Dagblaðið Vísir - DV - 20.02.1993, Qupperneq 12

12
LAUGARDAGUR 20. FEBRÚAR1993
Erlendbóksjá
Metsölukiljur
Bretland
SkáldsÖgur:
1. Mary Wesley:
A Dubious Legacy.
2. Stephen Fry:
Ttíe Liar.
3. Joannö Trollope:
The Choir.
4. Joanna Trollope;
The Rector’s Wife.
5. Bram Stoker:
Dracula.
6. Daníelle Steel:
No Greater Love.
7. Josephíne Hart.
Damage.
8. Díck Francis:
Comeback.
9. Colin Forbes:
Cross of Fire.
10. Michael Dobbs:
To Play the Kíng.
Rit almenns eölis:
1. Andrew Morton:
Diana: Her True Story.
2. Bill Bryson:
The Lost Continent.
3. Peter Mayle:
A Year in Provence.
4. Peter Mayle:
Toujours Provence.
5. Bill Bryson:
Neither here nor there.
6. David Delvin:
The Good Sex Guide.
7. Francis Coppola:
The Makiny of Bram
Stoker's Dracula.
8. Cleese 8» Skynner:
Famílíes 8t how to Survive
Them.
9. Rachel Swift:
Women’s Pleasure.
10. Míchael Palin:
Around the World in 80
Days.
(Byggt á Tho Sunday Tlmas)
Danmörk
Skáldsögur:
1. Hans Scherfig:
Det forsomte forár.
2. Herbjorg Wassmo:
Vejen at gá.
3. Leif Davidsen:
Den russiske sangerinde.
4. Francesco Alberoni:
Venskab.
6. Betty Mahmoody:
For mit barns skyld.
6. Herbjarg Wassmo:
Dínas Bog.
(Byggt á Politikan Sendag)
lifið í Provence
Fyrir nokkrum árum haföi Eng-
lendingurinn Peter Mayle fengið nóg
af puðinu í stórborgum Bretaveldis.
Hann sagði lausu starfi sínu sem
auglýsingastjóri, keypti býli í Pro-
vence í Frakklandi og settist þar að
ásamt konu sinni.
Ætla mætti að þar með hefði ver-
öldin sagt skilið við þennan miðaldra
Breta en svo er þó ekki. Mayle tók
sig til og skrifaði bók um fyrsta ár
sitt meðal Provence-búa. A Year in
Provence hét hún og hlaut óhemju
vinsældir; er þessa vikuna í 140. sinn
á breska metsölulistanum.
Mayle fylgdi fyrstu bókinni eftir
með annarri ekki síður vinsælli bók,
Toujours Provence, sem hefur verið
á breska metsöluhstanum í 38 vikur.
Provence er „inni"
Hvað veldur þessum gífurlegu vin-
sældum bókanna um lífið í frönsku
sveitasælunni í Provence?
Hluti skýringarinnar er vafalaust
sú að Provence hefur hin síðari ár
verið í tísku sem sumarbýlastaður
þeirra sem eiga peninga. Provence
hefur verið „inni“ eins og það heitir.
Þá hafa Mayle-hjónin gert það sem
marga dreymir um í leiðindum
hversdagsins: sagt skilið við daglegt
strit og fundið sælureit þar sem þau
geta notið lífsins gæða í ró og næði.
En kannski skiptir mestu máh að
bækur Peters Mayle eru skrifaðar á
léttu nótunum. Hann sér nágranna
sína og kunningja með glöggu auga
gestins og íjallar gjarnan um hegðan
þeirra af góðlátlegri kímni. Svo end-
ursegir hann líka á gamansaman
hátt sögur sem þeir segja honum.
Fyrri bókin er um fyrsta árið á
nýja heimilinu og skipt í kafla eftir
mánuðum - frá j anúar til desember.
Að læra að slappa af
Að verulegu leyti segir hér frá sam-
skiptum þeirra hjóna annars vegar
við nágranna sína en hins vegar við
franska iðnaðarmenn sem eru að
koma húsinu þeirra í nothæft ástand.
Þar koma við sögu margar eftir-
minnilegar persónur.
Við lesturinn verður augljóst að
enginn hefur hugmynd um hvað það
getur tekið á taugarnar að eiga við
iðnaðarmenn fyrr en þeir hafa
kynnst þeim frönsku.
Þau hjónin lærðu fljótt að einungis
var um tvennt að velja: æsa sig og
rífast í símann á hverjum degi, án
þess að það bæri þó nokkum árang-
ur, eða taka upp franska háttu þar
sem „á morgun" getur alveg eins
þýtt eftir þrjá mánuði. Heilsunnar
vegna völdu þau síðari kostinn; að
læra að slappa af og gleyma klukk-
unni.
Annar mikitvægur efniviður
beggja bókanna er svo, að sjálfsögðu,
reynsla þeirra hjóna af því sem Pro-
vence-búar hugsa og tala jafn mikið
um og íslendingar veðrið: frönskum
mat og víni. í hugum Frakkanna er
ekkert mikilvægara en að elda, borða
og drekka vel, enda er matartíminn
hápunktur hvers dags og tekur
minnst tvo tíma.
Peter Mayle leiðir lesendur með
bros á vör inn í forvitnilegan heim
Provencebúa í þessum skemmtilegu
og hlýju bókum. ESJ
A Year in Provence.
Höfundur: Peter Mayle.
Vintage Books.
Toujours Provence.
Höfundur: Peter Mayle.
Pan Books.
Metsölukiljur
Bandaríkin
Skáldsögur:
1. Mary Higgins Clark:
All around the Town.
2. LaVyrie Spencer;
Bygones.
3. Robert Ludlum;
The Road to Omaha.
4 . Michael Crichton:
Rising Sun.
5. Robin Cook:
Blindsight.
6. Michaet Crichton:
Jurassic Park.
7. John Grisham:
The Firm.
8. Sara Paretsky:
Guardian Angei.
9. John Grisham:
A Time to Kill.
10. W.E.B. Griffin:
Line of Fire.
11. Jane Smiley:
A Thousand Acres.
12. Lawrence Sanders:
McNally’s Secret.
13. Catherine Coulter:
Beyond Eden.
14. Norman Maclean:
A River Runs
Through It.
15. Anne McCaffrey:
Damia.
Rit almenrts eölis:
1. Gloria Stainem:
Revolution from within.
2 Al Gore:
Earth in the Balance.
3. Malcolm X & Alex Haley:
The Autobíography of
Malcolm X.
4. M. Scott Peck:
The Road Less Travelled.
5. Piers Paul Read:
Alive.
6. Deborah Tannen:
You Just Don’t
Understand.
7. Susan Faludi:
Backtash.
8. Judíth Warner:
Hiliary Clinton: The Inside
Story.
9. Nancy Friday:
Women on Top.
10. Jill Ker Conway:
Written by Herself.
11. Maya Angelou:
I Know Why the Caged Bird
Sings.
12. Molly Ivins:
Molly Ivíns Can’t Say That,
Can She?
(Byggt á Nfiw York Times Book Review)
Vísindi
Eineggja tviburar geta veriö alveg eins í öllum háttum þótt þeir hafi
verið aðskildir i æsku.
Blóðbræður líkaii en áður var talið
Ein leiöin til að öðlast frægð og
frama og svolítið af peningum líka
er að vera eineggja tviburi á miðjum
aldri, aðskiflnn frá systkini sínu við
fæðingu en alinn upp hjá sams kon-
ar fjölskyldu og hinn tvíburinn. Vís-
indamenn gefa mikið fyrir að hitta
fólk sem uppfyllir áðmnefndar
kröfur.
Tveir erfðafræðingar við háskól-
ann í Minnesota hafa fundið 50
svona tvíbura. Þar í hópnum voru
bræður á fimmtugsaldri. Leiöir
skildu hjá þeim á fyrstu dögum
ævinnar þegar iðnaðarmenn i ólík-
um greinum ættleiddu þá. Eftir það
var allt eins í lífi þeirra.
Þeir giftust báðir koniun að nafni
Linda og skildu. Þeir giftust aftur
og nú hétu konumar báðar Betty.
Báðir nöguðu neglumar, settu hvít-
an bekk við tré í garðinum hjá sér
og kölluðu hundana sína Troy.
„Þetta er ekki einleikið,“ segja vís-
indamennimir og borga bræðrun-
um laun fyrir að koma reglulega til
athugunar.
Símanum sagt að hringja
Bandaríska símafyrirtækið
NYNEX hefur kynnt nýja gerð af
símum sem er mun auðveldari í
notkun en þessir gömlu með tökk-
unum eða skífunni. Það er ekki bara
að nýi síminn flytji talað mál milfi
manna heldur skhur hann einnig
þegar viö hann er rætt.
Þannig er hægt að segja símanum
að hringja í ákveðið númer og hann
gerir það án þess að stutt sé á nokk-
um takka. Muni menn ekki númer-
ið er hægt að biðja símann aö fletta
þvíupp.
Menn gera sér jafnvel vonir um
að í framtíðinni verði svona símar
innbyggðir í veggi á heimhum
manna og vinnustöðum. Þá þurfi
ekki annað en að tala stundarhátt
út í loftið og biðja um samband við
Pétur eða Pál og viðmælandinn tal-
ar úr veggnum að skammri stund
liðinni.
Nýtt krabba-
meinslyf úr lýsi
ogjurtum
Breski krabbameinslæknirinn
John Hopeweh er einn þeirra sem
trúa þvi að nýtt lyf gegn krabba-
meini verði komið á markaðinn áð-
ur en langt um hður og að það komi
úr óvæntustu átt. Lyfið er gert úr
lýsi ogjurtum á Suðureyjum, úti
fyrir strönd Skotlands.
„Fyrstu niðurstöður eru ótrúleg-
ar,“ segir Hopeweh um tilraun sem
gerð hefur verið með lyfið. Ná-
kvæmari rannsóknir verða gerðar á
næstu mánuðum og þá fæst úr því
skorið hvort hér er komið raun-
verulegt lyf eða bara eitt suhið enn.
Lyfið á að styrkja mótstöðu líkam-
ans gegn vexti krabbameinsfrumna.
Nýja krabbameinslyfið er búið til
úr lýsi og jurtum.
850 eldfjöll
Á jörðinni eru 850 virk eldíjöll. Þá
eru tahn bæði þau sem eru á þurru
landi og neðansjávar.
Marbendill leiðir
skipstjórana
íslenska fyrirtækið Sæhst hefur
sett á markað nýjan hugbúnað fyrir
Marbendill gerir skipstjórum kleift
að stýra skipum sínum með tölvu.
skipstjómarmenn. Marbendih kah-
ast gripurinn og er um að ræða al-
hhða búnað th nota við veiðar og
sighngu. Tölva í skipinu er í sam-
bandi við Loran-C eða GPS-stað-
setningarkerfið. Hægt er að geyma
ahar hugsanlegar upplýsingar um
veiðislóðina og hvað ber að varast
þar. Marbendhl er ahslensk hönn-
un.
Appelsínur með
lausanbörk
Bændur í Natal-héraði í Suður-
Afríku hafa sett á markað nýtt af-
brigði af appelsinum. Það bragðast
vel að sögn kunnugra og hefur þann
kost að börkurinn er laus eins og á
mandarínum.
Bændur gera sér vonir um að
þetta leiði til aukinnar neyslu á app-
elsínum. Afbrigðið hefur verið
nokkrar vikur á markaði í Suður-
Afríku og verður senn boðið til sölu
utanlands.
Skortur á ensími
veldurhjarta-
áföllum að
morgni
Hohenski hjartasérfræðingurinn
Fehcita Andreotti segir að skortur
á sérstöku blóðþynningarensími
valdi því að nær 90% af öllum
hjartaáfóhum verða að morgni þeg-
ar fólk er nývaknað.
Tíö hjartaáfoh að morgni hafa ver-
ið mönnum ráðgáta enda eðlhegast
að álykta að hættan væri minnst
eftir hvíld. Hefur sumum komið th
hugar að erfiðir draumar valdi
þessufyrirbæri.
Rannsóknir Andreotti hafa leitt í
ljós að hættan á að kekkir myndist
í blóðinu er mest að morgni. Líkam-
inn framleiðir htið af blóöþynning-
arensíminu yfir nóttina þegar
minnst þörf er fyrir það. Þegar hður
á daginn eykst framleiðslan og hætt-
an á kransæöastíflu minnkar.
íbúar í Macau fá væntanlega nýjan
fiugvöll árið 2010.
Flugvöllur í sjón-
um vegna land-
leysis
Macau, nýlenda Portúgala við
strönd Kína, á það sameiginlegt með
Hong Kong að landrými er af skorn-
um skammti en mikil þörf fyrir að
koma upp öruggum flugvelh fyrir
milhlandaflug. Lausnin er að hafa
völlinn á floti úti fyrir ströndinni.
Flotvöhurinn í Macau er aö vísu
enn aðeins á teikniborðinu en ekk-
ert er því til fyrirstööu að hann verði
gerður. Áætlanir miða við að taka
völhnn í notkun árið 2010. Hann
verður 150 hektarar að stærð og
gerður með aðstoð þýska stórfyrir-
tækisins Siemens.