Dagur - 03.04.1993, Blaðsíða 22

22 - DAGUR - Laugardagur 3. apríl 1993
Kvikmyndasíða
Jón Hjaltason
Feiimú Móhíkaninn
Meðal indíána.
ekki slitið mig frá því. Eiginlega
má segja að löngun mín til að taka
að mér hlutverkið hafi sprottið af
sömu hvötum og hugsunin um að
láta það lönd og leið.
Maðurinn var mér gjörsamlega
ókunnur og jafnvel dularfullur. Eg
vissi ekkert um heim hans, fjöl-
skyldu, ættflokkinn, heimkynni
hans eða sögu þessa tíma. Allt
þetta varð ég kanna og uppgötva
líkt og landkönnuður. Þetta í senn
dró mig að og fældi mig frá.“
Það má til sanns vegar færa að
Day-Lewis er frá allt öðrum heimi
en fóstursonur Cingachgook. Fað-
ir hans var skáld og sósíalisti sem
hataði að vera kallaður herra Lew-
is. Fyrir vikið dró hann upp band-
strikið og varð Cecil Day-Lewis.
Móðir leikarans var leikkona, Jill
Balcon, en faðir hennar var Sir
Michael Balcon kvikmynda-
framleiðandi, sá hinn sami og
fékk Alfred Hitchcock hans fyrsta
verkefni.
Rómantíska hetjan
Persóna Haukfráns er að mörgu
leyti í ætt við hinar rómantísku
hetjur Hollywood fyrr og síðar -
kannski þó meira fyiT. Um þetta
segir Day-Lewis: „Ég hugleiddi
þetta ekki hið minnsta þegar ég
tók hlutverkið að mér og geri það
ekki ennþá. Ég bægði öllum efa-
semdum frá mér og tók heilshugar
þátt í gerð myndarinnar, annað-
hvort er maður heill í persónu
sinni eða alls ekki neitt - og þá er
voðinn vís. Sú stund kom að vísu
að mér þótti það jaðra við geð-
veiki af mér að taka við hlutverk-
inu. Ég hafði ekkert unnið í tvö ár
og ég var ákveðinn í því að færast
ekki mikið í fang þegar ég byrjaði
aftur. Ég kýs kyrrðina, rólegheitin.
Það má því segja að Móhíkaninn
hafi verið algjör andstæða þess
sem ég hafði í huga sem var meg-
inástæðan fyrir því að ég var hik-
andi í fyrstu og vildi jafnvel ekki
vera með.
Auðvitað hefði ég ekki viljað
missa af þessu ævintýri en það
líður áreiðanlega á löngu þar til ég
verð tilbúinn að leika sama leikinn
aftur. En svo getur það raunar far-
ið allavega. Ég hef jafnan verið
mjög glaður þegar verkefninu hef-
Daniel Day-Lewis ætti að vera
orðinn nokkuð vanur að taka á
móti lofi fyrir leik sinn. Hann hef-
ur tekist á við leikrit Shakespears
og handleikið Óskarinn fyrir
frammistöðu sína í My Left Foot.
Michael Mann, leikstjóri Síðasta
Móhíkanans, kallar Day-Lewis
einn af þremur eða fjórum bestu
leikurum heimsins er mæla á
enska tungu. Þrátt fyrir allt þetta
veraldargengi er Day-Lewis ákaf-
lega feiminn og hefur aldrei þótt
það eftirsóknarvert að gerast róm-
antísk hetja í Hollywood. En það
hlaut þó að koma yfir hann í Síð-
asta Móhíkananum.
Langflest hlutverk Day-Lewis
á hvíta tjaldinu hafa verið lítil en
jafnan vakið athygli gagnrýnenda
og jákvæð viðbrögð þeirra. Má
þar nefna My Beautiful Laun-
drette sem Steven Fears leikstýrði,
mynd James Ivory, A Room with
a View og The Unberable Light-
ness of Being sem Philips Kaufm-
an gerði.
En hvað var það þá sem fékk
leikarann til að taka að sér Hauk-
frán, fósturson Chingachgook og
þjóðsagnahetju úr sögu James
Fenimore Cooper frá 1826?
Hið ókunna heillaði
„í langan tíma fældist ég hlutverk-
ið. Ég las handritið yfir nokkrum
sinnum og svaf á því í fjóra mán-
uði áður en ég talaði nokkum hlut
við leikstjórann Michael Mann. í
raun þá forðaðist ég að ræða við
hann því ég veit að um leið og
samtölin byrja er maður orðinn
flæktur í netið og flækist æ meir
og betur eftir því sem orðunum
fjölgar."
En handritið hafði þegar gripið
leikarann heljartökum. „Mér
fannst það gott, svo gott að ég gat
Haukfránn, Day-Lewis, í klemmu.
Fyrstu Móhíkanarnir
Ein af betur þekktum ævintýra-
bókum heimsins er sagan um síð-
asta Móhíkanann eftir James Feni-
more Cooper (1789-1851). Sagt
var að Viktoría drottning hefði á
fáum sögum meira uppáhald en
einmitt þessari eftir Cooper.
Fyrsta myndin er byggði á sög-
unni var Leatherstocking (1909)
sem DW Griffith leikstýrði.
Tveimur árum síðar fylgdu tvær
styttri útgáfur í kjölfarið, The Last
of the Mohicans og In the Days of
the Six Nations. Báðar auðvitað
þöglar. Arið 1920 kom þýsk út-
gáfa, Lederstrumpf.
Fyrsta langa myndin var gerð
af Maurice Toumer og Clarence
Brown árið 1920 og hét einfald-
lega The Last of the Mohicans.
Fyrsti talandi Móhíkaninn leit
dagsins Ijós 1923. Hann var í tólf
köflum, leikstjóri D. Poeves Eas-
on. Heldur þótti þessi útgáfa
frumstæð og sumir sögðu hana lít-
ið spennandi. Úr því bættu George
B. Seitz og Randolph Scott 1936.
Haukfránn sló í gegn og Scott
varð stjama.
Næsta tilraun gekk ekki jafn-
vel. Last of the Redmen/ Last of
the Redskins (1947) gleymdist
fljótlega. 1965 reyndu þjóðverjar
og Bretar fyrir sér og tvær
Móhíkanamyndir komu í bíóin.
Sjónvarpið gat nú ekki lengur
staðið hjá og 1971 tók BBC til
sinna ráða og lét gera vinsæla
bamaþætti um síðasta móhíkan-
ann.
Eitthvað hefur verið um það að
kvikmyndagerðarmenn hafi reynt
að spinna upp nýjar sögur um
Haukfrán og notað lítið annað úr
upprunalegri sögu Coopers en að-
alsöguhetjuna - en það væri að
æra óstöðugan að elta ólar við
slíka framleiðslu.
ur verið lokið, kannski feginn í
aðra röndina."
Kyngoðið
Margir hafa velt því fyrir sér af
hverju Day-Lewis hefur ekki gert
tilkall til að kallast kyngoð. Margt
kvenfólk segist hafa fundið glöggt
til kynferðislegs þokka hans í The
Unbearable Lightness of Being.
„Allir stimplar eru hindrandi
og takmarkandi", segir Day-Lew-
is. „Ef einhver tæki upp á því að
kalla mig eitthvað myndi mér líða
illa. Stimpillinn gæfi óhjákvæmi-
lega til kynna að ég væri ekki eitt-
hvað annað líka.“
Day-Lewis er greinilega ekki á
þeim buxunum að festast í einni
persónu, né heldur er hann sestur í
helgan stein. Eftir Móhíkanann
tók hann þátt í The Age of Inno-
cence, með Michelle Pfeiffer og
Winona Ryder, undir leikstjóm
Martin Scorcese. Síðan hefur hann
verið á lausu. „Ég veit aldrei hvað
bíður mín“, segir Day-Lewis. „Ég
geri engar fimm ára áætlanir.
Þetta er allt tilviljunum háð, einn-
ig hvað ég tek mér fyrir hendur
hverju sinni.“
Whitney Houston og Kevin Costner í The Bodyguard.
/
I Borgarbíói
yfir páskana
Nú hefur hann Amfinnur okkar
krækt í nokkra feita bita fyrir okk-
ur bíófara - og hina líka sem láta
sjaldan eða aldrei sjá sig í bíó.
Hann ætlar að sýna núna yfir
páskana ekki færri en þrjár stór-
myndir - eða þær em að minnsta
kosti umtalaðar og vinsælar.
The Bodyguard heitir ein en
hún er líklega sú þeirra sem mesta
auglýsinguna hefur fengið í fjöl-
miðlum hér á íslandi. Þetta er í og
með vegna þess að framleiðendur
myndarinnar hafa ekki aðeins
fylgt þeirri formúlu að láta vinsælt
lag fylgja, heldur hafa þeir gengið
feti framar og fengið söngkonuna
sjálfa til að leika aðalkvenhlut-
verkið. Whitney Houston heitir
hún og er öllum kunn sem unna
góðri tónlist og hinum líka.
Undanfarin kvöld höfum við sjón-
varpsgláparar fengið að heyra
hana syngja titillag The Body-
guard og það skal ég fullyrða að
ef myndin er hálft eins góð og
flutningur Whitneys á laginu þá er
bíóið frábært. Á móti henni leikur
Kevin Costner, sem gerði góða
hluti í Dansar við úlfa.
Þá hefur Amfinnur krækt í Síð-
asta Móhíkanann er byggir á hinni
sígildu sögu eftir James Fenimore
Cooper (dáinn 1851), um Hauk-
frán sem tekinn er í fóstur af
Móhíkönum og bjargar bráð-
myndarlegri enskri konu úr hönd-
um Huron-indíána.
Þriðja myndin sem við fáum að
sjá nú um páskana er Home Alone
2 þar sem Macaulay Culkin lendir
enn og aftur í útistöðum við
krimmana tvo er forðum reyndu
að ræna hús foreldra hans.
Vandræðin nálgast Culkin.