Dagblaðið Vísir - DV - 14.09.1992, Blaðsíða 14

14
MÁNUDAGUR 14. SEPTEMBER 1992.
Útgáfufélag: FRjALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFANSSON og-INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, 105 RVlK, SlMI (91)63 27 00
SlMBRÉF: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDGÖTU 25. SlMI: (96)25013. Blaðamaður: (96)26613.
SlMBRÉF: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRjALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1200 kr.
Verð í lausasölu virka daga 115 kr. - Helgarblað 150 kr.
Frábær frammistaða
Ólympíumóti fatlaðra lauk um helgina. íslensku
keppendumir koma heim hlaðnir verðlaunapeningum
og segja má að þátttaka þeira hafi verið ein samfelld
sigurganga. Að því leyti er frammistaðan glæsileg og
meiri og betri en margar stærri þjóðir geta státað af á
þessu heimsmóti.
Hitt er þó meira virði að fatlað fólk hefur sýnt og
sannað að það hefur bæði getu og vilja til að stunda
íþróttir þrátt fyrir fótlun sína og afrek þess eru auðvitað
ennþá merkilegri fyrir þá sök að það gengur ekki heilt
til skógar. Þátttaka fatlaðra og frammistaða þeirra í
þessum heimsleikum er sönnun þess hvað hægt er að
gera með æfingum, áhuga og þrotlausri vinnu. Fatlað
æskufólk hefur sýnt fram á að það getur líka unnið til
verðlauna og viðurkenninga í keppni við meðbræður
sína og systur.
í framhaldi af ólympíumóti fatlaðra hefst ólympíumót
þroskaheftra í Madríd í þessari viku og aftur eru íslend-
ingar með vaska sveit sem eflaust á eftir að standa sig.
Aftur mun koma í ljós að andleg fötlun aftrar þroska-
heftum ekki frá því að taka þátt í íþróttakeppni og það
er raunar mikil upplifun að fylgjast með gleði þeirra
og einbeitingu í íþróttakeppni.
Til skamms tíma var andlega og líkamlega fatlað fólk
sett til hhðar. Það var dæmt úr leik og ekki tahð hlut-
gengt til ýmiss konar starfa og leikja sem fuhfrískir
stunda. Þetta hefur breyst. íþróttafélög fatlaðra hafa
unnið ómetanlegt gagn í þágu þessa afskipta hóps þjóðfé-
lagsþegna. íþróttaiðkan þeirra hefur losað fatlaða úr
viðjum einangrunar og vanmáttar. ímyndið ykkur
sjálfstraustið og fuhnægjuna sem felst í því að fatlaður
unghngur finni mátt sinn og megin í sundi eða hlaupi;
unglingur sem áður hefur staðið álengdar í einsemd
sinni og sérstöðu. Hann er skyndilega virkur þátttak-
andi og íþróttamaður í æfmgum og keppni. Nýr heimur
opnast, lífið og lífsviðhorfin taka á sig breytta og áður
óþekkta mynd og dagurinn fylhst af verkefnum og
markmiðum og tilhlökkun.
Sllk hfsfylling verður aldrei metin til fjár. Og hún
verður þaðan af síður mæld í verðlaunapeningum. Hún
er hins vegar mæld í gleðinni sem skín úr andlitunum,
stoltinu sem fylgir þátttökunni og sjálfstraustinu sem
hinir fötluðu öðlast í krafti nýrra viðfangsefna. Að þessu
leyti er íþróttaþátttaka fatlaðra og þroskaheftra félags-
leg bylting á högum fatlaðra.
íþróttaiðkun fatlaðra og þroskaheftra á sér ekki langa
sögu og það er ekki fyrr en á ahra síðustu árum sem
vakning hefur orðið á þessum vettvangi. Þökk sé því
fólki sem hefur staðið í forystu íþróttafélaga fatlaðra
og nú er svo komið að íslendingar eru til fyrirmyndar
fyrir aðrar þjóðir um skipulag og áhuga. Það þarf að
hlúa að þessu starfi því hér er það ekki markmiðið að
stunda íþróttir íþróttanna vegna, heldur er það hður í
endurhæfingu og aðlögun fatlaðra að eðlilegu hfi. Hér
tvinnast hins vegar saman íþróttir og þroski, félagsleg
endurhæfing og umönnun þeirra einstaklinga sem að
öðrum kosti heltast úr lestinni.
Við gleðjumst öh og samfognum yfir frábærri frammi-
stöðu og verðlaunasætum á ólympíumótum á Spáni. En
mest hljóta þó þeir að gleðjast sem sjálfir hafa tekið þátt
í íþróttaleikjunum. Hinir fotluðu. Þeir hafa ekki aðeins
fengið verðlaunapening um hálsinn. Þeir hafa fengið
nýja hfsvon og lífsfýllingu í leik og keppni. Það eru
bestu verðlaunin.
Ehert B. Schram
„Vlð getum áfram flutt afuröir okkar á markaöi vestanhafs og í austurálfu eftir því sem við fáum best verð,“
segir Ámi m.a.
ísland og samstarf Vestur-Evrópuþjóða:
Sjálfstæði í skugga
heimsstyrjaldar
Við sóttum ekki frelsi okkar með
vopnaöri baráttu en seinni heims-
styijöldin varð samt sem áður
lokakaflinn á leið okkar til sjálf-
stæðis. I skugga hennar var hér
stofnað fámennt fullvalda lýðræð-
isríki og lagðir homsteinar þess. Á
sljómarskránni byggjum við þegn-
ar þess leikreglur um samskipti
okkar innbyrðis.
Á utanríkisstefhunni byggjum
við samninga um samskipti okkar
við þegna annarra ríkja. Þó að hún
hafi ekki verið bundin í lög, sem
stjómarskráin er, hefur hún einnig
verið nánast óbreytt frá upphafi.
Höfuömarkmið hennar em að
tryggja sjáifstæði okkar og öryggi,
yfirráð yfir auðlindum og aögang
að erlendum mörkuðum. Grund-
vallaratriði í framkvæmd hennar
er að eiga sem best samskipti og
samstarf við aðrar þjóðir.
Það hefur tekist og við eigum
greiða leið aö þjóðum nær og fjær
til að ijafia um sameiginlega hags-
muni í efnahagsmálum og viðskipt-
um, mennfim og menningarstarfi,
öryggismálum, umgengni við nátt-
úruna og auðlindir hennar, stjóm-
málum og félagsmálum. Við erum
ekki homrekur án samneytis við
aörar þjóðir, heldur þátttakendur
í samfélagi þeirra.
Aukiö samstarf
Vesturlandaþjóöa
Allt frá lokum stríösátakanna
hafa þjóðir Vesturlanda leitaö leiöa
til að efla samskipti sín, efla vitund
og skilning þegna sinna á sameigin-
legum hagsmunum og draga úr
tortryggni. Samtök hinna samein-
uðu þjóða vora stofnuð í stað
Þjóðabandalagsins og þjóðimar í
vestanverðri Evrópu gerðu einnig
með sér mannréttindasáttmála og
komu á fót sameiginlegum yfir-
þjóðlegum stofnunum sem fjalla
um réttindi þegnanna og hafa vald
umfram stofnanir ríkjanna.
Þær efndu enn fremur til sam-
starfs á sviði efnahagsmála í þeim
tilgangi að ná fiam viöskiptafrelsi
í stað þeirra hafta og ríkisafskipta
sem einkennt höfðu efnahagslíf
Evrópu um aldir. Það leiddi til
stofnunar tvennra samtaka, ann-
ars vegar Efnahagsbandalags Evr-
ópu (EB), og hins vegar Fríverslun-
arsamtaka Evrópu (EFTA). Viö
geröumst aöilar að EFTA 1970 um
áratug eftir stofnun þeirra. Hvorki
Sovétríkin né leppríki þeirra í Miö-
og Austur-Evrópu tóku þátt í þessu
samstarfi nema innan Sameinuðu
þjóðanna. Sú leið sem kommúnist-
ar völdu þeim færöi þeim hvorki
velsæld né velferð en afrakstur
hennar er ijúkandi rústir á öllum
sviöum.
Kjállarinn
Árni Ragnar Árnason
alþingismaður Sjálfstæöisfi.
fyrir Reykjaneskjördæmi
Allt frá stofnun EB og EFTA hef-
ur verið rætt um aukið samstarf
þeirra á milli, og 1984 yfirlýstu ráð-
herrar aöildarlanda þeirra beggja
að stefha að evrópsku efiiahags-
‘ svæði. Næstu ár vora notuö til aö
gera þessa framtíðarsýn mögulega,
1989 hófust viðræður og haustið
1991 haföi samningur tekist. í ljós
kom að ákvæði um dómstól í sam-
keppnismálum stóðust ekki og hef-
ur nú veriö breytt.
Frelsi og jafnræöi
Við höfum lagt áherslu á frelsi í
samskiptum okkar og í gerð við-
skiptasamninga viö aðrar þjóðir.
Til þess liggja tvær grundvallará-
stæður: frelsishugsjón og hags-
munir. Reynsla okkar sýnir aö við
frelsi í viöskiptum er hag okkar
betur borgið en við hvers konar
höft, bönn eða einokun, sem ávallt
er komið á undir yfirskini vemdar
- en í þeim tilgangi að mismuna.
Með EES-samningnum er tryggt
jafnt frelsi þegna allra aðildardkja
hans með ákvæðum um gagn-
kvæman jafnan rétt þeirra til at-
hafiia á öllu svæðinu svo sem við-
skipta, atvinnu, fiárfestinga og bú-
setu - frelsin fjögur.
Samstaða var um að sérhags-
muni okkar í sjávarútvegi skyldum
viö verja, sem náðist fram í sam-
ingnum og er erlendum aöilum
bönnuð eign í íslenskum sjávarút-
vegi. Ekki náðist fram bann við
gagnkvæmum rétti til aö kaupa og
eiga fasteignir. Á hinn bógiim era
í samningnum öryggisákvæði sem
leyfa aöildarríkjum aö beita banni
á afmörkuöu sviði. Okkar eigin al-
mennu reglur gilda um kaup og
nýtingu fasteigna, t.a.m. Jarðalög
og Ábúðarlög. Við getum sett
strangari almennar reglur, t.d. um
ábúð og nýtingu og þannig spornað
viö stórfelldum landakaupum er-
lendra aöila. Það er í okkar hendi.
Því hefur verið haldið fram að
með samningnum missum við við-
skipti við mikilvæg markaðslönd
okkar í öðrum heimshlutum. Þetta
er alrangt! Við höfum fullt vald og
frelsi til að eiga jafnframt viðskipti
við lönd utan EES og semja sjálfir
um viðskipta- og tollakjör við þau.
Við getum áfram átt mikil viöskipti
við Bandaríkin, Japan eða önnur
lönd þar sem við eigum mikla
markaði og því mikilla hagsmuna
að gæta.
Við getum jafnframt nýtt okkur
þá kosti sem fólgnir era í legu ís-
lands milli heimsálfa og haslað
okkur völl í alþjóðaviðskiptum,
sem hliö milli meginlanda, milli
tolla- og viöskiptabandalaga. Viö
getum áfram flutt afurðir okkar á
markaöi vestanhafs og í austurálfu
eftir því sem við fáum best verð.
Samningurinn bannar okkur ekk-
ert af þessu.
EES verður ekki tollabandalag
og því lokar samningurinn okkur
ekki þar inni og hann er enn síður
samningur um að viö göngum í EB.
Þeir þingmenn sem þessu halda
fram fara allir með rangt. mál. -
En það hefur vissulega veriö
skemmtilegt aö sjá gamalgróna
kommúnista fella krókódílstár
segjandi ranglega að nú stefni í aö
við missum öll okkar góðu við-
skipta- og menningartengsl við
Bandaríkin. Þeir sömu og um langt
skeið mæltu sífellt gegn samskipt-
um og samstarfi okkar við Banda-
ríkin sem og við aðrar þjóðir á
Vesturlöndum.
Árni Ragnar Ámason
„EES verður ekki tollabandalag og því
lokar samningurinn okkur ekki þar
inni og hann er enn síður samningur
um að við göngum í EB. Þeir þingmenn
sem þessu halda fram fara allir með
rangt mál.“