Dagblaðið Vísir - DV - 12.03.1992, Page 4

4
FIMMTUDÁGUR 12. MARS 1992.
Fréttir
Gunnar Bjamason ráðunautur um Galloway-nautin í Hrísey:
Dæmigerð vitleysa og della
staðnaðra kerf iskarla
„Það er margt prumpið sem bún-
aðarforystan hefur gert. Ræktunin á
Galloway-kyninu í Hrísey er þó
mesta prumpið. Það ætti að reka
þessi naut upp á hæsta tind Norður-
lands og láta þau vera þar til minn-
ingar um þá vitleysu sem hrærð hef-
ur verið í íslenskan landbúnað á
undanfómum áratugum," segir
Gunnar Bjamason ráðunautur.
Gunnar hefur undanfama áratugi
gagnrýnt bændur og búnaðarforyst-
una harðlega fyrir að hafa ekki vahð
betri holdanautakyn en Galloway til
kynbóta á íslenskum nautgripum.
Hann segir það hafa veriö pólitíska
ákvörðun framsóknarmanna að
hefja ræktun í Hrísey. Þar hafi veriö
um að ræða kosningaloforð Jónasar
Jónssonar búnaðarmálastjóra þegar
hann var í framboði nyröra.
„Hann þurfti að gleðja kjósendur í
Hrísey og lofaði þeim einangranar-
stöð. Á sama tíma höfðum við dýra-
læknastofnun á Keldum sem vel
hefði getað séð um að sæða nokkrar
kýr. Það var hins vegar mat fram-
sóknarmanna að það myndu fá at-
kvæði vinnast með innflutningi á
sæði til Reykjavíkur; því skyldi rækt-
unin eiga sér stað í Hrísey. Þangað
var síðan ráðið Uð frainsóknar-
manna með aUs konar tida tíl að
passa þessi dýr. Þetta hefur kostað
ríkið ófáar milljónir."
Að sögn Gunnars benti hann bún-
aðarforystunni á sínum tíma á að
GaUoway væri úrelt, gamalt kyn frá
Noröur-Skotlandi sem enginn notaði
lengur. Kynið væri það versta sem
til væri i nautakjötsframleiðslu. Mun
heppUegra væri að taka einhver önn-
ur holdanautakyn, svo sem Aberde-
en Angus eða Charolais, og nota þau
til aö framleiða hálfblendinga. Þau
gefi af sér meira kjöt en Galloway
og séu tU muna bragðbetri.
„Öll þessi della með Galloway er
dæmigerð um vitlausa ákvörðun
staðnaðra kerfiskarla. Þessir menn
era ekki í fílabeinstumi heldur inni-
lokaðir í andlegri þúfu. Ef menn
hefðu hug á aö bæta framleiðsluna
og gera hana ódýrari myndu menn
einfaldlega flytja inn sæði og útdeUa
þvi frá Keldum og sleppa þessari ein-
angrun. Það cr minni hætta á að
sjúkdómar berist til landsms með
sæði heldur en með búfræðingum
sem sækj a sýningar ytra. “ -kaa
Ræktun á Galloway-kyninu í Hrísey verður hætt næsta sumar:
Flutt inn sæði úr öðrum kynjum?
„Ég sé það sem æskilegan kost að
íslenskir bændur eigi þess kost í
framtíðinni að fá sæði úr nýjum
kypjum holdanauta. Það eru flest
kyn hagkvæmari til framleiðslu en
GaUoway. Verði innflutningur heim-
Uaöur í sumar mætti gera ráð fyrir
að vaxtageta íslenskra holdanauta
aukist um minnst 10 til 20 prósent.
Þetta myndi hafa í för með sér vera-
lega aukna hagkvæmni í framleiðsl-
unni,“ segir Jón Viðar Jónmunds-
son, formaður nautgriparæktar-
nefndar Búnaðarfélagsins.
Að sögn Jóns var það mjög um-
deUd ákvörðun þegar ákveðið var að
hefja ræktim á Galloway-nautum í
Hrísey á áttunda áratugnum. Lög
þessa efnis vora samþykkt á Alþingi
1971 og heimUuðu þau einungis rækt-
un á þessari tílteknu tegund. Fyrstu
kálfamir fæddust 1977 og hafa naut-
gripir stöðvarinnar einkum verið
notaðir til hálfblendingsræktunar á
íslensku landnámskúnni.
Rökin voru tilfinningaleg
Að sögn Brynjólfs Sandholts, yfir-
dýralæknis í landbúnaðaráöuneyt-
í einangrunarstöðínni i Hrisey. Helgi Sigfússon tekst á við eina Galloway-kúna.
inu, verður ræktun á Galloway-
kyninu hætt í Hrísey næstkomandi
sumar. Þá opnist möguleikar á að
hefja ræktun á nýju kyni. Hann seg-
ir að það hafi fyrst og fremst verið
tUfinningaleg rök fyrir því aö
GaUoway-stofninn hafi verið valinn
á sínum tíma. Sýnt sé hins vegar að
önnur kyn séu betur tU kjötfram-
leiðslu faUin.
Að sögn Jóns Viðars kemur eink-
um til greina að flytja inn gripi af
annars vegar breskum stofni og hins
vegar miö-evrópskum. Verði inn-
flutningur heimUaður af landbún-
aöaráöuneytinu komi einkum til
greina aö flytja eitt breskt kyn, annað
hvort Herford eða Aberdeen Angus,
og eitt mið-evrópskt kyn. Hvað varð-
ar mið-evrópska stofninn segir Jón
flest kynin of stór tU að íslenska
landnámskúin geti borið slík af-
kvæmi. Franska kynið Limmosine
komi einna helst tU greina.
Aðspurður segir Brynjólfur að
framleiðsla á nýju kyni holdanauta
geti hafist eftir um þrjú ár eftir að
innflutningur verði heimilaður.
Samkvæmt því geta íslenskir neyt-
endur vænst þess að fá þessar afurð-
ir í búðir laust fyrir aldamót.
Mistök
Sveinn Runólfsson landgræðslu-
stjóri hefur langa reynslu af
GaUoway-nautgripum, enda hafa
þeir verið ræktaðir á Gunnarsholti
aUt frá 1948. Sá stofn á ættir að rekja
tU kálfs af Galloway-kyni sem kom
tU landsins 1933 en hefur verið kyn-
bættur með sæði frá Hrísey á und-
anfómum árum.
Að sögn Sveins era það mistök að
rækta þetta kyn og hann vUl hætta
ræktuninni. Segir þessi naut óhag-
kvæm, hægvaxta og skapiU. í þessu
sambandi má geta þess að á undanf-
örnum árum hefur sæði úr Gallowa-
y-nautum einungis verið notað til
sæðinga í um 10 prósent tUvika.
-kaa
í dag mælir Dagfari
Það er ekki oft sem Alþýðublaðið
hefur tíðindi að færa. I blaöinu í
gær gat þó að Uta einhveija athygl-
isverðustu yfirlýslngu sem gefin
hefur verið á Alþingi síðan það var
endurreist.
„Ég neita því að ég sé bUaöur,"
hefur blaðið eftir Ólafi Þ. Þórðar-
syni framsóknarþingmanni þá
hann brá sér 1 pontu þingsins, aldr-
ei þessu vant. Auðvitaö setur mann
hfjóðan við sUka fuUyrðingu þing-
mannsins. Fer jafnvel aö rifja upp
Stóra bombuna þegar Jónas frá
Hriflu var taUnn Klepptækur, án
þess þó að líkja þeim Olafi og Jón-
asi saman að öðru leyti. En við
nánari lestur fréttar Alþýðublaðs-
ins af óbUun Ólafs Þ. og eftir að
hafa rýnt í fréttir annarra dagblaða
skýröist máUð. Þingmaöurinn
staðhæfði að hann hefði ekki greitt
atkvæði með tveimur tíllögum en
hið tölvustýrða atkvæðakerfi Al-
þingis fullyrti að hann hefði greitt
atkvæði á móti. Salóme þingforseti
lýsti því yfir að kerfið væri marg-
prófað og hundrað prósent öraggt.
ÓU mistök við atkvæðagreiðslur
væra því mannleg mistök.
Þetta var ástæða þess að Ólafur
Þ. sá sig knúinn tU að neita því að
hann væri bUaður. Atkvæðakerfið
Ólaf ur segist óbilaður
væri hins vegar gaUað. I DV í gær
segist þingmaðurinn þó ekki fuU-
yrða hvort slegið gæti saman í
þessu kerfi. Þingforseti segi að það
sé óhugsandi. En kerfið segi hann
hafa verið á móti málum sem hann
hafi ekki tekið afstöðu tíl. Ólafur
klikkir út með því að hann voni að
hann þurfi ekki aftur að standa
frammi fyrir því að skilja ekki með
nokkra móti hvað gerst hafi í at-
kvæðagreiðslu.
Það ber brýna nauðsyn á að kom-
ast til botns í þessu máli þvi þama
stendur fullyrðing gegn fullyrð-
ingu. Salóme segir atkvæðakerfið
margprófað og gallalaust en Ólafur
neitar því að vera bUaður. Ekki er
vitað til þess að nokkrar prófanir
hafi fariö fram á Ólafi líkt og á
kerfinu og kann honum því að
reynast erfitt að sanna sitt mál
nema hann verði margprófaður
líkt og kerfiö. Hins vegar er það
ljóst að Ólafur skUur ekki hvað
gerist í atkvæðagreiöslum og kerfið
skUur ekki heldur hvað Ólafur ger-
ir þá hann greiðir ekki atkvæði.
Þess vegna er Ólafur á móti málum
sem hann greiðir ekki atkvæði og
með málum sem hann er á móti.
Ef Ólafur er ekki bUaður en skUur
ekki hvað gerist í atkvæðagreiðsl-
um vaknar sú spuming hvort at-
kvæðakerfiö sé á móti Ólafi eða
hvort það vilji hafa vit fyrii' honum
í einstökum málum. Úr þessu fæst
ekki skorið nema fram fari sam-
prófun á Ólafi og kerfinu þar sem
reynt veröi að komast að því hvar
bUunina sé að finna. Þaö má hins
vegar segja að Ólafur hafi komið
fram nokkram hefndum því að eft-
ir að hann gaf yfirlýsinguna kvað
þingforseti upp þann Salómedóm
að slökkt skyldi á kerfinu en ekki
Olafi.
Þingforseti skammaði þingmenn
fyrir aö greiöa ekki alltaf atkvæði
þegar þeir ættu aö greiöa atkvæði.
Þeir væra skyldugir samkvæmt
lögum að greiða atkvæði þegar at-
kvæðagreiðsla færi fram. Forseti
útskýröi aö atkvæðagreiðsla færi
þannig fram að þingmenn ættu að
styðja á einn hinna þriggja hnappa
sem sýndu afstöðu þeirra til mála.
Ef þeir greiddu atkvæði með ættu
þeir að styðja á hnapp merktan já.
Væru þeir á móti ættu þeir að ýta
á hnapp sem merktur er nei. Þeir
þingmenn sem hvorki era með eða
á móti skulu ýta á hnapp sem
merktur er greiðir ekki atkvæði.
En eflaust mætti sumpart kenna
um vangá eða ókunnugleika ef við-
staddir þingmenn reyndust ekki
með málum, ekki á móti og greiddu
ekki heldur atkvæði um að þeir
vildu ekkert skipta sér af málum
sem væra til afgreiöslu. Síðan
reyndi Salóme að afhjúpa þá þing-
menn sem kunna ekki á takkana
með því að bera saman atkvæðatöl-
ur og fjölda þingmanna í sal. Kom
þá upp mikiö ósamræmi því þing-
menn gátu ekki setið kyrrir í sæt-
um sínum meðan á atkvæða-
greiðslu stóð heldur ráfuðu til og
frá í algjöra reiöileysi. Þá var
slökkt á atkvæðakerfinu og þing-
menn neyddust til að lyfta hendi
væru þeir með eða á móti málum.
Hinir sátu með hendur í skauti.
Óstaðfestar heimildir herma að
um helgina fari fram kennsla á
takkaýtingar í þinghúsinu. Hins
vegar er eftir að svara þeirri spum-
ingu hvort bilun sé að finna í kerf-
inu eða Ólafi Þ.
Dagfari