Dagur - 13.05.1993, Side 7

Fimmtudagur 13. maí 1993 - DAGUR - 7
Meira en ein á mínútu
Kona nokkur, sem safnaði und-
irskriftum í Kolaportinu í
Reykjavík undir ytlrlýsingu og
ósk til forseta Islands um þjóð-
aratkvæðagreiðslu um EES-
samninginn, fékk á fjórða
hundrað nöfn frá klukkan 11 til
4. Henni þótti ódrjúgt að ávarpa
mann sem gekk stakur; ávarpið
skilaði meiru, ef tveir eða fleiri
gengu saman. Líkar þessu voru
undirtektir við önnur tækifæri,
þar sem almenningur var á ferð.
Viðbrögðin virtust óháð aldri,
en konur þóttu áhugasamari en
karlar. Þegar gengið var að
kvöldlagi í hús í nýlegu borgar-
hverfi, voru undirtektir prýði-
legar; það var alveg undantekn-
ing, ef svarað var „ég hef ekki
áhuga“.
Þeir sem unnu að undirskrifta-
söfnuninni kynntust biturleika
fólks til Alþingis og forseta Is-
lands vegna þess, að þjóðarat-
kvæðagreiðsla hafði ekki verið
leyfð. Það nefna þær þrjár konur,
Halldóra Einarsdóttir, Sigríður
Guðbjartsdóttir og Sigríður Theó-
dóra Sæmundsdóttir, sem kynntu
söfnunina og sendu um málið
ákall og áskorun til alþingis-
manna. Ofríki stjórnvalda í EES-
málinu hefur sært tilfinningu fjölda
íslendinga; fólk hafði aðrar
hugmyndir um rétt sinn í lýóræð-
isríki.
Tvennt sýnist nú vera til ráða,
til að vilji almennings komi fram,
þótt stjórnvöld hafi ekki viljað
bera EES-samninginn undir þjóð-
aratkvæði. Félagasamtök, sem
Björn S. Stefánsson.
þorri landsmanna stendur að, hafa
krafist þjóðaratkvæðagreiðslu
ásamt alþingismönnum úr fjórum
stjómmálaflokkum. Það ætti ekki
að vera mikið mál fyrir slík sam-
tök ásamt stjómmálafélögum í
einstökum kjördæmum að halda
þjóðaratkvæðagreiðslu framhjá
stjórnvöldum. Þannig sannaðist
afi samtakanna til að gæta réttar
almennings. Það mundi meira en
annað knýja á um, að almenningur
fengi að ráða málinu beint. Til
þess er kjörið tækifæri, þegar
kjörskrá er fyrir hendi vegna opin-
berra kosninga, hvert sem tilefni
þeirra er. Slík þjóðaratkvæða-
greiðsla framhjá stjómvöldum
gæti staðið frá föstudegi til sunnu-
dags, ef opinbcru kosningarnar
eru á laugardegi.
Nú þegar þarf að vinna að því,
að næsta ríkisstjórn, hver sem hún
verður, hafi það sem fyrsta verk-
efni sitt að leggja EES-samning-
inn fyrir þjóðina í bindandi at-
kvæðagreiðslu. Þegar farið verður
að raða á framboðslista, þarf að
leita svars hjá hverjum þeim, sem
gefur kost á sér, hvort hann ætli
skilyrðislaust að greiða van-
traustsatkvæði þeirri ríkisstjóm,
sem ekki hefur slíka þjóðarat-
kvæðagreiðslu sem fyrsta verkefni
sitt.
Sumir kunna að lenda í sjálf-
heldu, ef flokkur þeirra býður ekki
fram þá, sem þeir treysta til að
beita sér skilyrðislaust fyrir þjóð-
aratkvæðagreiðslu um samning-
inn. Vegna þeirra þarf sérstakt
framboö um land allt með tvennt á
stefnuskrá og einungis það: Að
verja aðeins þá ríkisstjórn falli,
sem vindur sér strax að því að
halda bindandi þjóðaratkvæða-
greiðslu um EES-samninginn og
að setja í stjórnarskrána ákvæði,
sem veitir minnihluta Alþingis
ásamt ákveðnum fjölda kjósenda
rétt til þjóðaratkvæðagreiðslu um
lög, sem Alþingi samþykkir. Að
öóru leyti hefðu þeir sem hlytu
kosningu af listanum óbundnar
hendur til að vinna á þingi að mál-
um og með flokkum, enda lyki
ætlunarverki þeirra með stjómar-
skrárbreytingunni. Eðlilegt heiti
listans væri „þjóðaratkvæði um
EES“; það væri um leið öll stefnu-
skrá hans.
Björn S. Stefánsson.
Nordisk Forum í Fiimlandi árið 1994
- Viðamesta verkefni sem Norðurlandaráð hefur staðið fyrir
Ráðherranefnd Norðurlanda í
samvinnu við Norðurlandaráð
hefur ákveðið að standa fyrir
norrænu kvennaþingi - Nor-
disk Forum ’94 - í Abo í Finn-
landi, dagana 1.-6. ágúst 1994.
Þetta er viðamesta verkefni
sem Norðurlandaráð hefur
staðið fyrir en 13,5 milljónum
danskra króna verður varið til
undirbúnings og búist er við
10.000 þátttakendum.
Yfirskrift kvennaþingsins er
„Líf og störf kvenna - hamingja
og frelsi“ og undirbúningur á Is-
landi er nú í fullum gangi, að
sögn talsmanns. Dagana 15. til
18. apríl n.k. koma undirbún-
ingsnefndir frá öllum Norður-
löndum ásamt framkvæmda-
nefndinni til fundar í Reykjavík.
Hjá talsmanni kemur fram að
Nordisk Forum var í fyrsta skipti
haldið í Osló árið 1988 og tókst
með afbrigðum vel. Þátttakendur
voru alls 10,000 og létu íslenskar
konur ekki sitt eftir liggja, en þær
voru 800 talsins. í ljósi hins mikla
árangurs sem varð af Nordisk
Forum ’88 samþykkti norræna
ráðherranefndin og Norður-
landaráð á árinu 1991 að veita
13,5 milljónum danskra króna til
undirbúnings nýs kvennaþings og
var Abo í Finnlandi fyrir valinu
sem mótsstaður. Nordisk Forum
’94 er umfangsmesta verkefni
sem norræna ráðherra'nefndin og
Norðurlandaráð hafa staðið að til
þessa og vonast undirbúnings-
nefndin til að Nordisk Forum ’94
veki jafn mikinn áhuga og Nord-
isk Forum í Osló gerði á sínum
tíma.
Allir geta tekið þátt, einstakl-
ingar, konur frá grasrótarsam-
tökum, kvennasamböndum,
kvennahópum, skólum, stéttar-
félögum, atvinnurekendum og
svo mætti lengi telja. Karlmenn
eru velkomnir, hafi þeir áhuga á
þeim markmiðum sem leitast er
við að ná með Nordisk Forum
’94. Mikil áhersla er lögð á að fá
ungar konur til þátttöku og að
þær taki til umfjöllunar þau mál
sem þeinr eru hugleikin.
Framlag til Nordisk Forum ’94
getur verið með ýmsu móti, fyrir-
lestrar, listsýningar, tónlist, kvik-
myndir, smiðjur, málþing og
hvað annað sem henta þykir. Öll-
um er frjálst að leggja sitt af
mörkum til dagskrárinnar, þó
með þeim skilmálum sem settir
verða. Ekki er nauðsynlegt að
skipulögð samtök standi að baki
dagskrá á NF ’94, einstaklingar,
óformlegir hópar jafnt sem
„atvinnumenn“ geta verið með
framlag, möguleikarnir eru óend-
anlegir!
íþróttir koma til með að skipta
veglegan sess í dagskránni og
verður boðið upp á leikfimi og
heilsubótarskokk á hverjum
degi. Norðurlandakeppni í knatt-
spyrnu verður haldin meðan á
þinginu stendur, en einnig fer
fram róðrarkeppni á Aura ánni,
sem rennur í gegnum Abo.
Afar nauðsynlegt er að hópar
og einstaklingar sem hafa í
hyggju að vera með dagskrár-
atriði á NF ’94 hefjist handa við
undirbúning sem fyrst; að mörgu
er að hyggja og ekki má gleyrna
því að tíma getur tekið að afla
farareyris.
„Þær sem óska eftir að vera
með framlag á NF ’94 geta byrjað
undirbúning með því að velta fyr-
ir sér spurningunum: Hvað hefur
breyst frá því að Nordisk Forunr
var haldið í Osló og hafa þessar
breytingar orðið til góðs fyrir
konur? Hvernig er staða kvenna
nú og hver er framtíðarsýn
okkar; hvernig geta konur haft
áhrif á gang mála í framtíðinni?
Og síðast enn ekki síst, hvernig
getur Nordisk Forum ’94 stuðlað
að því að sjónarmiðum kvenna
verði gefinn meiri gaumur en ver-
ið hefur?,“ segir talsmaðurinn.
í framhaldi ofanritaðs er rétt
að árétta tilgang og markmið NF
’94. Lögð er áhersla á að eftirfar-
andi atriði verði tekin til sérstakr-
ar umfjöllunar og umræðu. Að
gera grein fyrir því sem áunnist
hefur í jafnréttismálum frá því að
Nordisk Forum var haldið í Osló
1988, að skapa nýjar hugmyndir
fyrir þá sem vinna að jafnréttis-
málurn, að hvetja til nýrra
aðgerða til að stuðla að réttlátara
þjóðfélagi, að halda á lofti hug-
sjónum karla og kvenna um jafn-
réttisþjóðfélag árið 2000 með því
að taka fyrir ákveðin viðfangsefni
sem miða að því marki, að auka
tengsl milli kvenna og kvenna-
hreyfinga á Norðurlöndum við
nágranna þeirra í Austur-Evr-
ópu, að fá nýja hópa til samstarfs
um jafnréttismál á samnorrænum
vettvangi og í hverju landi fyrir
sig, að glæða áhuga ungs fólks á
jafnréttismálum, að efla almenn-
an áhuga á jafnréttismálum, að
vera liður í undirbúningi Norður-
landanna fyrir jafnréttisráðstefnu
Sameinuðu þjóðanna, sem haldin
verður í Kína árið 1995.
Á íslandi starfar undirbúnings-
nefnd, en í henni eiga sæti Guð-
rún Árnadóttir, tilnefnd af
Kvenréttindafélagi íslands, Jó-
hanna Magnúsdóttir, tilnefnd af
Æskulýðssambandi íslands,
Drífa Hjartardóttir, tilnefnd af
framkvæmdanefnd um launamál
kvenna, Hansína Á. Stefánsdótt-
ir, tilnefnd af ASÍ og Valgerður
Gunnarsdóttir, tilnefnd af félags-
málaráðherra, en hún er jafn-
framt formaður nefndarinnar og
á sæti í samnorrænu framkvæmda-
nefndinni. Starfsmaður nefndar-
innar er Birna Hreiðarsdóttir. ój
Besta
verðið
20" barnareiðhjól - Kr. 7.900,-
20" 6 gíra - Kr. 9.995,-
24" 18 gíra-Kr. 14.900,-
18 gíra-Kr. 14.900,-
HAGKAUP
Gæði • Úrval • Þjónusta