Dagblaðið Vísir - DV - 19.09.1994, Blaðsíða 14

14
MÁNUDAGUR 19. SEPTEMBER 1994
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JONSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Askrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FFIjALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ARVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 1400 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 140 kr. m/vsk. - Helgarblað 180 kr. m/vsk.
Bókakaup nemenda
Neytendasíða DV hefur að undanfomu verið að rýna
í kostnað framhaldskólanemenda vegna bókakaupa sem
tengjast námi þeirra. Upplýst er að útgjöld vegna náms-
bókakaupa séu á bilinu 30 til 35 þúsund krónur á hveiju
hausti. Að miklu leyti stafar þessi kostnaður af því að
gefnar em árlega út nýjar bækur, breytt er um kennslu-
efni og bækur sem em keyptar og notaðar einn veturinn
em ekki gjaldgengar þann næsta.
Kennarar og einstakir skólar virðast nánast geta ráðir
því hvaða bækur em kenndar. Fjölmargir kennarar hafa
það að aukastarfi að skrifa kennslubækur, fá af því
ýmist laun í eftirvinnu eða þóknun af hverju seldu ein-
taki. Verður ekki annað séð en þetta fyrirkomulag sé
stjómlaust. Menntamálaráðuneytið hefur enga yfir-
stjóm, enga samræmda stefnu, og þar á bæ hefur enginn
haft vilja né vald til að gefa fullnægjandi skýringar á.
bókavali eða þeim sið að skipta út bókum á hverju hausti.
Er það reyndar kapítuh út af fyrir sig hver viðbrögð
ráðuneytisins em. Þegar blaðamaður DV reynir að afla
upplýsinga eða sjónarmiða hjá embættismönnum ráðu-
neytisins vísa þeir hver á annan og enginn telur sig bera
ábyrgð.
Allir skilja að nauðsynlegt er að breyta kennsluefni
og kennslugögnum frá einum tíma til annars. Þróun,
nýjungar og breyttar kennsluaðferðir kunna að kalla á
slíka aðlögun. Örar breytingar em hins vegar orðnar
annarlegar þegar skipta þarf á hverju ári um kennslubók
í tungumálum, eðhsfræði eða sögu, svo eitthvað sé nefnt.
Enn undarlegra er þegar gefiiar em út nýjar útgáfur af
sömu kennslubók og nemandanum er gert að kaupa
nýju útgáfuna, htt breytta.
Bóksölustjóri Menntaskólans í Hamrahhð segir um
tölvubækur:
„Á síðustu önn áttu nemendur að kaupa Excel 1.5 á
fimmtán hundmð krónur og tvær bækur með henni,
Word og Windows, á tólf hundmð krónur stykkið. Þann-
ig átti hver nemandi að kaupa bækur fyrir fjögur þusund
krónur fyrir einn áfanga. Nú er hins vegar komin ný
tölvubók fyrir þennan áfanga og hinar ekki teknar inn.
Nemendur geta því fleygt þeim gömlu.“
Hér virðast hagsmunir allra annarra en nemendanna
sjálfra vera hafðir að leiðarljósi. Það er auðvitað fram-
haldsskólanemendumir, unga fólkið sem er að læra, sem
þurfa að borga brúsann. Eða þá foreldramir og heimilin.
Það þekkja flestir af eigin raun. Og kostnaður við bóka-
kaupin, sem er á bilinu 30 til 35 þúsund krónur, er um-
talsverður fýrir heimih með meðaltekjur eða þar undir.
Ástandið er sennilega htið betra í Háskólanum. Tillits-
leysið gagnvart nemendum er algjört. Þeir em hafðir að
féþúfu. Það er skákað í því skjólinu að nemendur hafa
enga stöðu til að mótmæla þeim ákvörðunum sem koma
að ofan um kennsluefni. Og svo er sagt að kennarar verði
þreyttir á gömlum bókum! Haft er eftir Herði Láms-
syni, deildarstjóra í menntamálaráðuneytinu:
„Kennarar verða fljótt þreyttir á bókunum en það er
alfarið þeirra að ákveða hvaða bækur era notaðar við
kennslu."
Hér ræður sem sagt geðþóttaákvörðun kennarans og
kannski vonin um sporsluna sem fæst fyrir að semja og
ganga frá nýrri bók. Hagsmunir nemandans em aukaat-
riði ef tekið er mark á þeim svörum og viðbrögðum sem
fást út úr „kerfinu“.
Þessi úttekt segir margt um það hvemig mata má
krókinn á kostnað nytsamra sakleysingja.
Ehert B. Schram
„íhaldsdreng-
irnir hans Þor-
steins?“
DV birtir sl. föstudag flenniupp-
slátt með myndum af tólf nafn-
greindum einstaklingum sem kall-
aöir eru „kratamir hans Jóns“ í
utanríkisráðuneytinu. Þessum
nafngreindu einstaklingum er öll-
um gefið að sök aö hafa fengið störf
eða stöðuhækkanir út á flokksskír-
teini, án auglýsingar. Greinin er
nafnlaus. Hún er því á ábyrgð rit-
stjómar enda fylgt eftir á laugar-
degi með svæsnum fordæmingar-
leiðara þar sem ráðning þessara
manna til starfa er fordæmd sem
dæmi um spillingu.
Rangfærslur
í uppslætti sínum vegur DV að
starfsheiðri átta starfsmanna ráðu-
neytisins með því að bera þá röng-
um sökum. Þröstur Ólafsson er
ekki starfsmaður utanríkisþjón-
ustunnar heldur pólitískur aöstoð-
armaður ráðherra. Gottskálk Ól-
afsson og Einar Birgir Eymunds-
son fengu stöðuhækkun við endur-
skipulagningu sýslumannsemb-
ættisins á Keflavíkurflugvelli, skv.
meömælum yfirmanns vamar-
málaskrifstofu. Stöðurnar vom
auglýstar innan stofnunar. Björg-
vin Guðmundsson var ráðinn skv.
auglýsingu. Hann hafði áður verið
skrifstofustjóri í viðskiptaráðu-
neytinu en þau verkefni þess sem
lúta að útflutningsverslun vora
sameinuð utanríkisráðuneytinu
1987. Skv. faglegu mati var ekki
unnt að ganga framhjá honum,
þótt alþýðuflokksmaður sé. Ámi
Páll Árnason var ráðinn efdr að
hann haföi sérhæft sig í Evrópu-
rétti. Hann er óflokksbundinn.
Guðfinnur Sigurvinsson var ráð-
inn eftir auglýsingu og tahnn hæf-
astur umsækjenda að mati yfir-
manns. Þorbjöm Jónsson var ráð-
inn skv. meðmælum fv. ráðuneyt-
isstjóra þegar starfsmaður sem
sinnti útflutningsverslun forfallað-
ist skyndilega. Kristinn T. Haralds-
son mun vera lausráðinn hjá Frí-
höfninni, án nokkurra afskipta af
minni hálfu.
Hæfir menn
Hvað stendur þá eftir? Jakob Frí-
mann Magnússon, menningarfull-
trúi í London? Ég tel þá tilraun,
sem Jakob stendur fyrir um að
markaðssetja íslenska menningu
erlendis, meðal merkari nýmæla
sem ég hef beitt mér fyrir í starfi
utanríkisþjónustunnar. Fjöldi ís-
lenskra listamanna hefur lokið lofs-
oröi á störf hans. Bjami Sigtryggs-
son var ráðinn til aö taka við starfi
Kjallaiiim
Jón Baldvin
Hannibalsson
utanríkisráðherra og formaður
Jafnaðarmannaflokks íslands
upplýsingafulltrúa af Bjama Vest-
mann sem fluttist til annarra starfa.
Hann var m.a. valinn með það í
huga að íslendingar hafa farið hal-
loka í áróðursstríði við Norðmenn
um hafréttarmál en Bjami er
norskmenntaður fjölmiðlamaður
sem hefur jafnframt vakið athygli
fyrir haldgóða þekkingu á Evrópu-
málum og þau era eitt helsta við-
fangsefni þessa ráðuneytis.
Ég þarf ekki að biðjast afsökunar
á að hafa skipað Kjartan Jóhanns-
son og Eiö Guðnason sendiherra.
Eftir að hafa kynnst verkum Kjart-
ans var hann einróma valinn (án
auglýsingar) til að taka við fram-
kvæmdastjórastarfi EFTA. Viö ís-
lendingar njótum þess nú í
„Smugudeilum“ við Norðmenn að
hafa réttan mann á réttum stað í
sendiráðinu í Osló - mann sem frá
fyrri tíð þekkir persónulega helstu
forystumenn í norskum (og reynd-
ar norrænum) stjómmálum og er
reyndur fjölmiðlamaður.
Óvönduð vinnubrögð
Embættisverk ráðherra eiga með
réttu að vera undir smásjá fjöl-
miðla. Undan því kvarta ég ekki. Á
hinn bóginn er þaö sanngimiskrafa
til fjölmiðla að þeir leggi metnað
sinn í að afla sér réttra upplýsinga
- og beri sannleiksgildi þeirra upp-
lýsinga sem þeir birta undir við-
komandi aðila áður en meiðandi
rangfærslur era birtar. Það er rétt-
mætt umkvörtunarefni að DV
gerði hvomgt í þessu tilviki.
DV lætur þess hvergi getið að
skv. landslögum er ekki skylt að
auglýsa stöður 1 utanríkisþjón-
ustunni. Lesandi gæti því ályktað
að t.d. skipun sendiherra án aug-
lýsingar væri lögbrot eða vald-
níðsla. Aðferð blaðsins er hin gam-
alkunna að skjóta fyrst og spyrja
svo, skv. hinni nixonsku-aðferð:
„Let the bloody bastards deny it“.
Fórnarlömb svona blaðamennsku
eru ekki bara ráðherrann sem
koma á höggi á. Það er að ósekju
vegið að starfsheiðri nafngreindra
einstakhnga, án þess að gefa þeim
kost á að bera hönd fyrir höfuð sér
áður en þeir em settir á saka-
mannabekk.
Sanngirni?
Og hvar er sanngiminni fyrir að
fara? Ég hef á undanfömum sex
ámm skipað 9 sendiherra til starfa
í staö annarra sem hafa látið af
störfum. Tveir sæta harðri gagn-
rýni sem alþýðuflokksmenn. Hefur
nokkur spurt hversu marga sendi-
herra ég hef skipað sem eru flokks-
bundnir eða yfirlýstir sjálfstæðis-
menn? Hefur fyrrverandi kosn-
ingastjóri Sjálfstæðisflokksins (nú-
verandi fréttastjóri DV) gert sam-
bærilega úttekt á því hversu marga
dómstjóra dómsmálaráðherra hef-
ur skipað sem ekki em sjálfstæðis-
menn? Eða sýslumenn? Eða hæsta-
réttardómara? Megum viö eiga von
ánýjum uppslætti í DV á næstunni
með myndum undir fyrirsögninni:
„íhaldsdrengimir hans Þorsteins?"
„Óháðir" fjölmiðlar fara varla í
manngreinarálit.
Jón Baldvin Hannibalsson
Fórnarlömb svona blaðamennsku eru
ekki bara ráðherrann sem koma á
höggi á. Það er að ósekju vegið að
starfsheiðri nafngreindra einstaklinga,
án þess að gefa þeim kost á að bera
hönd fyrir höfuð sér áður en þeir eru
settir á sakamannabekk.
Skoðanii annaiia
Framboð Jóhönnu
„Galli framboðs Jóhönnu verður nákvæmlega sá
hinn sami og í ljós kom þegar Vilmundur heitinn
Gylfason stofnaði Bandalag jafnaðarmanna og Al-
bert heitinn Guðmundsson stofnaöi Borgaraflokk-
inn. Þeir vom vissulega stórbrotnir karakterar, en
hugmyndafræðin var ekki beysnari en svo að flokk-
amir liföu ekki stofnendur sína. Sljómmálaflokka
verður að stofna um hugmyndir en ekki menn.“
Úr forystugrein Eintaks 15. sept
Stundarvinsældir
„Vafalítið heföi það verið átakaminna fyrir jafn-
aðarmenn, og líklegra til stundarfylgis, að taka aftur
upp sóunarstefnu fortíöarinnar, með tilheyrandi
verðbólgu og vaxtasprengingum. Það hefur hins veg-
ar verið aðalsmerki Alþýðuflokksins að fylgja þeirri
stefnu, sem jafnaðarmenn telja farsælasta fyrir þjóð-
ina þegar horft er til framtíðar. Þeir vilja ekki kaupa
sér stundarvinsældir með því að sýna ábyrgðarleysi
við stjóm landsins."
Úr forystugrein Alþýðublaðsins 16. sept.
Skilvirk skattheimta
„Málsmetandi menn á Alþingi og embættismenn
hafa iðulega bent á hin miklu skattsvik sem viðgang-
ast en það er eins og lítiö sé hægt að gera í málun-
um. Skattstofur og skattrannsóknardeild em undir-
mannaðar og íjárveitingar fást ekki til aö búa nægi-
lega vel að skattheimtunni yfirleitt. Fátt mundi þó
skila sér betur í ríkiskassann en skilvirk skatt-
heimta."
Úr forystugrein Tímans 16. sept.