Dagur - 30.01.1993, Blaðsíða 18

18 - DAGUR - Laugardagur 30. janúar 1993
Popp
Hver er staðan? - Hvert stefnir?
- vangaveltur um íslenska og erlenda tónlist á nýju ári
Rapparinn lce Cube hitti beint í mark með nýju plötunni sinni The Predator.
Að undanförnu hafa birst hér á
Poppsíðu ýmis uppgjör tengd
nýliðnu ári, 1992, auk þess sem
svolítið hefur verið litið fram á
veginn i rokkútgáfunni. I fram-
haldi af því ætla ég nú aðeins að
velta fyrir mér ýmsu sem kemur
upp í tengslum við slík uppgjör
og skoða þau í víðara samhengi
sem og að reyna að leggja mat á
hvað framundan sé. Ekki ætla ég
þó að setja fram einhverjar há-
fleygar kenningar, heldur aðeins
að velta hlutunum fyrir mér á
almennan hátt í Ijósi þess sem
fram hefur komið í áðurnefndum
uppgjörum og fleiru.
Fyrir hálfum mánuði birti Rás
tvö síðbúnar niðurstöður sínar á
því besta á árinu 1992 að mati
valinkunnra poppspekúlanta,
tónlistarmanna o.fl. bæði af inn-
lendum og erlendum toga. I við-
tölum við þetta fólk kom margt
athyglisvert fram, sem vert er að
staldra við og má segja aö það
hafi verið aðalkveikjan að þess-
um vangaveltum mínum.
Bjartsýni en blikur á lofti
Það var samdóma álit þriggja
góðra manna, sem ég fékk til að
velja það besta í íslensku útgáf-
unni á síðasta ári, að bjart væri
framundan í henni og gróskan
væri mikil. Þeir Heimir Már Pét-
ursson fréttamaður og Egill
Ólafsson tónlistarmaður með
meiru voru sama sinnis á Rás
tvö, en töldu þó að lítið nýtt hefði
komið fram á árinu sem leið. Á
því voru líka þeir Gunnar Hjálm-
arsson, Poppskrifari Pressunnar
og Einar Örn, Sykurmoli, að lítið
nýtt væri að gerast í íslenskri
útgáfu og kvað Einar reyndar svo
fast að orði að hún bæri vott um
„andlega kreppu og aumingja-
skap“ (vísað hann þar sérstak-
lega til Jet Black Joe, sem að
hans mati voru ekki til að hrópa
húrra fyrir og var Heimir líka á
þeirri skoðun).
Ég get vel tekið undir með Einari
og Heimi um að Jet Black Joe sé
ekki sú ferskasta, sem fram hefur
komið, eins og sumir vilja vera
láta. Hins vegar eins og ég hef
sagt áður þá getur hljómsveitin
átt bjarta framtíð fyrir sér ef hún
þróast út úr því fari sem hún er
nú í og fái það í friði við útgef-
endur sína. Það mun nefnilega
ekki kunna góðri lukku að stýra
ef endurtaka á leikinn alveg eins
upp á nýtt að kröfu útgefendanna
í Ijósi góðrar byrjunar.
Kristján Kristjánsson KK, sem
átti bestu plötuna að mati þeirra
sem völdu, kom einmitt inn á að
peningahyggjan réði allt of miklu
í útgáfunni að hans mati og eyði-
legði oft unga og efnilega tónlist-
armenn. Getur KK líka trútt um
talað eins og kunnugt er af
rimmu hans við vissa útgefendur
vegna peningamála. Sú vel
heppnaða ákvörðun Kristjáns og
félaga (sem fleiri hafa einnig gert
með bærilegum árangri) að gefa
út sjálfir með góðra manna hjálp,
tel ég að mörgu leyti marka viss
tímamót í íslenskri útgáfu.
Sú staðreynd að mun ódýrara
virðist vera að gefa út geislaplöt-
ur en LP plötur hefur hvatt
marga, sem ekki hafa áður haft
tök eða tækifæri á að gefa út, til
afreka á útgáfusviðinu á eigin
ábyrgð, sem ég tel vera þróun
sem sé komin til að vera við hlið
útgáfufyrirtækjanna. Er það
vissulega áhætta að leggja út í
slíka útgáfu, en á móti fær við-
komandi meira í aðra hönd en
ella hefði verið. Held ég að mikið
sé til í því sem Ásmundur Jóns-
son (betur þekktur sem Ási í
Gramminu sáluga) hjá Japis
sagði á Rás tvö í ársuppgjörinu
að allir tónlistarmenn hefðu gott
af því að gefa einhvern tímann út
plötu sjálfir. Með því öðlist þeir
meiri þekkingu og skilning á því
hvað þyrfti til að gefa út plötu og
hvernig ætti að selja hana.
[ þættinum á Rás tvö sat Bubbi
Morthens fyrir svörum um leið og
Kristján Kristjánsson, en Bubbi
varð næstur á eftir KK í valinu á
bestu íslensku plötunum (rétt
eins og í plötusölu ársins). Var
Bubbi m.a. spurður út í hvort
hann hefði ekki getað hugsað sér
að gefa út sjálfur. Svaraði hann
því til að það hafi oft komið hon-
um í hug, en með tilliti til þess að
hann hefði betri samning en allir
aðrir og væri þannig vel bak-
tryggður fyrir hugsanlegum áföll-
um borgaði það sig ekki fyrir
hann að breyta til. Ef hann gæfi
út sjálfur og fengi mikinn skell
gæti það riðið honum að fullu.
Nú berast hins vegar þær fregnir
að Bubbi sé kominn upp á kant
við útgefanda sinn, Steinar hf.,
vegna mismunandi túlkunar á
samningi og samstarfinu sé því
lokið. Eru það, svo ekki sé meira
sagt, kaldhæðnislegar fregnir í
Ijósi þessara orða Bubba á Rás
tvö. Mun hann aftur á móti ætla
að gera samning við hinn útgáfu-
risann, Skífuna, í staðinn, en
staðfesting á því er ekki ennþá
fengin þegar þetta er ritað. Hvort
það mun svo, ef af verður, ganga
betur verður tíminn að leiða í
Ijós.
Fleiri tíðindi eru svo að gerast hjá
stórrokkurum landsins, því nú
hefur Sálin ákveðið að taka sér
langt og ótímabundið frí í vor.
Koma þau tíðindi í kjölfar
háværra sögusagna um að
hljómsveitin væri að hætta. Ætlar
Stefán söngvari að gera sóló-
plötu og heyrst hefur að Guð-
mundur gítarleikari muni taka
upp samstarf við Pétur „Garg-
ara“ Kristjánsson. Gæti því eins
verið að um endalok Sálarinnar
verði í vor þótt það heiti nú frí.
Eru því ýmsar blikur á lofti í
íslensku poppi, þótt framtíðin í
heild verði að teljast björt.
Skiptar skoðanir
Hvað varðar erlenda tónlist á
Ekki eru allir sáttir við kosningu DV á
bestu plötu ársins 1992.
árinu 1992 og hver framvindan
yrði í henni á nýju ári var matið
misjafnt og skoðanirnar skiptar
hjá spekúlöntunum sem Rás tvö
fékk til liðs við sig. Einar Örn og
Árni Matthíasson, blaðamaður á
Mogganum, voru t.a.m. á því að
það besta sem árið 1992 hefði
fætt af sér væri hið harða og
árásargjarna rapp, sem nokkuð
mikið var áberandi á árinu, með
lce-T/Body Count, lce Cube og
fleirum. Töldu þeir ennfremur og
þá sérstaklega Einar að vaxtar-
plötu Eric Claptons, Unplugged, sem
broddurinn myndi liggja í rappinu
í þróun og sköpun nýrrar tónlist-
ar.
Ekki get ég nú tekið undir þá
kenningu, því þótt rappið hafi
margt til síns ágætis og þá sér-
staklega sem tjáningarform, þá
er það tónlistarlega ekki þess
megnugt að geta talist áhrifa-
valdur til langs tíma litið. Það er
hins vegar Ijóst að rapp/hipp
hopp tónlistin mun njóta vin-
sælda áfram, sem sést best á því
að nýjasta plata lce Cube The
Predator fór beint á toppinn í
Bandaríkjunum skömmu fyrir
áramótin.
Niðurstaðan varð annars sú yfir
erlendu plöturnar að þaulreyndir
listamenn úr poppi og rokki skip-
uðu með afgerandi hætti þrjú
efstu sætin, Peter Gabriel, Eric
Clapton og REM, sem varð hlut-
skörpust. Voru þessir listamenn
líka með þrjár bestu plöturnar
erlendis frá í DV kosningu, en
þar hafði Clapton vinninginn með
yfirburðum. Var gamli gítarjaxl-
inn vel að þessari kosningu kom-
inn og var hún afgerandi.
Eitthvað virtist þessi kosning í
DV þó fara fyrir brjóstið á einum
annars ágætum popppælara og
fjölmiðlamanni, honum Skúla
Helgasyni. I þættinum Tíðarand-
anum, sem aftur hóf göngu sína
fyrir hálfum mánuði í sjónvarp-
inu, sá Skúli nefnilega ástæðu,
einhverra hluta vegna, til að
reyna að gera lítið úr henni með
því að kalla hana „gamlan
brandara".
Ekki veit ég hvort Skúli er svona
argur út í kosninguna vegna
þess að hann var ekki með í
henni, en hitt veit ég að þessi orð
hans gera frekar lítið úr honum
sjálfum heldur en kosningunni og
verða að teljast misnotkun á
aðstöðu. Ætti Skúli að vera orð-
inn nógu gamall til að vita það að
hlutirnir gerast ekki alltaf að
manns eigin skapi, hvort sem
manni líkar það nú betur eða
verr.