Dagblaðið Vísir - DV - 24.05.1993, Blaðsíða 14

14
MÁNUDAGUR 24. MAÍ 1993
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PALL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SiMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SiMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 1200 kr.
Verð I lausasölu virka daga 115 kr. - Helgarblað 150 kr.
Landsbyggðarflokkur!
Sérkennileg og afar óvenjuleg hugleiðing birtist í Vík-
verja Morgunblaðsins fyrir nokkru. Þar er farið lofsam-
legum orðum um Halldór Blöndal landbúnaðarráðherra
(sem raunar er ekki í frásögur færandi) og komist að
þeirri niðurstöðu að hann hafi skipað sér í forystu svo-
kallaðs landsbyggðarhluta Sjálfstæðisflokksins.
Þessi Víkverjapistill er ekki opinber skoðun Morgun-
blaðsins og hefur heldur ekki fengið neina viðurkenningu
innan Sjálfstæðisflokksins. En hún er afar forvitnileg
skilgreining á innviðum Sjálfstæðisflokksins og hefur
vaMð athygli fyrir þá sök.
í pistlinum er gengið út frá því að innan flokksins
fcakist á öfl sem annars vegar séu í þéttbýhnu og hins
vegar í dreifbýlinu. Hugleiðingin er sprottin af þeirri
deilu sem upp kom á síðustu dögum Alþingis um frum-
varp sem gerði ráð fyrir að landbúnaðarráðherra eigi
síðasta orðið um álagningu jöfnunargjalds á þær inn-
fiuttu vörur, sem kunna að hans mati að vera í sam-
keppni við innlenda landbúnaðarframleiðslu. Þessu
framvarpi, eins og landbúnaðamefnd Alþingis hafði
breytt því, mótmæltu ráðherrar Alþýðuflokksins og
raunar fjármálaráðherra sömuleiðis og afgreiðslu var
frestað, með þeirri afleiðingu að búvörulögin, sem hafa
hagsmuni landbúnaðarins að leiðarljósi, halda gildi sínu
á meðan.
Sumir hafa orðið til að gera htið úr þessum ágrein-
mgi, en hvort sem þessi deila snerist um keisarans skegg
eða ekki þá hefur hún leitt fram þann grundvallarágrein-
mg í þjóðmálunum, hversu lengi sé stætt á því að banna
innflutning á landbúnaðarvörum eða vöralíki þeirra,
þegar ljóst sé að innfluttar vörur kunni að vera miklum
mun ódýrari en innlenda framleiðslan.
Víst er það rétt að Sjálfstæðisflokkurinn hefur lengi
túið sig talsmann bænda, engu síður en aðrir flokkar,
og sótt mikið fylgi til þeirra. Hins vegar hefur það verið
ein af meginstefnum flokksins að stuðla að frelsi í versl-
un og leyfa markaðnum að ráða framboði og verði.
Sjálfstæðisflokkurinn hefur verið atkvæðamikih í
þágu landsbyggðar með því að stuðla að almennu frelsi
og vegna baráttu fyrir jafnræði og ahsherjarhagsmunum.
Fyrrum foringjar SjáJfstæðisflokksins voru aldrei for-
bigjar vegna sérhagsmuna eða með því að ganga gegn
grundvaharstefnu flokksins. Það er nýtt í sögu Sjálfstæð-
isflokksins ef menn era kahaðir til forystu fyrir orð eða
athafnir sem þjóna þröngum hagsmunum.
Spurningin er því sú, hvort það sé Sjálfstæðisflokkn-
utm, stefnu hans og hugsjónum th framdráttar ef og þeg-
ar einn ráðherra flokksins er sleginn th riddara fyrir
þann málstað að koma í veg fyrir eðhlegar breytingar í
viðskiptafrelsi og lækkun vöruverðs th framtíðar. Eða
ahlar Sjálfstæðisflokkurinn að vera svo þverstæðu-
kenndur í afstöðu sinni th aukins fijálsræðis og betri
bfskjara að hann berjist gegn frelsi í sama orðinu og
hann berst fyrir því?
Hahdóri Blöndal er enginn greiði gerður með upphefö
á þessum nótum.
Samheikurinn er sá að landbúnaðuiinn hefur goldið
fyrir þá seindrepnu skoðun að vemda beri hann með
öhum ráðum. Sjálfstæðisflokkurinn verður að hafa burði
til að segja skihð við ofstjómina og óstjómina í málefnum
landbúnaðarins. Góður landbúnaðarráðherra er sá sem
gengur th móts við nýjan tíma og góður foringi í Sjálf-
stæðisflokknum er sá sem eyðir þeim útbreidda misskiln-
mgi að hagsmunir landsbyggðar og þéttbýhs fari ekki
saman. Ehert B. Schram
„Vandi sjávarútvegsins er án efa eitt stærsta málið sem ríkisstjórnin flúði frá er hún rak þingmenn nauðuga
í sumarfrí" segir höfundur í grein sinni.
Hvers vegna eru
fiskvinnslukonurnar
atvinnulausar?
Vandi sjávarútvegsins er án efa
eitt stærsta málið sem ríkisstjómin
flúði frá er hún rak þingmenn
nauðuga í sumarfrí. Ekki er að
undra þótt hún stingi tillögum tví-
höfðanefndarinnar undir stól. Um
þær var lítil eining innan stjómar-
flokkanna. Það er hins vegar
ábyrgðarleysi að aðhafast ekkert
þegar svo er komið að botnfiskveið-
ar og vinnsla eru rekin með 8,3%
tapi. Ríkisstjómin hafði ekki einu
sinni fyrir því að afla sér leyfis til
að úthluta veiðiheimildum Hag-
ræðingarsjóðs í samræmi við fyrir-
heit í kjaraviðræðum.
Sjávarútvegurinn sitji
við sama borð og aðrir
Jafna veröur aðstæður sjávarút-
vegsfyrirtækja og annarra fyrir-
tækja í landinu. Afnám skattpín-
ingar veiða og vinnslu dygði mörg-
um fyrirtækjum. í vetur var um-
talsverðum álögum létt af fyrir-
tækium og velt yfir á almenning.
Ekki nóg með að byrðarnar lentu
á herðum hinna lægst launuðu með
hærri sköttum heldur nýttust að-
gerðimar htt þeim fyrirtækjum
sem sárast þurftu á hjálp að halda.
Afnám aðstöðugjaldsins varð flest-
um fyrirtækjum umtalsverð búbót.
Nema fyrirtækjum í sjávarútvegi.
Þau báru margfalt lægra aðstöðu-
gjald en aörir en greiddu í staðinn
ýmis sérmerkt gjöld sem EKKI var
létt af þeim. Þvert á móti, þá er enn
verið að bæta álögum á sjávarút-
veginn, t.d. nú nýverið 25% hafnar-
gjaldi. Lækkun tekjuskatts fyrir-
tækja var heldur ekki í þágu sjáv-
arútvegsfyrirtækja sem rekin em
með tapi. Stöndug fyrirtæki, sem
vel em aflögufær, njóta þessarar
vildar ríkisstjómarinnar ein. Mörg
sjávarútvegsfyrirtæki ættu sér
ágæta framtíð og rekstrargmnd-
völl þrátt fyrir aflasamdrátt ef jafn
háum álögum væri létt af þeim og
gróðafyrirtækjunum. Eitthvað er
líka bogið við fiskveiða- og fisk-
vinnslusamfélag okkar á meðan
Kjállariim
Anna Ólafsdóttir
Björnsson,
þingkona Kvennalistans
stóriðjan fær orkuna á afsláttar-
verði en sjávarútvegurinn ekki.
Ríkisstjórnin ábyrg
fyrir háum vöxtum
Þaö sem þó sligar skuldug sjávar-
útvegsfyrirtæki mest eru vextimir
sem ríkisstjómin keyrði upp í upp-
hafi feriis síns. Fyrirheit um vaxta-
lækkun eftir fáeina mánuði hafa
enn ekki verið efnd. Sum fyrirtæki
eru komin í þrot og sömu sögu er
að segja af heimilum skuldugs lág-
launafólks. Ekki batnar ástandið
þegar þetta sama fólk fær uppsagn-
arbréfin sín. Hvorki fleiri né færri
en 40 af hundraði þeirra sem voru
atvinnulausir um síðustu áramót
voru það vegna samdráttar eða
gjaldþrots fyrirtækjanna sem þeir
unnu hjá. Það eina sem gert hefur
verið sérstaklega fyrir sjávarút-
veginn var að fella gengið í nóv-
ember. Það er mjög tvíeggjuð að-
ferð fyrir atvinnugrein sem skuld-
ar háar fjárhæðir í erlendum gjald-
miðh. Jafnvel nú, þegar spánski
pesetinn er fahinn, vara menn í
sjávarútvegi við frekari gengis-
lækkun krónunnar.
íslendingarfái
að bjóða í aflann
Enn eitt hefur aukið á atvinnu-
leysi í fiskvinnslu en það er sú stað-
reynd að siglt er með afla sem vel
er hægt að vinna hér á landi. Á
meðan fyrirtæki verða að segja upp
fjölda manns vegna hráefnisskorts
er nóg af fiski í boði fyrir erlenda
kaupendur. T.d. vantar fyrirtæki í
Hafnarflrði tilfinnanlega skarkola
en fær ekki að bjóða í hann; útlend-
ingar ganga fyrir. Þetta er þeim
mun hlálegra þar sem fiskurinn er
veiddur í dragnót og þær umdeildu
veiðaí réttlættar með því að vinnsl-
an sé svo atvinnuskapandi í landi.
Það land er ekki ísland og verður
ekki fyrr en skylt verður að bjóða
ahan fisk fyrst th sölu á íslandi.
Fjölmargt hefði verið hægt að
gera til að tryggja fiskvinnslukon-
um vinnu. Sigið hefur hratt á
ógæfuhliðina en enn má bjarga
mörgum fyrirtækjum ef viljinn er
fyrir hendi. Núverandi ríkisstjóm
hefur imnið þvert gegn hagsmun-
um sjávarútvegs og fiskvinnslu og
ætti að fara frá.
Anna Ólafsdóttir Björnsson
„Hvorki fleiri né færri en 40 af hundr-
aði þeirra sem voru atvinnulausir um
síðustu áramót voru það vegna sam-
dráttar eða gjaldþrots fyrirtækjanna
sem þeir unnu hjá.“
Skodanir aimarra
Skýrsla OECD um ísland
„í París starfar áhtlegur hópur hagfræðinga að
samanburðarfræðum í efnahagsmálum. Skýrslur
um efhahagsmál aðildarríkjanna eru árlegur við-
burður, og eru teknar sem sannkahaðar bibhur af
stjómum viðkomandi landa, ef það þykir passa við
stjórnarstefnuna hveiju sinni. Hins vegar er það
mjög hæpið, svo ekki sé meira sagt, að slíkar skýrsl-
ur séu sá sólargeisli sem fyrirtæki í erfiðleikum og
atvinnulaust fólk geti hfað á næstu misserin."
Leiðari í Tímanum 20. maí
Veitingabransinn
„En borgarstjómarmeirihlutinn hefur ekki látiö
sér nægja að hafa eitt gæluverkefni í veitingabrans-
anum, því í ráðhúsinu nýja þótti ástæða til að setja
upp almennan veitingastað. Þetta bætist við gesta-
móttökusahna sem borgin hefur verið með í Höfða
fyrir eigin veislur, veitingaaðstöðuna á Kjarvalsstöð-
um og svo auðvitað allan veitingareksturinn úti í
Viðey. Áður en Hótel Borg fékk einkaleyfi á opinber-
um veitingahúsagestum þótti mörgum því veitinga-
fíkn sjálfstæðismeirihlutans vera farin að þrengja
nóg að almennum veitingarekstri í borginni."
Garri í Tímanum 19. maí
Áfangakerfi í skólum
„Þau skyndikynni sem takast í tímum í áfanga-
kerfi eru sjaldnast th frambúðar. Klíkur myndast
um þröng áhugamál, en að öðru leyti era samskipti
nemenda lítil og jafnan hætta á að einhver sé týndur
í fjöldanum. Eyður í stundatöflu, sem óhjákvæmheg-
ar era í áfangakerfí, fara í að kjafta og slæpast.
Fæstir nota eyðumar til náms. Sumir era sagðir
mæta oftar í klíkuna sína en í tíma.“
Hrafn Sveinbjarnarson í Mbl. 20. maí