaði. Hitt er annað að tíminn
vinnur á móti okkur vegna þess hve
vextir eru háir enda þótt verðbólgan
sé lág í augnabhkinu. Það er stað-
reynd að hér þyrfti að eiga sér stað
31114 prósent raunvaxtalækkun. Það
myndi hjálpa mikið til,“ sagði Amar.
Hann sagði að hvert vaxtapróáent
í fiskvinnslunni væri um 250 milljón-
ir króna. Það þýddi að 3 til 4 prósent
vaxtalækkun myndi laga stöðuna um
einn milljarð á ári. Þá benti Arnar á
að 1 prósents tap í fiskvinnslunni
væri 400 milljónir króna. Það þýðir
að miðað við 8 prósenta tap eins og
nú er nemur hann 3,2 milljörðum
króna.
-S.dór
DV-mynd Lúðvíg
Togarinn halaklipptur eftir óhappið.
Togarinn Tálknfirðingur:
Lenti með trollið í
f laki Bahia Blanca
i
Lúðvíg Thorberg, DV, TáJknaflrði:
Togarinn Tálknfirðingur hélt til
veiða fimmtudaginn 6. febrúar en
daginn áður var landað úr honum
75 tonnum af blönduðum afla.
Tveimur dögum síðar var hann aftur
kominn í heimahöfn með 12 tonn og
hafði þá orðið fyrir óþyrmilegri
„halakhppingu".
Skipið var að veiðum sunnarlega á
Vestfjarðamiðum í haugasjó þegar
trolhð festist með þeim afleiðingum
að báðir togvírarnir shtnuöu og hvíla
nú veiðarfærin, sennilega um fjög-
urra milljóna króna verðmæti, á
hafsbotni.
Tahð er fullvíst að trolhð sé fast í
flaki þýska flutningaskipsins Bahia
Blanca sem rakst á hafísjaka út af
Látrabjargi 10. janúar 1940 og sökk
þar. Áhöfn skipsins kom mjög við
sögu þegar Bretar hemámu Island 4
mánuðum síðar.
Tálknfirðingur hóf veiðar aftur
þann 11. en kom inn vegna óveðurs
daginn eftir með 6 tonn. Togarinn fór
aftur til veiða 13. febrúar.
í dag mælir Dagfarí
Nató varar við f relsinu
Stjóm Mannvirkjasjóðs Atlants-
hafsbandalagsins hefur ákveðið að
fresta eða jafnvel hætta við að láta
íslenska aðalverktaka ljúka ýms-
um framkvæiridum á Keflavíkur-
flugvelh. Ástæðan er sú að stjóm-
armönnum hafa borist fregnir að
því að Sameinaðir verktakar hafi
borgað eigendunum arð og svo hitt
aö thtekinn ráðherra hefur látiö
þau orð faha að leysa eigi fyrirtæk-
ið upp.
Þetta eru vondar fréttir, segir
Karl Steinar Guðnason og er
ómyrkur í máh út í eigendur Sam-
einaðra verktaka og ráðherrann
sem leyfði sér að hafa skoðun á
íslenskum aöalverktökum. Karl
Steinar segir að þetta hafi verið
heimskupör hjá Sameinuöum
verktökum og aht hafi þetta það í
för með sér að milli sex og sjö
hundrað manns missi atvinnuna
ef ekkert verður úr framkvæmd-
um.
Já, ljótt er að heyra ef satt reyn-
ist. Atlantshafsbandalagiö er farið
að snúast gegn okkur. Nató skhur
ekki að íslendingar hafa ahtaf lagt
mest upp úr því að stunda hermang
og græða á vamarliðinu en hafa
kært sig kohótta um öryggiö og
vamimar. Aðalatriðið að fólkið á
Suðumesjum hafi vinnu og nú ætl-
ar Nató að halda að sér höndum
vegna þess að einhveijir heimsk-
ingjar í Sameinuðum verktökum
fóru að asnast th að borga gróðann
af hermanginu og einhver ráðherra
missir þaö út úr sér að leysa eigi
fyrirtækið upp. „Ég vona bara að
ráöherrann sofi vel,“ segir Karl
Steinar. „Samviskan hlýtur að
verða slæm ef þessi ógæthegu um-
mæh valda atvinnuleysi hjá 700
manns.“
Dagfari hefur ahtaf sagt það og
segir það enn: íslenskir ráðherrar
eiga ekki að tala upphátt og sér-
staklega eiga þeir að varast að tala
ógæthega þegar Nató er annars
vegar. Þá hættir Nató að standa
fyrir framkvæmdum á Vellinum
og þá reiðast goðin. Við áttum aldr-
ei að borga út gróðann afhermang-
inu og fjölmiölar á íslandi detta í
þann pytt að segja frá þessum út-
borgunum. Það setur allt í baklás
hjá Nató, vegna þes að Nató vhl
ekki vita að Sameinaðir verktakar
geti grætt á hermanginu og Nató
vhl ekki að íslendingar tah upphátt
um herinn.
Það allra versta er þó hitt að ráð-
herra í ríkisstjóm íslands detti það
í hug að auka eigi frelsi í verktaka-
starfsemi á Vellinum. Nató er iha
við frelsi. Þaö er Karh Steinari líka
og Karl Steinar segjr um frelsið:
„Væntanlega verður þetta þannig
að þeir sem náð hafa fram frelsi th
þess að rótast í lögmáh frumskóg-
anna á verktakamarkaði þurfa
ekkert á því frelsi að halda, því það
verður ekkert hérna th að bjóða í.“
Með öðrum orðum, Karl Steinar
vhl ekkert andskotans frelsi. Hann
vhl áfram einokun og þögn og
hljóðláta atvinnu og þá er Nató
ánægt og Suðumesjamenn fá
vinnu. Að öðrum kosti er Nató að
mæta. Ef frelsiö verður innleitt í
verktakabisnessinn á Velhnum og
íslendingar fara að rífast um gróð-
ann pakkar Nató saman og fer í
stríð við íslendinga, því auðvitaö
verður stríð á milli íslands og Nató-
ríkjanna, ef Nató leyfir sér aö fara
héðan og skhja okkur eftir atvinnu-
lausa. Friðurinn í heiminum og
frelsið á markaðnum er það versta
sem fyrir gat komið, því nú stefnir
allt í það að Suðurnesjamenn missi
vinnuna vegna friöarins og frelsis-
ins, svo ekki sé talað um gróðann
sem kom í ljós og íslendingar fóru
að rífast um. Hvíhk heimska, hvhík
skammsýni!
í dag ætlar utanríkisráðherra að
fjaha um íslenska aðalverktaka á
þingi. Nú hggur lífið við að einhver
ráðherranna fari ekki að tala af sér
aftur. Þeir verða að steinþegja og
kyngja því öhu, sem utanríkisráð-
herra leggur til, svo Nató blíðkist
og skaffi okkar fólki vinnu. Stjóm-
arandstaðan verður að skhja þetta
og Moggi og DV mega ekki birta
stafkrók sem skaðað getur hags-
muni íslendinga og Suðumesja-
manna. Og ekki orð um gróðann
eða afnám einokunarinnar.
Það er nógu slæmt að upp komst
um gróðann og það er nógu slæmt
aö búa við heimska eigendur Sam-
einaðra verktaka, þótt ekki sé líka
veriö að kippa atviimumöguleik-
unum undan Suöumesjamönnum
með ótímabæra frelsi. Friðnum
getum við sennhega ekki sphlt úr
þessu en frelsinu verður aö bægja
frá með öhum ráðum. Nató þolir
ekki frelsið.
Dagfari