Dagur - 29.10.1988, Blaðsíða 4

ð -4*n ^88
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 800 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 70 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 530 KR.
RITSTJÓRI:
BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
UMSJÓNARMAÐUR HELGARBLAÐS: STEFÁN SÆMUNDSSON
BLAÐAMENN:
ANDRÉS PÉTURSSON (íþróttir), ÁSLAUG MAGNÚSDÓTTIR,
BJÖRN JÓHANN BJÖRNSSON (Sauðárkróki vs. 95-5960),
EGILL H. BRAGASON, FRÍMANN HILMARSSON (Blönduósi vs. 95-4070),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON
(Reykjavík vs. 91-17450, pósthólf 5452, 105 Reykjavík),
MARGRÉT ÞÓRA ÞÓRSDÓTTIR,
STEFÁN SÆMUNDSSON, VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
LJÓSMYNDARAR: GUÐMUNDUR HRAFN BRYNJARSSON,
TÓMAS LÁRUS VILBERGSSON,
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Enn eykst vímuefiia-
neyslan
Samkvæmt upplýsingum sem fram komu á
ráðstefnu samstarfsnefnda ráðuneyta um
ávana- og fíkniefnamál, er talið að um 300
unglingar á aldrinum 14-19 ára misnoti áfengi
og önnur vímuefni. Með misnotkun er átt við
að þessi hópur neyti vímuefna, þ.e. áfengis
og fíkniefna tvisvar til þrisvar í viku eða oftar.
Á ráðstefnunni kom jafnframt fram að neysla
hluta þessa hóps er jafnvel enn háskalegri.
Þessar upplýsingar leiða hugann að því
hversu mjög neysla vímuefna hefur aukist
hér á landi á undanförnum árum. Áfengis-
neysla hefur aukist jafnt og þétt á hverju ári
og búast má við að enn sígi á ógæfuhliðina á
næsta ári, þegar bjórinn fær löggildingu hér á
landi. Bjórinn hefur alls staðar í heiminum
komið sem viðbót á þá áfengisneyslu sem fyr-
ir er og aukið heildarneysluna. Ekki er
minnsta ástæða til að ætla að annað verði
uppi á teningnum hér.
Hvað fíkniefnin varðar, eru ekki mörg ár
síðan sú skoðun var tiltölulega almenn að
þau myndu aldrei ná fótfestu hér á landi í
nokkrum mæli. Sú óskhyggja hefur því miður
ekki reynst á rökum reist. Talan sem nefnd
var hér að ofan staðfestir það. í ljósi þess að
fíkniefnaneysla er útbreiddari hjá þeim sem
náð hafa tvítugsaldri, má gera ráð fyrir að
fjöldi fíkniefnaneytenda sé meiri en almennt
hefur verið talið fram til þessa. Meintum fíkni-
efnabrotum fjölgar stöðugt svo og afbrotum
tengdum fíkniefnaneyslu. Þótt við séum ef til
vill eftirbátar nágrannaþjóða okkar í fíkniefna-
neyslu enn sem komið er, er ljóst að þessi
vágestur er kominn til að vera.
Björn Jósef Arnviðarson, formaður Skóla-
nefndar Akureyrar, vakti athygli á því á
dögunum að fíkniefnanotkun hefði aukist
nokkuð á Akureyri að undanförnu. Hann
sagði í samtali við Dag að það viðhorf væri
almennt á Akureyri að fíkniefni væru ekki til
staðar. „Menn mega ekki loka augunum fyrir
þessu og halda að allt sé í sóma“, sagði hann
ennfremur. Lögreglan á Akureyri hefur stað-
fest að þetta sé rétt, neysla fíkniefna hafi far-
ið hægt vaxandi frá árinu 1983.
Þetta sýnir að full ástæða er til að herða
enn róðurinn í baráttunni gegn þeim vágesti,
sem vímuefnin eru. Leggja þarf mun meiri
áherslu á forvarnaraðgerðir en gert hefur
verið, stórauka eftirlit með innflutningi og
dreifingu fíkniefna og herða refsiaðgerðir til
mikilla muna. BB.
úr hugskotinu
Fatlafól án barlóms
„Líka hér á Akureyri er sagt að krcppueinkenna sé farið að gæta.“
Það þurfti nokkur fatlafól sem
flökkuðu um, ekkert endilega í
hjólastólum, austur til Seoul, til
að bjarga því sem bjargað varð
af þjóðarstoltinu okkar eftir
tugmilljóna klúður hins ofur-
auglýsta handboltalandsliðs og
fremur klaufalegar uppákomur
síðustu daga í hvalamálinu. Það
skiptir ekki svo miklu máli í
þessu sambandi, að þarna var
víst bara um heimsleika að
ræða, en ekki Ólympíuleika,
styrkta af ropvatnsauðhringjum
eða krítarkortasamsteypum.
íslensku fatlafólin unnu þarna
drjúgt verðlaunasafn, og það
sem ef til vill mestu máli skiptir,
án þess að berja lóminn, og án
þess - ef til vill einmitt vegna
þess - að þau hafa ekki neina
stórkostlega aðstöðu til iðkunar
íþrótta sinna. Ef til vill er þarna
kominn lykilinn eða uppskriftin
að góðu gengi í íþróttum á
alþjóðavettvangi. Láta helst
enga eða mjög litla aðstöðu af
hendi til æfinga. Þá koma afrek-
in.
Ljós í kreppuþoku
Fréttirnar um afrek hinna fötl-
uðu íþróttamanna hafa svo
sannarlega stungið í stúf við þær
fréttir sem hvað oftast má heyra
og sjá í fjölmiðlum þessa lands
nú við árstíðaskiptin. Þar er
oftast verið að segja frá afla-
bresti, verðfalli afurða, gjald-
þrotum eða samdrætti á öllum
sviðum. Með öðrum orðum
kreppu, sem virðist vera að
leggjast yfir þjóðfélagið nú í
vetrarbyrjun, rétt eins og þokan
dimma, sem grúfði yfir Eyja-
firðinum við árstíðaskiptin, og
sem sýndi okkur rétt einu sinni
að jafnvel Flugleiðir verða
stundum að hafa almættið með
sér ætli félagið að standa við
áætlanir sínar. í þessari kreppu-
þoku eru fréttirnar um verð-
launasöfnun hinna fötluðu
keppenda eins og leiðarljós,
eða öllu heldur jafnvel eins og
sól sem reynir að brjóta sér leið
gegnum sortann með hlýju sína
og orku.
Barlómsbúmennska
Það kann vel að vera að útlitið í
þeim búskap sem kenndur er
við þjóðina, sé fremur í dekkra
þyrstu Evrópu, þannig að fleira
verði sent Skotum en verslunar-
þyrstir Akureyringar í dagstúr.
Og því skyldu heilbrigðir ein-
staklingar vera að berja sér yfir
fáeinum aukakílóum meðan
hinn blindi kvartar ekkL þótt
hann sjái ei Dallas, eða hinn
hreyfihamlaði ekki, þótt hann
dansi ekki í Sjallanum. Því
skyldi þjóðin kvarta yfir því að
eignast ekki þriðja bílinn í fjöl-
skylduna, þegar Asíubúinn
kvartar ekki yfir því að vanta
reiðhjól til að komast í vinnu ef
hana er þá að fá.
Líka hér á Akureyri er sagt
að kreppueinkenna sé farið að
gæta. Við höfum áður lent í
slíku, til að mynda árin 1983 til
’86, og það sem gerðist þá má
undir engum kringumstæðum
endurtaka sig. Sagt er að ein-
mitt þá hafi barlómur og upp-
gjafartal átt verulegan þátt í sam-
drætti þeim sem varð á flestum
sviðum í bænum. Nú ætti slíkur
barlómur að vera með öllu
óþarfur. Við höfum nefnilega
ýmis vopn í dag, svo sem
háskóla sem verður að efla sem
hraðast, meðal annars með því
að koma hér á kennslu á heims-
mælikvarða í sjávarútvegsfræð-
um, í tengslum við annað vopn
okkar, hinn öfluga sjávarútveg
sem hér er stundaður. Við höf-
um líka fengið hingað Byggða-
stofnun sem ætti að geta unnið
hið ágætasta mannlíf úr þeim
hráefnum þekkingar og hefðar
t.d. í iðnaði, sem hér er til
staðar. Og þessi bær hefur alla
burði til að geta orðið landsins
eftirsóttasta miðstöð, til að
mynda fyrir ráðstefnur, vegna
hins rólega og fágaða andrúms-
lofts, og hins stöðuga veðurfars.
Það hefur borið á góma, að
ísland haldi hugsanlega friðar-
ráðstefnu Araba og ísraels-
manna verði hún haldin. Hvar
væri hægt að hugsa sér ákjósan-
legri stað fyrir slíka ráðstefnu á
landi hér en einmitt Akureyri,
fjarri heimsins glaumi og fjöl-
miðlaglamri. Þetta væri verðugt
verkefni fyrir bæinn okkar, sem
þannig gæti lagt sitt lóð á vogar-
skálar þeirrar hugsjónar sem
íslensku fatlafólin voru svo
glæsilegir fulltrúar fyrir. Hug-
sjónarinnar um betri heim
handa öllum - heim án barlóms.
lagi þessa stundina, og að alvar-
leg kreppa sé jafnvel í uppsigl-
ingu, en það er líka til máltæki
sem segir, að enginn sé bóndi
nema hann berji sér. Og því
vaknar óneitanlega sú spurning
að hversu miklu leyti kreppan
er tilbúningur „bænda“ sem
eiga í einhverjum kröggum, en
eiga ef til vill gott innhlaup í
fjölmiðla.
Því er nefnilega þannig varið,
að maður hefur það á tilfinning-
unni, að málverkið af skrattan-
um á veggnum sé nú með allra
ýktasta móti. Vissulega fara
þessa dagana æði mörg fyrirtæki
á hausinn, og það jafnvel á
Reykjavíkursvæðinu, enda
verður að segjast eins og er, að
sú þensla sem ekki síst þar var,
var greidd með gúmmítékkum,
ávísunum sem engin innistæða
var til fyrir, rétt eins og hjá
hamborgarakóngnum sem
greiddi starfsfólkinu orlofið sitt
með og frétt var um á innsíðu
blaðs nokkurs. Þá er nú alvana-
legt að verð lækki á mörkuðum
okkar samfara aflasamdrætti,
og slíku verða menn bara að
taka eins og hverju öðru hunds-
biti í stað þess að leggjast í
volæði og vesöld, eða með öðr-
um orðum óðaverðbólgu, fjölda-
atvinnuleysi með tilheyrandi
fylgifiskum svo sem landflótta,
vonleysi og alkóhólisma.
Möguleikar
Við eigum nefnilega marga
möguleika til að snúa vörn í
sókn. Við búum í landi sem
laust er að mestu við mengun og
eiturúrganga, og við bæjardyr
,okkar liggur heimsins besta
hráefni til matvælaframleiðslu
og bíður eftir því að það sé nýtt
af skynsemi, að ógleymdri ork-
unni sem bíður þess með
óþreyju að hún fái að streyma
um leiðslur til hinnar orku-
Reynir
Antonsson
skrifar