Dagur - 22.04.1989, Blaðsíða 2

2 - DAGUR - Laugardagur 22. apríl 1989
Heil og sæl. Nú er veturinn á
enda og víst var hann býsna
harður hér norðanlands. Með
komu sumars fyllist hjarta mitt
fögnuði og andagift og róman-
tískar hugsanir sópa áhyggjum
vetrarsortans í burtu. Allt í
kring kviknar lífið. Náttúran
vaknar af vetrardvala og það
er ekki laust við að fólkið taki
hliðstæðum breytingum. Við
íslendingar erum sveiflukennd
þjóð hvað skapferli varðar.
Langan, dimman veturinn
húkum við í horni með fýlu-
svip og hreytum ónotum í
náungann. Þegar sólin hækkar
á lofti verðum við eilítið blíð-
ari á manninn og loks þegar
sumardagurinn fyrsti rennur
upp þá getum við leyft okkur
að skríkja framan í sólina,
syngja og tralla. fȇ gleymast
harðindi, fannfergi, myrkur,
kuldi og vonleysi vetrarins, en
bjartsýnin tekur við.
Mér finnst ekkert undarlegt
við það hve mjög við þráum
birtu og yl. Megnið af árinu
erum við umlukin myrkri og
köldum vindum og sá tími get-
ur hreinlega bugað besta fólk.
Sumir skella sér í sólarlanda-
ferð og bjarga geðheilsunni
fyrir horn, eða leggjast á ljósa-
bekk og láta hugann reika. Pað
hef ég gert undanfarna mánuði
og er því orðin gríðarlega brún
og skorpin, líkt og konur í
Suður-Evrópu, meðan flestar
stallsystur mínar koma mænu-
hvítar undan vetrinunr. En það
furðulegasta við þetta allt sam-
an er það að maðurinn minn er
ekkert hrifinn af þessum ljósa-
ferðum mínum, eins og ég legg
á mig til að líta vel út, fyrir
hann og sjálfa mig. Hitt er
sjálfsagt rétt að húðin verður
skorpin og hrukkótt og mögu-
leikar á húðkrabba margfald-
ast, en ég verð þó brún. Eiga
konur ekki að líta þannig út?
Svarbrúnar með stinn brjóst og
maga, enga appelsínuhúð,
ljóst og þurrt hár og vel snyrtar
hendur. Það hefði ég nú
haldið. Þetta er dýrt spaug en
maður lítur þó vel út um
stundarsakir.
En þetta átti ekki að vera
neinn heilsuþáttur hjá mér
heldur ætlaði ég að fjalla um
andleg málefni og þá sérstak-
lega bókmenntir. Eg er svo
kynlega gerð að mér þykir
miklu skemmtilegra að sitja í
makindum með góða bók í
stað þess að glápa á sjónvarp,
fara á námskeið eða í sauma-
klúbba, eða leggja rækt við
aðrar tómstundir. Bækur eru
mitt líf og yndi og hafa verið
það allt frá barnæsku þegar ég
gleypti í mig Fimm-bækurnar,
Pollýönnu, Nancy og reyndar
allt sem auga á festi. Síðan
tóku við Sannar sögur og Eros
og þá Theresa Charles, Denise
Robins, Bodil Forsberg og
uppáhaldið mitt, frændi vor Ib
Cavling. Þá má ekki gleyma
Snjólaugu Bragadóttur en nú í
seinni tíð hef ég aðallega lesið
ástarsögurnar frá Snorrahúsi
og bækur Birgittu Halldórs-
dóttur.
Maðurinn minn þykist vera
ægilega hneykslaður á bók-
menntasmekk mínum og segir
þetta vera rugl, en ég segi að
þetta sé rómantík. Ég bað
hann að rifja upp hvað hann
las í æsku og þá kom á daginn
að það voru helst harðsvíraðar
karlrembubækur og bækur fyr-
ir „fríska og fjöruga stráka“
sem hann las. Með aldrinum
urðu bækurnar æ groddalegri,
morð og nauðganir á hverri
síðu og kvenfyrirlitningin alls
ráðandi. Lítið bara t.d. á
Morgan Kane og skoðið við-
horf hans til kvenna. Ég las
eina slíka bók og ég geri það
aldrei aftur. Þetta er sko rugl.
Þá er rómantíkin betri.
Sól og sumar leysa nú róm-
antískar bækur af hólmi uns
skammdegið skellur yfir á ný.
Það verður indælt að kúra á
sólpallinum, skreppa í útilegu
og skoða sig um úti í náttúr-
unni. Svei mér þá ef þetta allt-
of stutta sumar er ekki bara
forsenda fyrir fastri búsetu á
þessu annars volaða landi.
Þetta heldur hreinlega í okkur
lífinu, vonin um þrjá sólríka
sumarmánuði, jafnvel fjóra ef
vel árar. Nú frusu vetur og
sumar saman og það boðar
gott. Ég segi því: Gleðilegt
sumar og þakka ykkur sam-
fylgdina í vetur, eða frá því í
febrúarbyrjun.
Anna Ýr fjallar bæði um líkamleg og andleg málefni að þessu sinni og hún gerir m.a. grein fyrir uppáhaldsrithöfund-
um SÍnum. Mynd: TLV
\I heilsupósturinn
Umsjón: Sigurður Gestsson og Einar Guðmann
Mannkynið á egóflippi
Það er í einhverju tíbesku helgi-
riti sem vandamál mannkynsins
er sett upp á einfaldan hátt. Þar
segir: „Öll hamingja í heiminum
er sprottin af ósk um farsæld ann-
arra. Öll vansæla í heiminum er
sprottin af ósk um farsæld sjálfs
sín.“ Þetta er skemmtileg ein-
földun á öllum vandamálum
mannsins, en sé gert ráð fyrir því
að þetta sé kjarni málsins, má
einnig gera ráð fyrir því að þetta
sé það eina sem mannkynið þarf
að laga til þess að öðlast hina
eftirsóttu hamingju.
Við nánari umhugsun þarf
þetta alls ekki að vera svo frá-
leitt. Þarna er í raun og veru ver-
ið að tala um eigingirnina marg-
umræddu. Þó svo að hún sé
margumrædd er hún hins vegar
einhverra hluta vegna þess eðlis
að enginn telur ómaksins vert að
grafast fyrir um hvað eigingirni
er í raun og veru. Þetta ætti nú að
vera verðugt rannsóknarefni þar
sem einhver góður maður sagði
fyrir u.þ.b. 2000 árum: „Maður
elskaðu náunga þinn eins og
sjálfan þig“ en samt sem áður er
ekki að sjá að margir hafi kært sig
um að reyna að fara eftir þeirri
ráðleggingu. Eigingirnin kemur
frá hinni persónulegu ég-vitund
sem hefur fólgna í sér þá tilfinn-
ingu að maðurinn sé í vitundarlífi
sínu aðgreind vera, eins og eyja í
hafi sem stendur ein og sér. Öll
þjáning mannsins kemur frá þess-
ari ég-vitund, bæði beint og
óbeint einfaldlega vegna þess að
hún er ósönn. Heimsmynd og
lífsviðhorf margra byggjast þann-
ig á nrisskilningi þar sem það er
talinn sjálfsagður hlutur að við-
horf þeirra sé þannig að þeir gera
einungis það sem þeir telja sjálf-
um sér eða sínum til góðs.
Þetta eru ekki neinar heim-
spekilegar vangaveltur heldur er
þetta einungis tilraun til þess að
skoða þjáningu mannsins í nýju
ljósi. Upplausn ég-vitundarinnar
er það sem myndi vera lausnin á
þessu, jafn einföld og vandamál-
ið. Hún felst í því að gleyma sér
við störf sín vegna starfanna, en
það getur komið fram í fegurðar-
skynjun listamannsins, bæn hins
trúaða, rannsókn vísindamanns-
ins og yfirleitt í daglegu lífi hvers
og eins sem sér, heyrir og dregur
andann fyrir mannkynið í heild
en ekki bara fyrir sjálfan sig. Þeg-
ar vitundarlífið hættir að snúast
um egóið er samt sem áður ekki
hægt að segja að þú hættir að
vera til, eða að þú missir per-
sónuleika þinn. Þú hefur miklu
fremur hlotið aðra viðmiðun og
útgangspunkta í lífinu. Það getur
varla verið tilviljun að þetta sé
eitt aðal kjarnaatriðið í Biblí-
unni. Séu hugleidd nánar þau
áhrif sem upplausn á egóinu
myndi hafa sést að stór hluti af
áhyggjum og stressi sem hrjáir
manninn hyrfi hreinlega. Það
hefði vafalaust þau áhrif að sjúk-
dómar og þjáningar af þessum
völdum yrðu úrsögunni. Kannski
erum við að tala um einhver fjar-
læg markmið, en ekki er gott að
segja til um í hvað stefnir með
þróun mannsins nema að eitt er
víst og það er að þróunin heldur
áfram rétt eins og hún hefur gert
frá örófi alda og víst er að vitund-
arþróun á sinn þátt þar sem og
líkamleg.
Þetta eru ekki neinar heimspckilegar vangaveltur heldur er þetta cinungis
tilraun til þess aö skoöa þjáningu niannsins í nýju Ijósi.