Dagur - 17.06.1994, Blaðsíða 11

Föstudagur 17. júní 1994 - DAGUR - 11
Lýðveldishátíð á Akureyri 1944:
- sól og blíða nyrðra en væta syðra
íslendingar fögnuðu endurreisn
lýðveldisins 17. júní 1944 með
glæsilegri þjóðhátíð um land
allt. Á Akureyri var sól og blíða
og mikill mannQöldi í bænum.
Farið var í skrúðgöngu frá Ráð-
hústorgi norður Brekkugötu,
niður Gránufélagsgötu, suður
Glerárgötu, upp Strandgötu, um
Hafnarstræti, upp Spítalaveg og
niður Eyrarlandsveg til kirkju.
Gangan var afar fjölmenn og
þcgar fylkingin fór inn Hafnar-
stræti huldi hún götuna óslitið frá
Skjaldborg, þar sem nú er Hótel
Óðal, út að Ráöhústorgi. Ekki
komust allir fyrir í kirkjunni en
þar prédikaði sóknarpresturinn og
vígslubiskupinn sr. Friórik J.
Rafnar.
Eftir hádegi safnaðist fólk sam-
an á Ráðhústorgi og hlýddi á út-
varp frá Þingvöllum þar sem kjöri
forseta og gildistöku lýðveldis-
stjórnarskrárinnar var lýst. For-
rnaóur hátíðarnefndar, sr. Friðrik
J. Rafnar, setti hátíóina. Þorstcinn
M. Jónsson, skólastjóri, flutti að-
alhátíðarræðuna, Steingrímur
Jónsson, fyrrv. bæjarfógeti, flutti
minni Jóns Sigurðssonar, Einar
Árnason, fyrrv. alþingismaður,
flutti minni héraðsins og Sigurður
Róbertsson, rithöfundur, minni
fánans. Lúðrasveitin lék og Karla-
kórinn Geysir og Karlakór Akur-
eyrar sungu.
Um kvöldið var danstónlist
leikin á Ráðhústorgi og fólk steig
dans um stund. Lúðrasveitin lék
síðan nokkur lög og lauk hátíóinni
um miðnætti.
Ráðhústorg „lítið yndislegur
staður“
Þótt veður hafi verið gott á Akur-
eyri 17. júní 1944, bærinn fánum
prýddur, fólk í hátíðarskapi og
fjölmenni við hátíðahöldin, þá
fundu menn ýmislegt aðfinnslu-
vert. Þannig segir í Verkamannin-
um (24. júní 1944): „Þaó eina,
sem mörgum finnst aó heföi mátt
Hátíðin á Ráðhústorgi fór vel fram í bliðskaparveðri en Dagur kvartar þó dálítið yflr torginu og aðgerðarleysi sani-
komugesta. Mynd: Minjasafnið á Akureyri.
Skrúðgangan á Akureyri var mjög fjölmenn og var farinn hringur á miðbæjarsvæðinu, síðan upp Spítalaveg og nið-
ur Eyraralandsveg til kirkju. Mynd: Minjasafnið á Akureyri.
Sigurðsson, skrifstofustjóri, hlaut
5 atkvæði en 15 skiluðu auðu.
í þjóðaratkvæðagreiðslu 20,-
23. maí greiddu 98,65% atkvæði
meó sambandsslitum en 0,51%
voru á móti. Með stofnun lýðveld-
is voru 96,35% en 1,49% voru á
móti.
Þjóóhátíðin á Þingvöllum var
„hinn mikli dagur'* í augum Is-
lendinga og nú fögnum við 50 ára
afmæli íslenska lýðveldisins með
svipuöum hætti, þótt vonandi
verói ekki eins blautt á Þingvöll-
urn og 1944. En þrátt fyrir rign-
ingu og vosbúð voru menn lítt
rakir hió innra, eða eins og Dagur
segir (22. júní 1944): „Það var
ánægjulegt að veita því athygli,
hve samtaka menn voru í gleðinni
og æðruleysinu, og ekki var það
síóur merkilegt, að allan þennan
dag, sást ekki ölvaður maður.
Menn fóru ekki á Þingvöll í þetta
sinn til að drekka og þeir gátu
auðsjáanlega gert sér glaðan dag
án þess. Mun þetta einsdæmi, þeg-
ar um svo mikinn mannfjölda er
að ræða.“ SS
betur fyrir koma, er það, að ekki
var séð fyrir neinu húsnæói til
kvöldskemmtana. Þaö virðist ekki
úr vegi að hátíðanefndin hefði
fengið leigt svo sem 2-3 veitinga-
hús í bænum, þar sem almenning-
ur hefði átt þess kost, að dvelja
við dans og drykkju."
Dagur beinir spjótum sínum að
Ráðhústorgi, sem enn í dag er
ákaflega umdeilt. „Það má deila
um það, hvort heppilegt hafí verið
að vclja hátíðahöldunum hér í
bænum stað á Ráðhústorgi. Torgið
er, a.m.k. ennþá, heldur litió ynd-
islegur staður. Það gæti orðið mun
fallegra, regluleg bæjarprýði, ef
það væri allt gert að grasfleti og
giróingin Ijóta væri tekin og henni
fleygt út í hafsauga." (Dagur 22.
júní 1944).
Þá kvartar Dagur, sem þcir
Ingimar Eydal, Jóhann Frímann
og Haukur Snorrason voru í for-
svari fyrir, sáran yfir því aó bæjar-
búar hafi tekið lítinn þátt í hátíða-
höldunum heldur horft í gaupnir
sér þegar þjóðsöngurinn var sung-
inn og forsetinn hyllltur.
Gleði á Þingvöllum þrátt
fyrir vosbúð
Á Þingvöllum „laugaðist silkifán-
inn tárum himinsins", eins og út-
varpsþulurinn komst að orði, en
þangað komu þó um 25 þúsund
manns til að fagna endurreisn lýð-
veldisins að Lögbergi og kjöri
fyrsta forseta íslands. Nóttina áður
höfðu tjaldgestir orðið fyrir vos-
búó og nokkra þurfti að flytja í
sjúkrabílum til Reykjavíkur. Mik-
ill vöxtur hljóp í Oxará og rign-
ingin setti líka strik í reikninginn á
sjálfri hátíðinni.
Sveinn Björnsson, fyrrv. ríkis-
stjóri, var kjörinn forseti íslands
til eins árs með 30 atkvæðum. Jón
þar sem geisladiskar eru gersemi
Hafnarstræti 98 • 600 Akurcyri • Simi 12241
LOTIW
Vinn ngstölur
15.06.1994
VINNINGAR FJÖLDI VINNINGA UPPHÆÐ Á HVERN VINNING
El 63,6 0 36.980.000
Tm% 5 af 6 CÆ+bónus 0 1.793.437
E1 5 af 6 6 43.712
H 43.6 236 1.768
E| 3af6 Cfi+bónus 878 204
Aðaltölur:
8 13 16
21 27 31
BÓNUSTÖLUR
Heildarupphæð þessa viku
39.632.069
aisi.: 2.652.069
UPPLYSINGAR. SIMSVARI 91- 60 15 11
LUKKUIÍNA 99 10 00 - TEXTAVARP 451
BIRT MED f VRIRVARA UM PfiCNTVILLUR
fjj Vinningur fór til: (Tvöfaldur 1. vinningur næst)