Dagur - 05.01.1996, Blaðsíða 7

Föstudagur 5. janúar 1996 - DAGUR - 7
Veiðar á fjarlægum miðum geta
stundum varað vikum, jafnvel
mánuðum saman eins og fréttir
af úthaldi í Smugunni í Barents-
hafi bera glöggt vitni. Þó veiðar í
Smugunni hafi borið hæst í um-
ræðunni og langar fjarverur sjó-
manna þar, jafnvel í stöðugu
náttmyrkri, hafa íslensk skip
einnig stundað úthafsrækjuveið-
ar djúpt á Reykjaneshrygg og á
Flæmingjagrunni við Nýfundna-
land. Snorri Snorrason, útgerðar-
maður á Dalvrk, hefur átt þar
skip tvö undanfarin ár; fyrst
Baldur EA á árinu 1994 og síðan
Dalborgu EA á árinu 1995. Svo
einkennilega vill til að í bæði
skiptin var komið á Flæmingja-
grunn á sama degi, 7. júlí og
fyrsta löndun í ár var 2. ágúst.
a Snorri Snorrason með sonun-
^ um Snorra Geir 12 ára og
Elvari Frey 9 ára. Sá eldri hefur
farið einn túr með pabba en sá
yngri á það eftir og bíður óþreyju-
fullur.
Mynd: GG
á veiðar á úthafinu, bæði á rækju-
veiðar á Flæmingjagrunni, bol-
fiskveiðar í Smugunni í Barents-
hafi og úthafskarfaveiðar á
Reykjaneshrygg hefur sjónum
verið beint í aðrar áttir, jafnvel um
hálfan hnöttinn til Falklandseyja,
þar sem er að finna mjög gjöful
smokkfiskmið. Sólblóm hf„ sem
eigendur ráðgjafafyrirtækisins
Nýsis hf. standa að, hefur stofnað
útgerðarfyrirtæki á Falklandseyj-
um með þarlendu fyrirtæki. Veiði-
leyfi hefur fengist fyrir þrjá togara
til að veiða auk smokkfisksins,
lýsing og hokinhala. Smokkfiskur
er nú í injög háu verði, eða um
110 kr/kg en á þriðja hundrað
„Leyfa ætti kvótatausum skipum að veiða
rækjukvóta sem annars nyttist ekki“
- segir Snorri Snorrason yngri, skipstjóri á Dalborgu EA-317,
sem segir smokkfiskveiðar við Falklandseyjar áhugaverðar
Snorri kom í land eftir alvar-
legt slys sem hann varð fyrir um
borð og hefur sonur hans, Snorri
Snorrason yngri, verið fyrsti skip-
stjóri á skipinu síðan.
„Við eigum ekki aðra mögu-
leika en að vera á utankvótaveið-
um því kvótinn var seldur með
Baldri EA þegar skipið fór til Ól-
afsfjarðar. Það hefur gengið mjög
vel að fá mannskap á skipin þrátt
fyrir að fjarverurnar séu miklar og
við höfum verið með alveg ein-
staklega samhentan og góðan
mannskap. Áhafnaskipti fara fram
í St. Johns á Nýfundnalandi og
eru það yfirleitt sjö úr áhöfninni
sem skipta hverju sinni þannig að
hver maður fer ekki meira en tvo
túra hverju sinni. Útgerð Dalborg-
ar hefur sameinast um leiguflug til
Nýfundnalands með nokkrum
öðrum útgerðum, sem eiga skip á
Flæmingjagrunni,“ segir Snorri
Snorrason.
„Fjarlægðin gerir það að verk-
um að erfiðlega getur reynst fyrir
sjómennina að ná heim og tala við
fjölskylduna. Það er hægt gegnum
strandstöð á Nýfundnalandi en
ódýrara er þó að ná sambandi við
loftskeytastöðina í Gufunesi á
stuttbylgju. Það er oft erfitt en því
má ekki gleyma að heima situr
konan með börnin og þetta er
henni oft á tíðum ekki síður erfitt.
Hún þarf að „redda“ öllum hlutum
heima, greiða reikninga, sjá um
innkaup, fylgjast með skólagöngu
barnanna eða útvega iðnaðarmann
ef eitthvað þarf að laga í húsinu.
Það hefur komið fyrir að menn
hafa hætt, m.a. fór einn vélstjóri
tvo túra og hætti svo því honum
fannst túrarnir of langir og tekj-
urnar ekki réttlæta svo langa fjar-
veru. Ætli hluturinn fyrir hvem túr
sem var um fjórar vikur hafi ekki
verið rúmlega 400 þúsund krónur.
Hvað sætta menn sig við?
Milljón á mánuði? Eða jafnvel
meira? Þetta er ekki lakara en ger-
ist hér við land.“
18 skip í 66 daga hvert
Rækjuveiðar hófust á Flæmingja-
grunni árið 1993 og hefur afli ís-
lenskra skipa verið um 25 þúsund
tonn á ári og eru íslendingar afla-
hæstir erlendra þjóða þar ásamt
Norðmönnum. 18 íslensk skip
hafa stundað rækjuveiðar á þess-
um slóðum og var Ottar Birting
(nú Dalborg) aflahæstur íslensku
skipanna. NAFO (Norðuratlans-
hafsfiskveiðiráðið) samþykkti í
haust sóknarstýringu á svæðinu á
árinu 1996 en þeirri ákvörðun hef-
ur verið mótmælt af íslenskum
stjórnvöldum. Ef 1200 dögum,
sem er sókn íslendinganna til
þessa, er skipt niður á
skipafjöldann koma aðeins 66
dagar í hlut hvers skips.
- Hvert verður haldið ef kvóti
verður settur á veiðarnar á Flæm-
ingjagrunni?
„Ætli aflinn á árinu 1995 hafi
ekki verið nærri 700 tonnum og ef
haldið verður stíft út á þessu ári
ættum við að ná 1.200 til 1.500
tonna afla og ætli sá afli verði
ekki lagður til grundvallar kvóta-
úthlutuninni, þannig að okkur
verði úthlutað a.m.k. 800 tonna
kvóta. Eg vona að við fáum vel
okkar hlut af kvótanum. Við höf-
um ekki sömu möguleika og þeir
sem koma niður á Flæmingja-
grunn besta hlutann úr árinu og
eru svo þess á milli að dunda sér
við það að veiða kvótann sem þeir
hafa fengið úthlutað í íslensku
landhelginni. Við erum hins vegar
„dæmdir“ til að vera þarna vegna
kvótaleysis. Veiðireynslan verður
kannski ekki metin til fjármuna
þegar upp er staðið en útgerðirnar
ættu að njóta hennar þegar kemur
að því að skipta kvótanum. Akur-
eyrin frá Akureyri var t.d. mjög
lengi í Smugunni í haust og þann-
ig aflaðist bæði vel og ómetanleg
reynsla fékkst, og Samherji ætti
að fá að njóta þess þegar og ef
settur verður kvóti á veiðar ís-
lendinga í Barentshafi.
„Það er mjög óréttlátt að deila
sókninni jafnt niður á öll skipin
vegna þess hve sóknin er misjafn-
lega mikil. Sunna frá Siglufirði
byrjaði þessar veiðar og ætti því
að njóta einhverra forréttinda en
önnur skip hafa komið þarna að-
eins tímabundið, eins og t.d.
Blængur frá Neskaupstað, og ættu
því ekki að sitja við sama borð.
Þessi tvö skip eru hins vegar með
rúmlega 2 þúsund tonna kvóta í
íslensku landhelginni og eiga því
miklu meiri möguleika en t.d. við
á Dalborginni."
Kvótalaus skip í leigu
„Eg vil minna á að mörg undan-
farin ár hefur ekki tekist að veiða
úthlutaðan rækjukvóta við Is-
landsstrendur og mér fínnst að
skip sem ekki nýta rækjukvótann
sinn ættu að bíða skarðan hlut ef
um úthlutun er að ræða á fjarlæg-
ari miðum. Á Hólmavík er t.d.
rækjuverksmiðja sem hefur mik-
inn rækjukvóta til ráðstöfunar og
leigir m.a. skip til að veiða hann
víða um land, m.a. austan frá
Hornafirði, til þess að brenna ekki
inni með hann. Það ætti að leyfa
kvótalausum skipum að veiða fyr-
ir þessa aðila, það er ekki verið að
taka eitt eða neitt frá einum eða
neinum. Það væri kannski lausn
að kaupa 10 tonna kvóta á skipið
og skrá það A-skráningu hjá Sigl-
ingamálastofnun. Þá væri björninn
líklega unninn.“
Fáránlegar úreldingarreglur
„1 því sambandi koma upp í hug-
ann fáránlegar úreldingarreglur
skipa. Menn eiga að fá að ráða
hvernig skip þeir nota við veið-
arnar og hvemig þeir endurnýja
sín skip. Ef þeir telja það heppi-
legra og hagkvæmara að stækka
skipin til að ná kvótanum þá eiga
þeir að fá að ráða því. Þú átt þinn
kvóta, hann stækkar ekkert þó þú
fáir stærra og hagkvæmara skip til
að veiða hann. Eins eiga þeir sem
ráða yfir kvóta að getað boðið út
veiðar á honum, t.d. 300 tonnum,
og þá ættu kvótalaus skip að hafa
sama rétt til að veiða hann og þau
sem hafa kvóta.“
Smokkfiskur í háu verði
Vegna yfirvofandi kvótasetningar
krónur ef hann er þýddur upp og
unnin frekar í landi. Tvö kvóta-
laus, íslensk skip hafa verið orðuð
við smokkfiskveiðamar, Siglir frá
Siglufirði og Dalborgin. Siglir
verður áfram á úthafskarfaveiðum
til að skapa sem mesta veiði-
reynslu og stefnt er að því að setja
flottrollsbúnað í Dalborgu í febrú-
armánuði eða á svipuðum tíma og
smokkfiskveiðarnar hefjast. Ver-
tíðin stendur í þrjá mánuði og því
mundi Dalborgin ekki ná nema
um mánaðartíma þar, sem er of
skammur tími, en það tekur fimm
vikur að sigla á miðin frá íslandi.
Með þriðja spilinu í Dalborgu
verður skipið tilbúið til veiða með
tvö troll líkt og Sunna og við það
eykst afkastagetan til muna.
Mögulegt er að Dalborgin fari á
úthafskarfaveiðar á Reykjanes-
hrygg að lokinni ísetningu á flot-
trollsbúnaðinum, síðan á Flæm-
ingjagrunn í júlímánuði og síðan í
Smuguna í lok ágústmánaðar og
loks aftur á Flæmingjagrunn.
Áhugi að reyna eitthvað
nýtt og óþekkt
„Við ræddum við mannskapinn
um þann möguleika að fara niður
til Falklandseyja og það var mesta
furða hvað það fékk góðar undir-
tekir að fara að stunda veiðar hin-
um megin á hnettinum. Menn
voru jafnvel spenntir að reyna eitt-
hvað nýtt og óþekkt. Þó það verði
ekki á þessu vori hefur hugmynd-
in síður en svo verið afskrifuð.
Við verðum að vera með öll spjót
úti,“ sagði Snorri Snorrason.
Dalborgin landaði í St. Johns
27. desember sl. 120 tonnum af
góðri rækju og þá fór hluti áhafn-
arinnar vestur um haf og verður
þar næstu tvo mánuði. Með sömu
vél fóru áhafnir Ottós Wathne,
Kletts og tveggja færeyskra togara
auk fulltrúa frá KEA og Snæfell-
ingi hf. sem eru að festa kaup á
Ottó Wathne. Meðal þess hluta
áhafnar Dalborgar sem fór vestur
um haf var Snorri Snorrason, sem
verið hefur heirna í um mánðar-
tíma og tekið þátt í jólaundirbún-
ingnum með fjölskyldunni, sem
ekki er algengt með sjómenn sem
sækja á fjarlæg mið. Hluti áhafnar
Dalborgar kom síðan til baka með
Flugleiðavélinni í síðbúið jóla-
leyfi. GG
Dalhorgin við bryggju á Dalvík sl. sumar. Skipið fór til veiða í lok júnímánaðar og hefur síðan ekki komið til heima-
hafnar.