Dagblaðið Vísir - DV - 28.11.1994, Blaðsíða 15

MÁNUDAGUR 28. NÓVEMBER 1994
15
Fjargviðrast í tómarúmi
„Menntun kvenna hefur því ekki að-
eins skilað þeim konum sem menntun-
ar hafa notið ávinningi heldur einnig
öllum konum sem einhvern ávinning
hafa haft af kvennabaráttu síðustu 120
ara.
„ ... ef ekki hefðu m.a. komió til „hugmyndafræðilegar vangaveltur alls
kyns „fræðinga““ sæti Jóna Valgerður Kristjánsdóttir ekki á Alþingi fyr-
ir kvennalista," segir Sigríður Dúna i lok greinar sinnar.
Jóna Valgerður Kristjánsdóttir,
þingkona Kvennalistans á Vest-
fjörðum, skrifaði nýlega kjallara-
grein undir fyrirsögninni „Konur,
hvað nú?“ Er það tvennt í þessari
grein sem ég geri hér að umtalsefni.
Hver má stunda
kvennabaráttu?
Af fyrirsögn greinarinnar hefði
mátt ætla að þingkonunni væri
hugleikið að koma á framfæri ein-
hverjum boðskap um næstu skerf-
in í kvennabaráttunni. Því fer hins
vegar víðs fjarri.
í greininni er hún að fjargviðrast
yfir því að konur annars staðar en
í Kvennalistanum, nánar tiltekið
ungar konur í Sjálfstæðisílokkn-
um, hafa tekið sig saman um að
vinna að málefnum kvenna út frá
kvennapólitískri stefnu sem þær
hafa sjálfrar skilgreint.
Ég hefði haldið að sönn kvenna-
baráttukona fagnaði því að
kvennabaráttan ætti sér málsvara
sem víðast. Eða horfði spyrjandi í
eigin barm og spyrði hvað hefði
farið úrskeiðis í þeirri kvennabar-
áttu sem hún stundar og virðist
ekki höfða til að mynda til þeirra
kvenna sem hér um ræðir. Þaö
geir Jóna Valgerður ekki og það er
allrar athygli vert.
Kvennasögulegt tómarúm
í annan stað telur Jóna Valgerður
sér sæma að skrifa að „hugmynda-
fræðilegar vangaveltur alls kyns
„fræðinga"... breyti... engu um“
stöðu kvenna í íslenskum stjóm-
málum. Ég geri ráð fyrir að hér
eigi hún við kvenkyns fræðinga,
þar sem karlkyns fræðingar eru
sjaldséðir fuglar í stefnumótun í
kvennabaráttu.
Niðrandi skrif um menntun
kvenna eða langskólagengnar kon-
KjaUaiim
Sigríður Dúna
Kristmundsdóttir
mannfræðingur
ur eru þingkonunni tæpast sam-
boðin. Eg vil benda henni á að
kynna sér sögu íslenskrar kvenna-
baráttu áður en hún fullyrðir
meira í þessu efni. Baráttan fyrir
rétti kvenna til að fá að ganga í
skóla, til að fá að mennta sig eins
og bræður þeirra og nota menntun
sína á þeim vettvangi sem þær
sjálfar kjósa er órjúfanlegur hluti
íslenskrar kvennabaráttu frá upp-
hafi vega.
Reyndar má rekja upphaf rétt-
indabaráttu íslenskra kvenna til
þess að 25 konur í Reykjavík sam-
einuðust um það árið 1871 að skrifa
opið bréf til bæjarblaðanna um
nauðsyn þess að koma á fót sér-
stökum skóla fyrir ungar konur,
kvennaskóla. Allar götur síöan
hafa konur barist fyrir rétti kvenna
til að fá að mennta sig og unnið þar
marga sigra sem ekki sæmir að
forsmá.
Menntun, til hvers?
Nú er það svo að í fararbróddi
kvennabaráttunnar bæði hér á
landi sem í nágrannalöndunum
hafa ævinlega farið konur sem áttu
kost á nokkurri menntun, hvort
sem það var í skóla eða með öðrum
hætti. Menntun kvenna hefur því
ekki aðeins skilað þeim konum sem
menntunar hafa notið ávinningi
heldur einnig öllum konum sem
einhvern ávinning hafa haft af
kvennabaráttu síðustu 120 ára.
Þessi staðreynd er nú orðin ljós
þeim sem fjalla um málefni kvenna
á alþjóðavettvangi eins og skýrt
kom fram á nýafstaðinni mann-
fjöldaráðstefnu Sameinuðu þjóð-
anna í Kaíró. Þar komust menn að
þeirri niðurstöðu að eina leiðin til
að stemma stigu við ómegð, barna-
dauða og bágum aðstæðum kvenna
um víða veröld væri að gefa konum
kost á að mennta sig. Þessar stað-
reyndir, því staðreyndir eru það,
ætti þingkonan að kynna sér áður
en hún skrifar meira um „fræð-
inga“ og kvennabaráttu.
Til minnis
Því má svo bæta við í lokin að
Kvennalistinn er ekkert náttúru-
fyrirbæri, hann var búinn til á sín-
um tíma og ef ekki hefðu m.a. kom-
ið til „hugmyndafræðilegar vanga-
veltur alls kyns „fræðinga" sæti
Jóna Valgerður Kristjánsdóttir
ekki á Alþingi fyrir kvennahsta.
Sigríður Dúna Kristmundsdóttir
Meðog ámóti
ListasafníHafnarhúsið
Lífvænlegt
aðhafa
söfnog
búðirsaman
„Við viljum
hefja viðræð-
ur viö hafnar-
stjóm um
Ilafnarhúsið
því að \iö telj-
um að Lista-
safn mundi
auka veru-
lega C)öl- ullu[tjn vwnawuuir,
breytnina í fqrmadur menningar-
starfsemi í málane,ndar-
miðbænum. AUs kyns verslunar-
og veitingastarfsemi er nú þegar
fyrir hendi í miðbænum og því
engin sérstök ástæða til að setja
slika starfsemi upp i þessu húsi
nema þá i tengslum við hstasafn-
ið. Við teljum að hstasafh í breiöri
merkingu yrði mikh iyftistöng
fyrir aðra starfsemi í miðbænum.
Erlendis tengist verslunarstarf-
semi hstasöfnum og það er ein-
mitt það sem við höfum í huga.
Við eigum eftir að útfæra hug-
myndina nánar en þó er ljóst að
við viljum ekki bara koma upp
sýningarsölum í húsinu heldur
einnig ýmissi starfsemi sem teng-
ist þeim. Þannig getur listastarf-
semi í Hafharhúsinu orðið mjög
lífvænleg.
Eftir er að kanna kostnaðar-
hhðina við flutning Listasafns
Reykjavíkur f Hafnarhúsið en viö
stöndum andspænis húsi sem er
tiltölulega vel farið. Það er nokk-
uð heppilegt fyrir listasafn að fá
gróft húsnæði og því þarf ekki
mikinn frágang á húsnæðinu.
Það þarf náttúrlega að athuga
lýsingu, rakastig og upphitun og
ýmislegt þess háttar en að ööru
leyti getur listasafnið tekið við
tiltölulega hráu húsi. Vöru-
skemmurnar í húsinu henta að
því leytinu til mjög vel unúh
listasafn."
Olaf ur G., greidd skuld er glatað fé
Menntamálaráðherra, sem þarf
að skera niður í sínu ráðuneyti,
brýnir hnífinn þessa dagana og
ræðst tii atlögu. Fyrst er sneitt af
Kvikmyndasjóði, svo er Listskreyt-
ingasjóður skorinn af og nú hefur
Menningarsjóður útvarpsstöðva
verið lagður niður og engu verður
úthlutað í ár - þrátt fyrir að aug-
lýst væri eftir umsóknum. En
hvers vegna var sjóður með yfir
hundrað milljónir skorinn niður?
Jú, Menningarsjóður útvarps-
stööva skuldaði Sinfóníuhljómsveit
íslands meira en hundrað milljón-
ir. Halló! Við erum að tala um meiri
peninga en framlag ríkisins til
Kvikmyndasjóðs íslands. Hver ber
ábyrgðina á þessari skuldaóreiðu
Menningarsjóðs útvarpsstöðva?
Sem betur fer hljóp íjármálaráð-
herra undir bagga með Sinfóníu-
hljómsveitinni og greiddi upp
skuldina, en nú er fjármálaráð-
herra búinn að senda menntamála-
ráöherra reikninginn og það er
komið að skuldadögum. Islensk
dagskrár- og heimildarmyndagerð
verður skorin niður svo um mun-
ar. Hvers eigum við sjónvarpsgláp-
arar að gjalda nú þegar búið er að
skera niður íslenska dagskrárgerð
um meira en hundrað milljónir frá
því febrúar í fyrra - og þar til guð
má vita hvenær. Förum við nokkuð
að geispa yfir magurri og einlitri
dagskrárgerð á næstu misserum?
KjaUaiinn
Þorfinnur Guðnason
kvikmyndagerðarmaður og
sjónvarpsáhorfandi
Brotin loforð
í tengslum við ný útvarpslög, sem
eiga eftir að fara í gegnum þingið,
verður nýr sjóður stofnaður. Hann
mun heita Dagskrársjóður og verð-
ur fjármagnaður með aðflutnings-
gjöldum sem RÚV hafa verið ætluð
til þessa en hafa þó ekki runnið til
RUV. Uhum, þetta skýrir sig sjálft:
Loforð sem ávallt hefur verið brot-
ið verður efnt. Hinn pólitíski geð-
klofi verðu læknaður og löggjafinn
og framkvæmdavaldið takast í
hendur.
Mergur máls er þó sá að það er
eimmgis verið að lofa að deila lög-
bundnum tekjustofni Sjónvarpsins
milli stöðvanna tveggja, en í leið-
inni er veriö að leggja niður Menn-
ingarsjóð útvarpsstöðva sem kvik-
myndagerðarmenn úti í bæ höfðu
aðgang að.
Markmið þessa nýja Dagskrá-
sjóðs veröur að styrkja innlenda
dagskrárgerð en þó ekki heimildar-
myndir segir menntamálaráð-
herra. Bíddu! Eru heimildamyndir
ekki innlend dagskrárgerð? Veröa
kvikmyndagerðarmenn sem vilja
gera skapandi heimildarmyndir
settir út í kuldann meðan sjón-
varpsstöðvamar framleiða æ fleiri
og ódýra umræðu-, dægurmála- og
bingóþætti? Því miður hafa stöðv-
arnar sjálfar ekki tök á aö gera
dýrar og tímafrekar heimildar-
myndir og því þarf að skapa um-
hverfi fyrir kvikmyndagerðar-
menn sem hafa áhuga og getu til
að sinna heimildarmyndum fyrir
sig og í samvinnu við sjónvarps-
stöövarnar.
Sjálfsögð krafa
Sjónvarp er sá miðill sem flestir
íslendingar nota og miðað við hvað
fólk eyöir miklum tíma fyrir fram-
an skjáinn er að sama skapi tiltölu-
lega lítið fiármagn sett í íslenska
dagskrárgerð. Það hlýtur að vera
þverpólitískt hagsmunamál okkar
aUra, sem eigum sjónvarpstæki og
borgum afnotagjöld, að hlúð verði
að íslenskri dagskrárgerð og að
gera þá sjálfsögðu kröfu að fiöl-
breytt og vandað íslenskt sjón-
varpsefni verði sýnt á skjánum.
Þorfinnur Guðnason
—
„Mergur máls er þó sá að það er ein-
ungis verið að lofa að deila lögbundn-
um tekjustofni Sjónvarpsins milli
stöðvanna tveggja en í leiðinni er verið
að leggja niður Menningarsjóð út-
varpsstöðva sem kvikmyndagerðar-
menn út í bæ höfðu aðgang að.“
Heldfast
viðfyrri
■ ■■■■■
„Ég vil ekki
hverfa algjör-
lega frá upp-
haflegum
hugmyndum
borgarinnar
og Þróunarfé-
lags Reykja-
víkur um aö
komið verði
upp verslun-
ar- og
■on, stjórnartormaður
Þróunarfélags Reykja*
v&ur.
ustueiningum í Hafnarhúsinu i
þeim tilgangi að styrkja verslun
í Kvosinni þar sem verslunum
hefur fækkað á undanfömum
árum. Ég get ekki fallist á að allt
Hafnarhúsiö veröi tekið undir
safn en ég get fallist á að sá mögu-
leiki verði skoðaður hvort hægt
sé að blanda saman safni og
verslun og þjónustu. Ég vil ekki
hverfa frá þvi að verslanir og
þjónusturými verði á fyrstu hæö
og meginhluta annarrar hæöar i
innrými Hafnarhússins en ég get
hugsaö mér að Listasafni Reykja-
víkur verði komið fyrir í hluta
af annarri hæð og á þriðiu hæð í
Hafnarhúsinu. Ef safhið rúmast
á því svæöi getur það verið prýöi-
leg hugmytid. Erró taldi sjáífur
að þetta gæti verið góð hugmynd
enda eru söfn og verslanir sums
staðar eriendis í sama húsi.“